Sprawiedliwość, w klasycznym ujęciu wywiedzionym jeszcze z filozofii starożytnej, polega na czynieniu przez każdego tego, co mu czynić należy i oddaniu każdemu tego, co mu oddać należy (jak mówi włoski tytuł: ciascuno il suo – każdy swoje). Kiedy jeden z mieszkańców sycylijskiego miasteczka dostaje anonimowe pogróżki uzupełnione łacińskim cytatem na odwrocie, ład moralny zaczyna się pruć. Z przyrodzonej intelektualiście dociekliwości sprawę bada profesor Laurana, miejscowy dziwak, równie przenikliwy gdy idzie o literaturę, co niepojętny w dziedzinie relacji międzyludzkich. Laurana chwyta trop, gubi wątek, znajduje kolejny ślad, wikła się w coraz bardziej zagmatwaną historię – aż w końcu sprawa zostaje rozwiązana, a porządek przywrócony. W sposób bardzo przewrotny.