Przedmiotem aukcji jest rewelacyjna publikacja, (będąca bezcennym źródłem historycznym dla wszystkich zainteresowanych ukrywaniem ruchomego mienia na Dolnym Śląsku)

autorstwa JÓZEFA GĘBCZAKA :

LOSY RUCHOMEGO MIENIA KULTURALNEGO I ARTYSTYCZNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU W CZASIE DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ.

Autor publikacji - JÓZEF GĘBCZAK, jest tym Polakiem, który po zakończeniu II Wojny Światowej, z namaszczenia polskiego Ministerstwa Kultury i Sztuki,

poszukiwał ukrytych ruchomych dóbr kultury na całym obszarze Dolnego Śląska. Właściwe to on, rozszyfrował tzw. Listę Grundmanna, dzięki której organizujące

się na Dolnym Śląsku poskie władze, mogły beż większych przeszkód odkryć skrytki ze zdeponowanymi dziełami sztuki.

Józef Gębczak Przygotował niniejszą publikację do druku już w latach 7o-tych XX w. ( autor zmarł w 1976 r.) Jednak przez kilkadziesiąt lat pozostawała

ona w formie maszynopisu, dostępna jedynie w formie materiału archiwalnego. Dopiero w 2000 roku, Muzeum NArodowe we Wrocławiu, zdając sobie sprawę jak ważnym

żródłem jest niniejszy maszynopis, postanowiło opublikować go w niewielkim nakładzie.

Warto dodać, że opracowanie Gębczaka, jeszcze w formie maszynopisu, było wykorzystywane niemal przez wszystkich autorów książek o ukrytych skarbach na Dolnym Śląsku.

Dziś jest możliwość zakupu tego opracowania w formie drukowanej.

W opracowaniu opublikowane zostało 80 skrytek wraz z pełnymi komentarzami.

Miejscowości opracowane to : KAMIENIEC, HENRYKÓW, GŁĘBOWICE, SZKLARSKA PORĘBA, ROZTOKA, MIETKÓW, BOROWA, BRZEZICA, WARMĄTOWICE, GRODZIEC, NOWY KOŚCÓŁ, PRUDNIK,

GRODZIEC, ŁOJOWICE, LUBORADZ, POLAKOWICE, MAŃCZYCE, OLEŚNICA, STAROŚCIN, PIELASZKOWICE, ROŚCISZOWICE, JOACHIMSTEIN, SOBIESZÓW, ROZTOCZNIK, CIEPLICE, RAMUŁTOWICE,

KRZESZÓW, BOROWINA, SZPROTAWA, GRUSZÓW, ZAGRODNO, KRASKÓW, LUBOMIERZ, SIEDLISKO, BOŻKÓW, MYSŁAKOWICE, KŁODZKO, WIERZCHOWICE, KRYNICZNO, KUCHARY, KUNÓW, ZAGÓRZE

ŚLĄSKIE, WOSKOWICE MAŁE, MŁYNICA, MICHAŁKOWA, NAMYSŁÓW, ŚWIERZAWA, MYSŁÓW, OŁDRZYCHOWICE, WIĄZÓW, CEREKWICA, LWÓWEK, ALTWIESE, SIEDLĘCIN, KARPNIKI, ŻARSKA WIEŚ,

ŚWIEBODZICE, BIEDRZYCHOWICE, GOŚCISZÓW, CHEŁMIEC, KAMIENNA GÓRA, LUDWIGSDORF, KIEŁCZYN, LASÓW, NOWA RUDA, GAWORZYCE, KOŚCIELNIKI DOLNE, STRZELIN, STUDNISKA DOLNE,

BOBOLICE, OPAVA, WEISSIG, SOBÓTKA, WIERZBNA, ŻELOWICE, DĘBOWY GAJ, MROWINY, SZCZYTNA, PACZKÓW, STOLEC.

Fragment wstępu autora :

"Wśród dokumentów urzędu konserwatorskiego Grundmana szczególną wartość miały te, które zawierały informacje o miejscach ukrycia zbiorów (Bergungsorte). Nazwy

miejscowości z reguły były zaszyfrowane. Nawet zespoły zbytków miały określenia szyfrowe, którymi np. oznaczano skrzynie. Tajemnicą miało pozostać - co i gdzie

wywożono. Transporty odbywały się przeważnie nocą i często pod osłoną wojskową.

Zarówno rozszyfrowanie, jak i zestawienie miejsc ukrycia nastręczało duże trudności. Właśnie bowiem w pomieszczeniach urzędu konserwatora Grundmanna w gmachu

Muzeum Sztuk Pięknych trafiła bombai wszystko przysypała gruzem zawalonych sklepień.

W czerwcu 1945 r. odkopywałem rozrzucone skoroszyty, teczki i luźne akta, które Niemcy pozostawili na biurkach, opuszczając 16 stycznia 1945 r. biura konserwa-

tora Grundmanna wraz z całą ludnością nie przydatną do potrzeb twierdzy, w jaką zamieniono Wrocław.

Na podstawie informacji zawartych w znajdowanych aktach ustalono nazwy miescowości, do których Niemcy wywozili zbiory i do których po zakończeniu działań wo-

jennych w lecie i jesienią 1945 r. docierały ekipy rewindykacyjne Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków. Dopiero późną jesienią znalazłem najważniejsze

zestawienie składnic niemieckich w maszynopisie Grundmanna, sporządzone w lecie 1944, a następnie uzupełniane ołówkowymi dopisami aż pod koniec 1944- ręką

Grundmanna. Skreślał zresztą jedne miejscowości, a dopisywał inne w trakcie nasilenia akcji wywózkowej pod koniec 1944 roku.

Ten właśnie spis miejsc ukrycia, nazywany spisem Grundmanna, liczył 80 miejscowości i stał się podstawowym dokumentem, któremu poświęcona jest niniejsza praca.

Spis treści :

Wstęp.................................................................................................................3

Akcja zabezpieczenia zbiorów..........................................................................................8

Osoby występujące w dokumentacji......................................................................................14

Wykaz składnic niemieckich............................................................................................16

Komentarz do wykazu składnic..........................................................................................26

Składnice polskie po roku 1945........................................................................................49

Indeks polskich nazw miejscowości, w których były składnice...........................................................51

Indeks niemieckich nazw miejscowości, w których były składnice........................................................52

Indeks nazw zmienionych po roku 1947..................................................................................53

Niemiecki spis muzeów regionalnych....................................................................................55

Uwagi końcowe.........................................................................................................57

Na końcu książki umieszczono mapę miejscowości śląskich, w których Niemcy ukryli w latach 1[zasłonięte]942-19 ruchome dobra kultury

aby zabezpieczyć je przed bombardowaniami. Mapa jest załącznikiem do wykazu składnic (1-80) umieszczonego na s. 18-27.

Wrocław 2000 r. str 60 + mapa, stan bdb.