"LITERATURA POLSKA OD ŚREDNIOWIECZA DO POZYTYWIZMU"  ; red.: J.Z.JAKUBOWSKI; oprac.: J.Pietrusiewiczowa, J.Rytel, Z.Libera, M.Straszewska, J.Kulczycka-Saloni; Uniwersytet Warszawski;  stan :  bdb (stan obwoluty : minus bdb);  przesyłka polecona : 10,50 zł.

SPIS TREŚCI :
Przedmowa. O pożytkach historii literatury, napisał Jan Zygmunt Jakubowski..... 5
ŚREDNIOWIECZE
napisała Jadwiga Pietrusiewiczowa
I. Uwagi wstępne.............................. 17
II. Piśmiennictwo hagiograficzne........................ 20
III. Kroniki...................... . . .......... 22
IV. Początki piśmiennictwa w języku narodowym................. 30
V. Piśmiennictwo XV wieku. Piśmiennictwo polityczne i historiografia....... 34
VI. Poezja polsko-łacińska............................ 41
VII. Poezja polska — religijna i świecka..................... 44
VIII. Apokryfy................................. 53
IX. Uwagi końcowe.............................. 56
RENESANS
napisały Jadwiga Pietrusiewiczowa i Jadwiga Rytel
I. Uwagi wstępne.............................. 61
II. Początki renesansu w Polsce......................... 66
III. Pierwsi poeci polsko-łacińscy. Klemens Janicki................ 68
IV. Literatura w języku narodowym....................... 73
V. Publicystyka i historiografia......................... 78
VI. Mikołaj Rej................................ 86
VII. Łukasz Górnicki.............................. 95
VIII. Jan Kochanowski............................. 98
IX. Mikołaj Sęp Szarzyński........................... 113
X. Sebastian Fabian Klonowic......................... 116
XI. Uwagi końcowe.............................. 118
BAROK
napisała Jadwiga Rytel
I. Uwagi wstępne.............................. 123
II. Wiek XVII w Polsce............................ 125
III. Kultura, nauka, oświata.......................... 128
IV. Kontrreformacja.............................. 131
V. Między renesansem a barokiem....................... 134
1. Nowe tendencje w poezji ........................ 134
2. Literatura sowiźrzalska.......................... 140
3. Popularna liryka miłosna ........................ 145
4. Pisarze mieszczańscy przełomu wieku XVI i XVII............. 146
5. Sielanka i sielankopisarze........................ 149

6. W kręgu oddziaływania literatury włoskiej: Piotr Kochanowski....... 154
VI. Wśród barokowych poetów i prozaików................... 157
1. Samuel Twardowski........................... 157
2. Krzysztof i Łukasz Opalińscy ...................... 162
3. Jan Andrzej Morsztyn..............;........... 168
4. Zbigniew Morsztyn........................... 173
5. Wacław Potocki............................. 178
6. Wespazjan z Kochowa Kochowski.................... 186
7. Jan Chryzostom Pasek i inni pamiętnikarze................ 190
8. Stanisław Herakliusz Lubomirski..................... 194
VII. Dramat i teatr .............................. 199
1. Teatr dworski.............................. 201
2. Teatr plebejski.............................. 204
3. Teatr szkolny.............................. 206
4. Teatr kościelny............................. 207
VIII. Nowelistyka i proza powieściowa...................... 209
IX. U schyłku epoki.............................. 211
X. Uwagi końcowe.............................. 212
OŚWIECENIE napisał Zdzisław Libera
I. Uwagi wstępne.............................. 217
II. Początki oświecenia w czasach saskich.................... 218
III. Przełom kultury w drugiej połowie XVIII wieku............... 224
IV. Tradycje sarmatyzmu i baroku....................... 231
V. Teoretycy literatury............................ 234
VI. W kręgu króla i jego polityki kulturalnej.................. 238
1. Franciszek Bohomolec.......................... 238
2. Adam Naruszewicz............................ 240
3. Ignacy Krasicki............................. 245
4. Stanisław Trembecki........................... 254
5. Tomasz Kajetan Węgierski........................ 258
VII. Sentymentalizm, preromantyzm, rokoko................... 262
1. Franciszek Karpiński.......................... 264
2. Franciszek Dionizy Kniaźnin....................... 266
3. Józef Szymanowski............................ 269
VIII. Powieści i pamiętniki............................ 271
IX. Teatr stanisławowski............................ 275
1. Franciszek Ksawery Zabłocki....................... 276
2. Julian Ursyn Niemcewicz......................• • 279
3. Wojciech Bogusławski.......................... 281
X. Proza polityczna.............................. 284
1. Józef Wybicki.............................. 284
2. Stanisław Staszic............................ 285
3. Hugo Kołłątaj ............................. 287
4. Franciszek Salezy Jezierski........................ 289
5. Józef Pawlikowski............................ 290
XI. U schyłku Rzeczypospolitej......................... 292
1. Poezja powstania kościuszkowskiego ................... 292
2. Jakub Jasiński.............................
XII. Znaczenie literatury stanisławowskiej..................... 296
XIII. Zmierzch kultury oświecenia. Poezja elegijna i patriotyczna.......... 299
XIV. Życie literackie w kraju po trzecim rozbiorze................. 302
Uwagi wstępne Narodziny romantyzmu
ROMANTYZM
napisała Maria Straszewska
I. Literatura narodowa wobec nowych prądów. Kazimierz Brodziński ' II. Udział prowincji w ruchu
literackim. Pokolenie romantycznego przełomu —i filareci.......
 Adam Mickiewicz (1[zasłonięte]798-18) ......................
IV. Poeci „szkoły ukraińskiej" — Józef Bohdan Zaleski, Antoni Malczewski, Seweryn Goszczyński...............................
V. Walka „romantyków" z „klasykami". Maurycy Mochnacki..........
VI. Romantyzm polski a idee wolności i rewolucji. Poezja powstania listopadowego . .
Literatura na emigracji (1[zasłonięte]832-18)........................
I. Życie literackie Wielkiej Emigracji we Francji................
II. Zagadnienia słowiańskie. Idee mesjanistyczne. Towianizm............
III. Poeci wobec ruchów rewolucyjnych.....................
IV. Adam Mickiewicz (1[zasłonięte]829-18) .......................
V. Juliusz Słowacki..............................
VI. Zygmunt Krasiński.............................
Literatura w kraju (1[zasłonięte]832-18)..........................
I. Życie literackie w Galicji..........................
II. Aleksander Fredro.............................
IIL Życie literackie w Królestwie Polskim....................
IV. Życie literackie na ziemiach litewsko-ruskich.................
V. Józef Ignacy Kraszewski..........................
VI. Życie literackie w Wielkopolsce.......................
Literatura po klęsce Wiosny Ludów........................
I. Życie literackie emigracji po roku 1848...................
II. Cyprian Kamil Norwid...........................
III. Reakcja antyromantyczna w kraju. Tendencje „organicznikowskie". Twórczość gawędowa i powieściopisarstwo.......................
IV. Ostatnie błyski romantyzmu ........................
Uwagi końcowe........
POZYTYWIZM
napisała Janina Kulczycka-Saloni
I. Poezja powstania styczniowego............
II. Literatura polska na emigracji ............
1. Pisarze emigracji polistopadowej..........
2. Pisarze emigracji postyczniowej...........
III. „Krzepcy epigoni"..................
1. Królestwo Polskie.................
2. Galicja......................
IV. Młode pokolenie. Przykład Europy zachodniej.....

V. Tak zwany pozytywizm warszawski..................... 568
1. Założenia ogólne............................ 569
2. Program literacki „młodych"....................... 572
3. Program społeczny „młodych"....................... 578
4. Trudności w zaadoptowaniu cudzych myśli................ 581
5. Antagoniści „młodych" ......................... 585
6. „Papież warszawskiego postępu" — Aleksander Świętochowski........ 588
VI. Tendencje pozytywistyczne w Galicji i w Wielkopolsce............ 595
VII. Program literacki polskich realistów..................... 599
VIII. Eliza Orzeszkowa............................. 605
IX. Bolesław Prus...........•.................... 616
X. Henryk Sienkiewicz............................ 635
XI. Inni powieściopisarze epoki......................... 647
XII. Naturaliści...... ,......................... 654
1. Antoni Sygietyński ........................... 655
2. Adolf Dygasiński............................ 659
XIII. Literatura dla dzieci i młodzieży...................... 663
XIV. Poeci czasów niepoetyckich......................... 666
1. Adam Asnyk.............................. 666
2. Maria Konopnicka........................... 671
3. Inni poeci epoki ............................ 674
XV. Dramatopisarze i komediopisarze...................... 677
XVI. Krytycy i uczeni.............................. 680
1. Stanisław Tarnowski........................... 681
2. Stanisław Krzemiński.......................... 682
3. Piotr Chmielowski............................ 683
4. Bronisław Chlebowski.......................... 685
5. Antoni Gustaw Bem........................... 686
6. Włodzimierz Spasowicz i petersburski „Kraj"............... 686
XVII. Uwagi końcowe.............................. 690
Bibliografia............................ ...... 693
Tablice synchronistyczne............................. 715
Indeks osób, utworów i czasopism ........................ 774
Spis ilustracji.................................. 825

SPIS ILUSTRACJI
Ilustracje 1-11........................ 48
J. Bulla z r. 1136; wg Dziejów języka polskiego A. Briicknera, Warszawa, E. Wende i Spółka, [b.r.].
2. Psałterz floriański, karta; wg Historii literatury polskiej P. Chmielowskiego, Warszawa 1899.
3. Gali Anonim, Kronika, odpis z w. XIV; Zbiory Mikr. BN.
4. Kazania świętokrzyskie, karta; wg wyd. J. Łosia i W. Semkowicza, PAU, Kraków 1934.
5. Psałterz puławski, karta lv. i 8v; wg Wielkiej literatury powszechnej, pod red. S. Lama, t. IV, Warszawa 1933.
6. Biblia królowej Zofii, karta; wg Historii literatury polskiej P. Chmielowskiego.
7. Jan Długosz, Kronika, autograf; wg WLP, t. IV.
8. Rozmyślanie przemyskie, s. 78; Zbiory Mikr. BN.
9. Ewangeliarz gnieźnieński („Codex aureus"): Pokłon Trzech Króli, miniatura całostronicowa; Instytut Sztuki PAN; fot. J. No wieki.
10. Legnica, kościół Św. Piotra i Pawła, fragment chrzcielnicy: Maria prowadząca Dzieciątko z koszyczkiem; fot. W. Godycki.
11. Drzwi gnieźnieńskie, fragment: scena I — Narodziny i chrzest św. Wojciecha; fot. E. Kozłowska-Tomczyk.
Ilustracje 12-23...................... . 80
12. Inowłodz, kościół Św. Idziego; fot. E. Kozłowska-Tomczyk.
13. Strzelno, kościół Św. Trójcy: kolumny romańskie; fot. J. Langda.
14. Kraków, kościół Mariacki: ołtarz główny (otwarty); fot. S. Kolowca.
15. Arras wawelski: dwa satyry trzymające monogram króla Zygmunta Augusta; fot. J. Jaworski.
16. Bona Sforza, drzeworyt; wg De Sigismundi Regis temporibus liber III J. L. Decjusza; fot. J. E. Sajdera.
17. Zygmunt I Stary, drzeworyt; wg Polski, jej dziejów i kultury, pod red. S. Lama, 1.1, Kraków, Trzaska, Evert, Michalski, [b.r.].
18. Zygmunt August, miedzioryt; wg Polski, jej dziejów...
19. Mikołaj Kopernik, tzw. portret z konwalią; fotografia z Archiwum PWN.
20. Mikołaj Rej, drzeworyt ze Zwierzyńca; Zbiory Mikr. BN.
21. Mikołaj Rej, autograf: pokwitowanie z 1569 roku; wg Materiałów z dziejów piśmiennictwa polskiego... T. Wierzbowskiego, 1.1, Warszawa 1900.
22. Jan Kochanowski, portret z rys. J. Buchbindera; fot. A. Szypowski.
23. Jan Kochanowski, autograf: fragment listu do Fogelwedera z r. 1571; wg Zbioru pamiętników do dziejów polskich, wyd. W. S. hr. de Broel-Plater, t. I, Warszawa 1858; fot. A. Szypowski.

Ilustracje 24-42........................112
24. Biernat z Lublina, Żywot Ezopa Fryga, karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
25. Mikołaj Rej, Krótka rozprawa..., karta tytułowa; Zbiory Mikr. BN.
26. Andrzej Frycz Modrzewski, De Republica emendanda, karta tytułowa wydania bazy-lejskiego z r. 1554; wg WLP, t. IV.
27. Mikołaj Rej, Figliki, karta tytułowa z r. 1570; wg WLP, t. IV.
28. Jan Kochanowski, Satyr, karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
29. Jan Kochanowski, Fraszki, karta książki wyd. z r. 1584; fotografia z Archiwum PWN.
30. Łukasz Górnicki, Dworzanin polski, karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
31. Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy..., karta tytułowa wyd. z r. 1601; wg Historii literatury polskiej J. Krzyżanowskiego, Warszawa 1953.
32. Jan Matejko, Kochanowski nad zmarłą Urszulką; fot. B. Łukomski.
33. Marcin Bielski, Kronika wszytkiego świata, fragment; wg Odrodzenia w Polsce, pod red. S. Lorenza, Warszawa 1954.
34. Uczta renesansowa, drzeworyt ze Zwierciadła M. Reja; wg Odrodzenia w Polsce.
35. Znak drukarski Unglera; wg Encyklopedii wiedzy o książce, Wrocław 1971.
36. Znaki drukarskie Unglera i Wirzbięty; wg WLP, t. IV.
37. Zygmunt III, portret konny, warsztat Dolabelli (ok. 1611 roku); Zbiory Sztuki na Wawelu; fot. J. Langda.
38. Władysław IV, portret, pracownia Rubensa (ok. 1624 roku), zbiory prywatne w Nowym Jorku; wg Pędzlem rozmaityw W'. Tomkiewicza, Warszawa 1970.
39. Maciej Kazimierz Sarbiewski, litografia J. Ligbera; wg WLP, t. IV.
40. Łukasz Opaliński, miedzioryt J. Falcka; Zbiory Mikr. BN.
41. Krzysztof Opaliński, miedzioryt C. Meyssensa; zbiory Mikr. BN.
42. Jan Andrzej Morsztyn, miedzioryt J. Edelincka; wg Polski, jej dziejów..., t. II.
Ilustracje 43-58 .......................192
43. Wespazjan Kochowski, akwatinta F. Dietricha; wg WLP, t. IV.
44. Stanisław Herakliusz Lubomirski, portret A. Mokrzyckiego; wg Historii literatury polskiej J. Krzyżanowskiego.
45. Jan III Sobieski, autograf: list do Marysieńki; wg Ilustrowanych dziejów literatury polskiej H. Biegeleisena, t. IV, Wiedeń, nakł. F. Bondego, [b.r.J.
46. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, karta rękopisu; wg Historii literatury polskiej i. Krzyżanowskiego.
47. Albertus z wojny, karta tytułowa; wg Ilustrowanych dziejów literatury polskiej, t. IV.
48. Nędza z Biedą..., karta tytułowa; wg Odrodzenia w Polsce.
49. Maciej Kazimierz Sarbiewski, Lyricorum..., karta tytułowa wyd. antwerpskiego z r. 1632 (wg rysunku Rubensa); wg WLP, t. IV.
50. Samuel Twardowski, Władysław IV, karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
51. Wespazjan Kochowski, Liryka polskie, karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
52. „Merkuriusz Polski Ordynaryjny..." nr 1 z r. 1661, karta tytułowa; Zbiory Mikr. BN.
53. Wacław Potocki, Jovialitates..., karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
54. Pieczęć z herbem miasta starej Warszawy, używana do drugiej połowy w. XVI I; wg Warszawy wieku Oświecenia, pod red. J. Kotta i S. Lorenza, Warszawa 1954.
55. Rozmowy króla Salomona z Marchołtem..., karta książki; wg Dziejów języka polskiego.
56. Walenty Roździeński, Officinaferraria..., drzeworyt; wg Encyklopedii wiedzy oksiążce.
57. Zbigniew Morsztyn, Emblemata, ryc. 82 wg wzoru francuskiego; wg Zbigniew Morsztyn — arianin J. Pelca, Wrocław 1966.
58. Malarz nieokreślony, Taniec śmierci, koniec XVII wieku; kościół Bernardynów w Krakowie; fot, J. Dylewski.
Ilustracje 59-76
59. Maria z Czartoryskich Wirtemberska; wg Historii literatury polskiej J. Krzyżanowskiego.
60. Elżbieta Drużbacka; wg Ilustrowanych dziejów..., t. IV.
61. Klementyna z Tanskich Hoffmanowa, litografia wg rys. A. Dćveriera; fotografia z Archiwum PWN.
62. Józef Andrzej Załuski; Zbiory Mikr. BN.
63. Stanisław Konarski, portret L. Marteau; fotografia z Archiwum PWN.
64. Franciszek Bohomolec, litografia K. Mintera; wg WLP, t. IV.
65. Stanisław August Poniatowski; fotografia z Archiwum PWN.
66. Adam Naruszewicz; fotografia z Archiwum PWN.
67. Stanisław Trembecki, miedzioryt D. Weissa; Zbiory Mikr. BN.
68. Ignacy Krasicki, fragment obrazu P. Kraffta; fotografia z Archiwum PWN.
69. Tomasz Kajetan Węgierski, portret S. Mirysa; wg Historii literatury polskiej J. Krzyżanowskiego.
70. Franciszek Dionizy Kniaźnin; wg „Tygodnika Ilustrowanego" 1904, s. 348.
71. Franciszek Karpiński, drzeworyt A. Regulskiego; Zbiory Mikr. BN.
72. Franciszek Zabłocki, portret wg drzeworytu z miniatury; fotografia z Archiwum PWN.
73. Julian Ursyn Niemcewicz; wg „Tygodnika Ilustrowanego" 1904, s. 347.
74. Wojciech Bogusławski, portret J. Rejchana; fotografia z Archiwum PWN.
75. Fasada teatru na pl. Krasińskich, rys. Z. Vogla z 1800 roku; fotografia z Archiwum PWN.
76. F. A. Lohrman, Krakowiacy i Górale, akwarela; wg Warszawy wieku Oświecę,
Ilustracje 77-99........................288
77. Powrót posła, scena z I aktu, miedzioryt; wg Warszawy wieku Oświecenia.
78. Stanisław Staszic; Zbiory Mikr. BN.
79. Hugo Kołłątaj; fotografia z Archiwum PWN.
80. Jan Śniadecki; fotografia z Archiwum PWN.
81. Jędrzej Śniadecki; fotografia z Archiwum PWN.
82. Józef Wybicki; Zbiory Mikr. BN.
83. Stanisław Kostka Potocki, miedzioryt Krethlowa; zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie.
84. Ludwik Osiński, rysunek M. Fajansa; fotografia z Archiwum PWN.
85. Alojzy Feliński, litografia; wg WLP, t. IV.
86. „Monitor" z dn.[zasłonięte]13117 roku; Zbiory Mikr. BN.
87. „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne" z 1770 roku, 1.1, cz. II; fotografia z Archiwum PWN.
88. Wnętrze dawnej drukarni; wg Odrodzenia w Polsce.
89. Głos wolny wolność ubezpieczający, karta tytułowa; wg Ilustrowanych dziejów..., t. V.
90. Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski, karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
91. Ignacy Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, karta tytułowa; Zbiory Mikr. BN.
92. Ignacy Krasicki, Satyry, karta tytułowa; wg WLP, t. IV.
93. Jan Piotr Norblin, Ogłoszenie Konstytucji Trzeciego Maja; zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie; fot. H. Romanowski.
94. Jan Piotr Norblin, Studenci; wg Warszawy wieku Oświecenia.

95. Franciszek Karpiński, Pamiętniki, autograf; wg Historii literatury polskiej J. Krzyża-nowskiego.
96. Józef Wybicki, Pieśń Legionów, autograf; Zbiory Mikr. BN.
97. Julian Ursyn Niemcewicz, Śpiewy historyczne, karta tytułowa; Zbiory Mikr. BN.
98. Canaletto, Plac Zamkowy; zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie; fot. H. Roma-nowski.
99. Jan Piotr Norblin, Puławy; wg Ilustrowanych dziejów...
Ilustracje 100-114......................336
100. Jan Paweł Woronicz; wg WLP, t. IV.
101. Franciszek Wężyk, litografia M. Fajansa; wg WLP, t. IV.
102. Jan Potocki; fotografia z Archiwum PWN.
103. Maurycy Mochnacki, miedzioryt S. Łukomskiego; wg Polski, jej dziejów..., t* III.
104. Kazimierz Brodziński; wg WLP, t. IV.
105. Joachim Lelewel; wg WLP, t. IV.
106. Wilno, fragment dziedzińca Uniwersytetu; wg Podręcznika do nauki historii W. Mosz-czeńskiejiH. Mrozowskiej, Ossolineum, Lwów 1935.
107. Lwów, gmach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w pierwszej połowie XIX wieku; wg WLP, t. IV.
108. Józef Bohdan Zaleski, rysunek J. Kurowskiego; wg Polski, jej dziejów..., t. III.
109. Antoni Malczewski; fotografia z Archiwum PWN.
110. Seweryn Goszczyński, sztych Kulesińskiego; wg WLP, t. IV.
111. Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, karta tytułowa; wg Mickiewicza J. Kleinera, Lublin 1948.
112. Adam Mickiewicz, portret wg fotografii Schweycera; fotografia z Archiwum PWN.
113. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, autograf początku Pieśni II; wg Dziejów języka polskiego.
114. Juliusz Słowacki, portret wg rysunku J. Kurowskiego z 1838 roku; fotografia z Archiwum PWN.
Ilustracje 115-125......................432
115. Juliusz Słowacki, Król-Duch, autograf; wg Dziejów języka polskiego.
116. Zygmunt Krasiński, portret wg S. Tarnowskiego; fotografia z Archiwum PWN.
117. Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia, karta tytułowa; fot. A. Szypowski.
118. Cyprian Kamil Norwid, portret wg fotografii; wg WLP, t. IV.
119. Cyprian Kamil Norwid, Rzeczywistość i marzenia, autograf; wg Dziejów języka polskiego.
120. J. B. Madou, Powitanie powstańców polskich w Niemczech, litografia; wg Podręcznika do nauki historii.
121. Cyprian Kamil Norwid, Na oceanie, rysunek z 1853 roku; Zbiory Mikr. BN.
122. Paryż, Biblioteka Polska; fotografia z Archiwum PWN.
123. Fryderyk Chopin; fotografia z Archiwum PWN.
124. Roman Zmorski, drzeworyt; wg WLP, t. IV.
125. Kornel Ujejski, litografia; wg WLP, t. IV.
Ilustracje 126-135......................528
126. Mieczysław Romanowski; wg WLP, t. IV.
127. Józef Korzeniowski, litografia; wg WLP, t. IV.
128. Władysław Syrokomla, litografia W. Podkowińskiego; wg WLP, t. IV.
129. Aleksander Fredro; fotografia z Archiwum PWN.
130. Aleksander Fredro, Śluby panieńskie, afisz pierwszego przedstawienia z 1834 roku; wg Ślubów panieńskich A. Fredry, Warszawa 1928.
131. Józef Ignacy Kraszewski; fotografia z Archiwum PWN.
132. „Prawda" 1908, nr 1, strona tytułowa; fotografia z Archiwum PWN.
133. „Wędrowiec" 1895, nr 12, strona tytułowa; fotografia z Archiwum PWN.
134. Aleksander Świętochowski; fotografia z Archiwum PWN.
135. Henryk Sienkiewicz; fotografia z Archiwum PWN.
Ilustracje 136-151.......................640
136. Wawrzon i Marysia, ilustracja do Za chlebem Henryka Sienkiewicza, rysunek W. Wo-dzinowskiego; wg Album jubileuszowego Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1898.
137. Henryk Sienkiewicz, autokarykatura; wg Henryk Sienkiewicz. Kalendarz..., Warszawa 1956.
138. Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, autograf; wg WLP, t. IV.
139. Kmicicowa kompania, ilustracja do Potopu Henryka Sienkiewicza, rysunek J. Kossaka; wg Album jubileuszowego...
140. Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, karta tytułowa oraz ilustracja, Londyn 1919; fotografia z Archiwum PWN.
141. Wyścigi dziennikarskie, karykatura, „Mucha" 1876, nr 24; fotografia ż Archiwum PWN.
142. Eliza Orzeszkowa jako prelegentka, karykatura, „Kolce" 1876, nr 12; fotografia z Archiwum PWN.
143. Odczyt Bolesława Prusa, karykatura, „Mucha" 1877, nr 17; fotografia z Archiwum PWN.
144. Bolesław Prus; fotografia z Archiwum PWN.
145. Bolesław Prus, Placówka, karta tytułowa; wg Dziejów języka polskiego.
146. Eliza Orzeszkowa, Bene nati, karta tytułowa pierwodruku; fotografia z Archiwum PWN.
147. Maria Konopnicka, Na fujarce, autograf; wg Dziejów języka polskiego.
148. Eliza Orzeszkowa, drzeworyt; fotografia z Archiwum PWN.
149. Maria Konopnicka; fotografia z Archiwum PWN.
150. Krytycy, karykatura, „Mucha" 1876, nr 9; fotografia z Archiwum PWN.
151. Piotr Chmielowski, karykatura, rys. M. Wolskiej; wg Korespondencji Antoniego Sygie-tyńskiego i Piotra Chmielowskiego, Wrocław 1963.