|
Lima, limonka, limetka, limeta kwaśna
'Key Lime'
(Citrus aurantifolia)
Key Lime jest najszybciej owocującą spośród wszystkich
odmian limonki, owoce można zbierać już w drugim sezonie, oprócz tego jest z pośród wszystkich limonek najsłodsza. To niewielkie drzewo lub krzew w naturalnych warunkach dorasta do 4m wysokości. Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej. Powszechnie uprawiana w krajach o klimacie tropikalnym lub subtropikalnym. Kwiaty średnicy ok. 2,5 cm, żółto-białe czasem z odcieniem lekkiej purpury, bardzo przyjemnie i mocno pachnące. Kwiaty i owoce pojawiają się na roślinie przez cały rok, ale są najbardziej obfite od maja do września. Ma cienką i gładką korę, która tak jak liście jest bardzo aromatyczna. Gałęzie są pokryte krótkimi kolcami. Skórka owocu jest zielona lub żółto-zielona, gdy są w pełni dojrzałe jest bardzo cienka. Owoce okrągłe, osiągają 3-6 cm średnicy, mają bardzo aromatyczną skórkę i kwaśny miąższ. Często używane do akcentowania smaku żywności i napojów. Uzywa sie ich do wyrobu tradycyjnej lemoniady, lub jako składnik w wielu koktajlach. Mogą dojrzewać przez cały rok, są zazwyczaj mniejsze i bardziej kwaśne niż cytryny.
Po raz pierwszy limonki były uprawiane komercyjnie w Babilonie (dzisiejszy południowy Irak). Do Europy zostały przywiezione z Bliskiego Wschodu w okresie wypraw krzyżowych. W 19 wieku aby zapobiec szkorbutowi, marynarze wzbogacili swoją dietę w owoce cytrusowe np. cytryny. Brytyjczycy zamienili z czasem cytryny na limonki, które jak się później okazało, są mniej skuteczne w zapobieganiu szkorbutowi. Jednak łatwiej było je uzyskać na ówczesnych koloniach Wielkiej Brytanii (Karaiby). Później odkryto, że większa efektywność cytryn pochodzi z 4-krotnie wyższej ilości witaminy C w ich soku. W czasie, gdy jednym z przekleństw marynarki i żeglarstwa był szkorbut, była to jedna z najpilniej strzeżonych tajemnic wojskowych. W Indiach, owoce są wykorzystywane w Tantrze do usuwania złych duchów. W połączeniu z indyjskim chilli używane do wykonania talizmanu ochronnego dla odparcia złego oka. Ponadto wierzono, że limonki wiszące nad chorym wyleczą jego choroby przez odstraszanie złych duchów czyhających wewnątrz ciała.
W kuchni, limetki są cenione zarówno dla kwasowości w soku jak i kwiatowego aromatu w skórce. Bardzo często są składnikiem autentycznych meksykańskich, wietnamskich i tajskich dań. Korzystanie z suszonych limonek, jako przyprawy, jest typowe dla kuchni indyjskiej, perskiej i kuchni Iraku. Jeden z podstawowych składników kuchni indyskiej, używany do wielu rodzajów marynat. W krajach arabskich i USA owoce są dodawane do sosów i przetworów (sweetened lime pickle, lime chutney). Jest to również najważniejszy składnik placka z limonki (lime pie). Częstym sposobem podczas konsumpcji tequili jest używanie cząstek limonki i soli. Powszechnie stosowana w koktajlach (takich jak Kuba Libre czy Mojito) i sosach sałatkowych. Soku można używać do marynat, w takim przypadku zwykle nie dodaje się już soli. Skórka z owocu (starta) dodawana jest do sorbetów i deserów. Liście limy są również uznane jako przyprawa na południu, wschodzie i w Azji Południowo-Wschodniej. Bardzo często używane, aby dodać smaku zimnym i gorącym napojom, dodawane do wody, toniku i koktajli lub drinków.
Sok z limonki jest używany do produkcji kwasu cytrynowego. Olej jest używany jako przyprawa w produkcji napojów bezalkoholowych. Ekstrakty i olejki eteryczne z limonki są często używane w perfumach, produktach czyszczących oraz w aromaterapii. Limonka zawiera 24 miligramów mniej witaminy C w 100 gramach, niż cytryna.
W kosmetyce limonka ma oczyszczający i tonizujący efekt dla skóry. Jest odpowiednia dla skóry tłustej. W mieszankach - dla skóry tłustej: kontroluje sebum, pozbywa się zaskórników, ściąga pory i rozjaśnia skórę (szczególnie szyji i pleców). Ponadto wzmacnia cienkie włosy i paznokcie oraz wspiera ich rozwój. Zwiększa ukrwienie i leczy uszkodzoną skórę i kapilary, stymuluje wzrost nowych komórek, wygładza zmarszczki i poprawia stan zmęczonej skóry, poprawia cerę (po ciąży, zniszczoną paleniem papierosów, stresem, lub po ciężkiej chorobie nerwowej). Może być stosowana w leczeniu opryszczki, czyraków, brodawek, brodawczaków, zaskórników i trądziku różowatego. Właściwości lecznicze: przeciwreumatyczne, antyseptyczne, przeciwwirusowe, antybakteryjne, ułatwia gojenie i regenerację, łagodzi silne i częste palpitacje, ma korzystny wpływ na żołądek, łagodzi stany zapalne jelit wywołane przez stres. Stosowana w leczeniu gorączki, bólu gardła, przeziębieniach i zakażeniach.
Cena za sztukę na Kup Teraz dotyczy 3 nasion.
|
|