1. WSTĘP 5
2. PRZEGLĄD UTERATUROWY 8
2.1. SYNTEZA KWASÓW 1-AMINOALKANOFOSFONOWYCH 8
2.1.1. Metody przebiegające z równoczesnym tworzeniem systemu P-C-N [P + C + N --+- P-C-N] 8
2.1.1.1. Reakcja amidoalkilowania .. .. . .. . .. .. . 8
2.1.1.2. Reakcja Kabacznika-Fie1dsa 9
2.1.1.3. Kondensacje typu Biruma 9
2.1.2. Metody oparte na podstawieniu nukleofJ1owym z wykorzystaniem nukleofila fosforoorganicznego [P + X-C-N -.... P-C-N + X] 11
2.1.2.1. Reakcja Arbuzowa 11
2.1.2.2. Reakcja Michaelisa-Beckera 11
2.1.3. Metody addycji funkcji P-H do wiązań wielokrotnych 12
2.1.3.1. Addycja do wiązań wielokrotnych C=N, C-N-X, C=N[P-H + + C=N -.... P-C-NH] .
2.1.3.2. Addycja do wiązań wielokrotnych C=C [P-H + C=C-N-+- -.... P---{;(C)-NH] 15
2.1.4. Metody et-aminowania fosfonianów i funkcjona1izowanych alkanofosfonianów [P-C + N -.... P-C-N] 15
2.1.4.1. Aminowanie nukleofi1owe 15
2.1.4.2. Aminowanie elektrofilowe 17
2.1.4.3. Aminowanie redukcyjne 17
2.1.5. Metody wykorzystujące modyfikację szkieletu węglowego [P-C-N -.... -.... P-C(R)--N] 19
2.1.5.1. et-C-alkilowanie pochodnych fosfonoglicyny 19
2.1.5.2. Reakcje typu Homera-Wittiga 21
2.1.5.3. Inne modyfikacje szkieletu aminokwasu 21
2.1.6. Metody wykorzystujące modyfikację funkcji fosforowej [P*-C-N -.... --+- P-C-N] 24
2.1. 7. Modyfikacja grup funkcyjnych zawierających azot [P-C-N* __ -.... P-C-N]
2.1.7.1. Degradacja azydków i amidów kwasowych 24
2.1.7.2. Redukcja funkcjonalizowanych alkanofosfonianów zawierających azotowe grupy funkcyjne 25
2.1.8. Synteza optycznie czynnych kwasów 1-aminoalkanofosfonowych 26
2.1.8.1. Rozszczepianie diastereoizomerycznych soli pochodnych aminoa1kanofosfonianów 26
2.1.8.2. Enzymatyczne rozszczepianie l-(N-acyloamino)alkanofosfonianów.
2.1.8.3. Asymetryczna synteza kwasów 1-aminoalkanofosfonowych 26
2.2. WŁAŚCIWOŚCI KWASÓW I-AMINOALKANOFOSFONOWYCH 27
2.2.1. Właściwości fizykochemiczne kwasów 1-aminoalkanofosfonowych 27
2.2.2. Właściwości chemiczne kwasów l-aminoalk:anofosfonowych 29
2.2.2.1. Reakcje grupy aminowej 29
2.2.2.2. Reakcje grupy fosfonowej 30
2.2.2.3. Reakcje zachodzące na podstawniku węglowym 31
2.2.3. Właściwości aplikacyjne kwasów l-aminoalkanofosfonowych 32
3. BADANIA WLASNE 34
3.1. METODA TIOUREIDOALKANOFOSFONIANOWA 34
3.2. ZASTOSOWANIE METODY TIOURElDOALKANOFOSFONIANOWEJ W SYNTEZIE FUNKCJONALIZOWANYCH AMINOKWASÓW FOSFONOWYCH
3.2.1. Synteza fosfonowych analogów aminokwasów zawierających podstawnik siarkoorganiczny 40
3.2.1.1. Synteza fosfonowych analogów S-alkilocystein i S-alkilohomocystein 40 3.2.1.2. Synteza fosfonocysteiny, fosfonohomocysteiny oraz ich disiarczkowych pochodnych 43
3.2.2. Synteza pochodnych sulfotlenkowych i sulfonowych fosfonowych analogów S-alkilocystein i S-alkilohomocystein 46
3.2.2.1. Potencjometryczne i spektroskopowe e1p-MRJ) badania równowag protonowania kwasów l-aminotiaalkanofosfonowych, l-aminosulfi- nyloalkanofosfonowych oraz l-aminosulfonyloalk:anofosfonowych. 50
3.2.3. Synteza kwasów l-aminoalk:anofosfonowych zawierających drugą terminalną funkcję fosfonową 53
3.2.3.1. Badania syntetyczne 53
3.2.3.2. Spektroskopowe badania kwasów l-aminoalk:anodifosfonowych "SS
3.2.3.3. Badania potencjometryczne równowag protonowania kwasów l-aminoalkanodifosfonowych
3.3. SYNTEZA KWASÓW l-AMINOALKANOFOSFONOWYCH NA DRODZE REDUKCYJNEJ DEGRADACn HYDRAZONÓW l-KETOFOSFONIANÓW 60
3.4. SYNTEZA KWASÓW l-AMINOALKANOFOSFONOWYCH POPRZEZ REDUKCJĘ NITRYLI DO N-ALUMINIOIMIN I NASTĘPCZĄ ADDYCJĘ FOSFORYNU DIETYLOWEGO
3.5. METODY ANALIZY KWASÓW l-AMINOALKANOFOSFONOWYCĘ. DETEKCJA I ANALIZA STRUKTURALNA 72
3.5.1. Derywatyzacja i analiza aminokwasów fosfonowych metodami chromatografii gazowej (GLC i GLC-MS) 73
|