|
|
"KURS EDYNBURSKI JĘZYKOZNAWSTWA STOSOWANEGO", t.1-2 , redakcja : J.P.B.ALLEN, S.PIT CORDER, redakcja wydania polskiego J.RUSIECKI; seria : "ROZPRAWY z JĘZYKOZNAWSTWA STOSOWANEGO"; WSiP; nakład : 8 210; stan : db : pieczątki ; przesyłka polecona : 10,50 zł.
SPIS TREŚCI:
TOM 1 :
Przedmowa redaktora wydania polskiego........................................ 7
1. Językoznawstwo stosowane a nauczanie języka................................. 9
S. PIT CORDER, tłum. Ewa Niezgoda
2. Podstawowe pojęcia językoznawstwa................................ 23
J. P. B. ALLEN, tłum. Barbara Dancygier
1. Naukowe badania nad językiem......................................... 23
2. Niektóre cacb.yjęzyka ludzkiego................................................... 25
3. Forma i znaczenie............................................................... 28
4. Mowa i pismo.................................................................. 33
5. Język jako system................................................................ 36
6. Opis deskryptywny czy preskryptywny?.............................................. 39
7. Badania synchroniczne i diacfaroniczne.............................................. 42
8. „Langue" i „parole" .................................................. 44
9. Chomsky i jegoleoria języka...................................................... 48
3. Gramatyka a nauczanie języka................................................. 52
J. P. B. ALLEN i H. G. WIDDOWSON, tłum. Anna Kaznowska
1. Wstęp........................................................................ 52
2. Gramatyka tradycyjna.......................................................... 55
3. Gramatyka taksonomiczna.................................................. 58
4. Gramatyka struktur frazowych................................... 64
5. Gramatyka transformacyjna....................................................... 68
6. Gramatyka przypadka.............................................. 73
7. Informacja predykatowo-argumentowa oraz modalna w gramatyce.................... 78
8. Gramatyka funkcjonalna Hallidaya ,.,................................... 80
9. Transformacyjne i systemowe modele w gramatyce.................................. 91
10. Kompetencja komunikacyjna...................................................... 94
11. Gramatyka funkcjonalna a funkcjonalne nauczanie języka....................... 96
12. Zalecana lektura............................................................... 99
4. Teoria fonologiczna a nauczanie języka........................................ 101
GILLIAN BROWN, tłum. Jerzy Wełna
1. Fonologia a fonetyka ........................................... 101
2. Która teoria ?.................,................................................. 105
2.1. Fonologia segmentalna....................................................... 106
2.1.1. Fonologia generatywna................................................... 106
2.1.2. Teoria fonemu........................................................... 110
2.2. Fonologiasuprasegmentalna.................................................. 115
2.2.1. Akcent (stress)....................................... 115
2.2.2. Intonacja............................................................... 117
3. Zalecana lektura........................ 123
5. Semantyka a nauczanie języka................................................. 124
PAUL VAN BUREN, tłum. Barbara Dancygier
1. Wstęp.............................................................. 124
2. Trójkąt semiotyczny..................................................125
3. Teoria kolokacji.................................................128
4. Semantyka strukturalna............. 130
5. Analiza składnikowa^..................135
6. Problem projekcji........................................................139
7. Semantyka traktowana jako komponent generujący lub interpretujący................... 142
8. Refleksje dydaktyczne........................................
9. Zalecana lektura.................................................. 154
6. Socjolingwistyka a nauczanie języka........................................... 155
C. CRIPER i H. G. WIDDOWSON, tłum. Elżbieta Radomska i Małgorzata PogorzeIska-Bonikowska
1. Wstęp......................................................................... 155
1.1. Socjolingwistyka a lingwistyka................................................. 155
1.2. Socjolingwistyka a socjologia............................................157
2. Socjologia języka................................................................ 159
2.1. Definicje języka.............................................................. 159
2.2. Etnografia komunikowania się................................................ 160
2.3. Odmiany funkcjonalne języka.................................................. 163
2.4. Zróżnicowanie społeczne..................................................... 166
2.5. Język i tożsamość............................................................. 171
2.6. Zróżnicowanie języka i zmiana językowa........................................ 177
2.7. Cele nauczania języka w perspektywie społecznej................................. 180
3. Socjolingwistyka................................................................ 182
3.1. Aspekty socjolingwistyki..................................................... 182
3.2. Poziomy idealizacji.......................................................... 183
3.3. Zdarzenie językowe.......................................................... 184
3.4. Zróżnicowanie kodu......................................................... 188
3.5. Funkcje mowy.............................................................. 194
3.6. Dyskurs.................................................................198
3.7. Nauczanie języka w aspekcie komunikacji............................ 207
4. Zalecana lektura................................................................ 288
7. Psychologia a uczenie się języka................................................ 209
ELISABETH INGRAM, tłum. Ewa Smuk i Ewa Niezgoda
1. Wstęp................................................................... 209
2. Przyswajanie języka pierwszego..................................................... 210
2.1. Badanie języka dziecka....................................................... 210
2.2. Wiedza wrodzona a uczenie się środowiskowe.................................... 211
2.3. Kto przyswaja język? .............,.......................................... 213
2.4. Różnorodność a jednolitość rozwoju językowego................................. 214
2.4.1. Czynniki towarzyszące.................................................... 254
2.4.2. Zróżnicowanie osobnicze.................................................. 216
2.5. Natura procesu uczenia się............................................. 219
2.5.1. Zdolności i strategie uczącego się ........................................... 219
2.5.2. Istota uczenia się......................................................... 231
2.5.3. Rola środowiska......................................................... 235
3. Uczenie się języka drugiego........................................................ 240
3.1. Wstęp teoretyczny........................................................... 240
3.1.1. Uczenie się typu bodziec — reakcja......................................... 240
3.1.2. Uczenie się łańcuchowe.......................................... 241
3.1.3. Rozróżnienie wielokrotne........................................... 243
3.1.4. Uczenie się pojęć....................... 244
3.1.5. Uczenie'się zasad......................................................... 246
3.2. Zastosowanie analizy uczenia się pojęć do metod nauczania języka drugiego........ 248
3.3. Warunki opanowywania języka drugiego........................................ 249
3.3.1. Ćwiczenia............................................................... 250
3.3.2. Wzmocnienie............................................................ 251
3.3.3. Mediacja................................................................ 252
3.4. Cechy uczących się języka drugiego...................................... 264
3.4.1. Bilingwalizm dziecięcy.................................................... 264
3.4.2. Zorganizowane uczenie się języka drugiego................................... 264
3.5. Różnice indywidualne między uczącymi się języka drugiego........................ 266
3.5.1. Ogólne zdolności do nauki................................................. 266
3.5.2. Zdolność kodowania fonetycznego.......................................... 267
3.5.3. Wrażliwość gramatyczna........................................... 268
3.5.4. Zdolność do indukcyjnego uczenia się....................................... 268
3.5.5. Pamięć asocjacyjna................................................... 268
3.5.6. Motywacja ,............................................................. 270
3.6. Metody nauczania i oceny eksperymentalne ..................................... 271
4. Wnioski........................................................................ 275
4.1. Przyswajanie języka pierwszego................................................ 275
4.2. Uczenie się języka drugiego................................................... 276
4.2.1. Poziomy osiągnięć........................................................ 276
4.2.2. Wkład uczącego się języka drugiego......................................... 277
4.3. Wnioski dla nauczania języka drugiego ......................................... 278
8. Teorie dorosłych, strategie dzieci i ich implikacje dla nauczyciela języka....... 280
RUTH CLARK, tłum. Sławomira Kotapka i Jerzy Wiśniewski
1. Wstęp........................................................................ 280
2. Język traktowany jako zbiór prostych połączeń między bodźcem a reakcją............... 280
2.1. Teoria uczenia się przez wzmocnienie.......................................... 281
2.2. Analiza krytyczna teorii wzmocnienia......................................... 283
2.2.1. Wzmocnienie.................................................... 283
2.2.2. Naśladowanie........................................................... 285
2.2.3. Generalizacja bodźców.................................................... 288
3. Teoria mediacji: język traktowany jako zbiór połączeń typu: bodziec — reakcja ze zmienną pośredniczącą.................................................................. 289
3.1. Teoria mediacji............................................ 290
3.2. Krytyka teorii mediacji...................................................... 295
4. Język a zdolności wrodzone......................................... 296
4.1. Mechanizm Przyswajania Języka (The Language Acquisition Device)............... 296
4.2. Niektóre trudności interpretacyjne............................................ 297
4.3. Alternatywa w stosunku do teorii struktury- wrodzonej............ 299
5. Przyswajanie języka a rozwój poznawczy............................................. 300
5.1. Teoria uczenia się według Piageta......................................... 300
5.2. Przyswajanie języka jako rodzaj uczenia się poznawczego......................... 302
5.3. Teoria Piageta w porównaniu z innymi koncepcjami teoretycznymi................. 304
6. W poszukiwaniu szerszej koncepcji................................................ 306
6.1. Uczenie się przez formułowanie wypowiedzi............................... 306
6.2. Uczenie się przez naśladowanie...................................... 308
6.3. Zmieniająca się rola naśladowania............................................ 311
6.4. Uczenie się języka a obciążenie przetwarzaniem informacji...... 312
6.5. Podsumowanie............................................................. 313
7. Wybrane badania nad rozumieniem u dorosłych........... 314
8. Z zagadnień nauczania języka ................................................. 323
8.1. Wstęp................................................. 323
8.2. Czy należy tolerować błędy?..................................... 324
8.3. Czy uczniom należy przedstawiać wypowiedzi, których sami nie potrafiliby sformułować ? ...... 325
8.4. Wnioski dotyczące stopniowania materiału językowego .......................... 326
8.5. Rola ćwiczeń wdrażających w nauczaniu języka ,................................ 327
8.6. Jak uczyć gramatyki?....................................................... 328
8.7. Czy w klasie można posługiwać się językiem ojczystym oraz tłumaczeniem ?.......... 330
9. Podsumowanie i wnioski końcowe ................................................ 331
10. Zalecana lektura .......................................................... 333
Przypisy........................................................................... 334
Bibliografia........................................................ 347
Indeks rzeczowy................................................................... 357
TOM 2 :
1. Zasady opracowywania kursów języka obcego........................... 7
ANTHONY HOWATT, tłumaczyła Ludmiła Machura
1. Uwagi wstępne........................................................ 7
2. Czego uczyć................................................................... 11
2.1. Kursy specjalistyczne........................................................ 11
2.2. Kursy ogólne..................................................... 13
3. Organizacja kursu..................................................... 17
3.1. Układ materiału.................................................. 17
3.2. Ile uczyć .................................................................. 21
3.3. Powtarzanie ............................................................... 23
4. Programy linearne i spiralne...................................................... 24
5. Ćwiczenia...................................................................... 25
6. Lektura zalecona............................................................... 26
2. Praktyczna fonetyka i fonologia..................................... 27
GILLIAN BROWN. tłumaczyli Bogna i Stefan Sikorowie
1. Fonetyka ogólna............................................................... 27
1.1. Wstęp..................................................................... 27
1.2. Taksonomia fonetyki artykulacyjnej........................................... 28
2. Fonologia..................................................................... 36
2.1. Fonologia segmentalna...................................................... 36
2.2. Rytm i intonacja........................................................... 46
2.2.1. Rytm.......................................................... 47
2.2.2. Intonacja............................................................ 50
3. Nauczanie wymowy............................................. 55
4. Lektura zalecona............................................................... 60
3. Gramatyka pedagogiczna........................................... 61
J. P. B. ALLEN, tłumaczyła Elżbieta Skweres
1. Gramatyka transformacyjna a nauczanie języka............................ 61
1.1. Gramatyki formalne a gramatyki pedagogiczne................................. 61
1.2. Jak powinno się nauczać języków ?............................................ 64
1.3. Kryteria formalne a kryteria pedagogiczne..................................... 69
1.4. Rola gramatyki w nauczaniu języka drugiego................................... 71
2. Cztery sposoby nauczania gramatyki.............................................. 74
2.1. Meto.da sytuacyjna.......................................................... 74
2.2. Metoda audiolingwalna..................................................... 77
2.3. Metoda objaśniania gramatyki ........................................... 79
2.4. Podejście wieloaspektowe.................................................... 81
3. Lektura zalecona............................................................... 82
4. Materiały do pracy w laboratorium językowym......................... S4
ANTHONY HOWATT i JULIAN DAKIN, tłumaczyła Elżbieta Moszczak
1. Uwagi ogólne.................................................................. 84
1.1. Rozumienie mowy ze słuchu.................................................. 84
1.1.1. Słuchanie ekstensywne................................................. 85
1.1.2. Słuchanie intensywne.......................................... 88
1.2. Ćwiczenia w mówieniu...................................................... 96
1.3. Podsumowanie............................................................. 101
2. Lekcja przykładowa............................................................. 101
3. Ćwiczenia dla czytelnika......................................................... 109
4. Lektura zalecona............................................................. 110
Dodatek....................................................................... 111
5. Analiza błędu językowego...........................................116
5. PIT CORDER, tłumaczyła Elżbieta Skweres
1. Uwagi ogólne.................................................................---116
1.1. Wstęp..................................................................... 116
1.2. Omyłki, przejęzyczenia, błędy ................................................ 117
1.3. Wykroczenia przeciw kodowi i błędy w użyciu kodu............................. 117
1.4. Błędy w rozumieniu a błędy w wypowiadaniu się................................ 118
1.5. Błędy grup a błędy jednostek................................................. 119
1.6. Dane do analizy błędów..................................................... 119
1.7. Uwagi wstępne do analizy błędów............................................ 120
1.8. Rozpoznanie błędu......................................................... 120
1.9. Opis błędu................................................................. 123
1.10. Objaśnianie błędu ......................................................... 123
1.11. Systematyczność błędu..................................................... 124
2. Przykład analizy błędów......................................................... 125
2.1. Ćwiczenie na rozumienie tekstu pisanego....................................... 125
2.2. Omówienie ćwiczenia........................................................ 126
3. Lektura zalecona............................................................... 131
6. Czytanie i pisanie.................................................132
ALAN DAVIES i H. G. WIDDOWSON. tłumaczyła Anna Weselińska
1. Wstęp.......................................................................... 132
2. Umiejętność czytania............................................................. 132
3. Czytanie na etapie początkowym................................................. 135
4. Czytanie na poziomie średnim i wyższym .......................................... 138
4.1. System języka a komunikacja językowa........................................ 138
4.2. Rola języka pisanego w społeczeństwie ........................................ 139
4.3. Cechy języka mówionego.................................................... 140
4.4. Cechy języka pisanego ................................................... 141
5. Rozumienie tekstu pisanego...................................................... 143
5.1. Rodzaje pytań na zrozumienie tekstu.......................................... 144
5.2. Rozumienie słowa pisanego a kompetencja komunikacyjna.................. 151
6. Uproszczone teksty do czytania................................................... 152
7. Nauczanie pisania..................................................... 153
8. Lektura zalecona........................................................... 157
7. Nauczanie programowane...........................................158
ANTHONY HOWATT, tłumaczyła Zofia Piekarec-Papuzińska
1. Podstawy nauczania programowanego............................................. 158
2. Przedstawienie technik stosowanych w programowaniu............................. 161
3. Przykład programu ....................................... 167
4. Zastosowanie programów w nauczaniu języków obcych.............................. 178
5. Zadania....................................................................... 179
6. Lektura zalecona........................................................... 180
Dodatek...................................................................... 180
8. Pomoce audiowizualne w nauczaniu języków...........................186
ANDREW WRIGHT, tłumaczyła Hanna Morawska
1. Wstęp......................................................................... 186
2. Materiały audiowizualne a sekwencja nauczanie, uczenie się........................... 187
3. Czynniki wpływające na dobór materiałów audiowizualnych.......................... 196
4. Rodzaje pomocy dydaktycznych oraz ich cech}'..................................... 200
4.1. Podstawowe fizyczne cechy materiałów audiowizualnych......................... 200
4.2. Pomoce dydaktyczne........................................................ 200
4.3. Graficzne konwencje ilustracji dydaktycznych .................................. 201
4.4. Rodzaje słuchowej prezentacji materiału....................................... 204
5. Zakończenie................................................................... 206
6. Ćwiczenia..................................................................... 206
7. Lektura zalecona............................................................... 207
9. Analiza kontrastywna........................................208
PAUL van BUREN, tłumaczyła Monika Rękawek
1. Wstęp.........................................................................208
2. Niektóre ujęcia analizy kontrastywnej ............................................. 209
3. Zakończenie................................................................... 223
4. Lektura zalecona............................................................... 223
10. Testy językowe.................................................... 225
ELISABETH INGRAM, tłumaczyła Ludmiła Sobolew
1. Definicja testu............................................................... 225
2. Cechy testów................................................................... 225
3. Typy zadań testowych........................................................... 230
4. Testowanie testów.............................................................. 234
5. Ćwiczenia w układaniu testów.................................................... 240
6. Zadania....................................................................... 249
7. Lektura zalecona............................................................... 251
11. Podstawowe pojęcia testowania......................................252
ELISABETH INGRAM, tłumaczyła Ludmiła Sobolew
1. Testowanie i uczenie się języka ................................................... 252
2. Pomiar........................................................................ 253
3. Cechy testu..................................................................... 256
3.1. Rzetelność............................................................. 256
3.1.1. Rzetelność stałościowa................................................. 256
3.1.2. Rzetelność równoważnościowa.......................................... 257
3.2. Trafność .................................................................. 259
3.3. Korelacje.................................................................. 262
4. Testowanie oparte na normach i testowanie oparte na kryteriach...................... 267
5. Testy a eksperymenty ........................................................... 272
6. Zadania....................................................................... 275
7. Rozwiązania................................................................... 277
8. Lektura zalecona............................................................... 279
12. Konstruowanie testów językowych................................... 280
ALAN DAVIES, tłumaczył Waldemar Woźniakowski
1. Wstęp........................................................................ 280
2. Cele i zadania testowania....................................................... 284
2.1. Badania naukowe................................................ 284
2.2. Postępy w nauce........................................................... 284
2.3. Korelacja z programem nauczania........................................... 285
2.4. Reprezentacja zachowań docelowych......................................... 285
3. Wpływ nauczania programowanego.............................................. 286
4. Typy testów.................................................................. 287
4.1. Zastosowania testów....................................................... 287
4.1.1. Cztery zastosowania.................................................. 287
4.1.2. Podsumowanie...................................................... 290
4.2. Egzaminy a testy........................................................... 291
4.2.1. Płaszczyzny funkcjonowania egzaminów/testów.................. 292
4.2.2. Testy.standaryzowane............................................ 292
4.2.3. Testy doraźne....................................................... 294
4.2.4. Egzaminy tradycyjne................................................. 294
4.2.5. Nowe typy egzaminów........................................ 295
4.3. Płaszczyzny struktury języka i sprawności językowe............................ 297
5. Wymogi stawiane testom językowym.............................................. 297
5.1. Kryteria oceny testów......................................... 297
5.2. Zalety testdw............................................................. 299
5.2.1. Rzetelność........................................................... 300
5.2.2. Trafność................................................... 300
5.2.3. Typy trafności............................................... 301
5.2.4. Schemat nauczania języka............................................ 305
6. Analiza testów językowych...................................................... 307
7. Testy opracowywane przez nauczyciela........................................... 312
7.1. Testy biegłości i testy osiągnięć............................................... 312
7.2. Wybór dziedzin języka dla celów testowania..................... 312
7.3. Analiza języka............................................................ 313
7.4. Analiza próbek zastosowania języka.......................................... 314
8. Pisanie zadań, testowych.......................................................... 318
8.1. Ramy testu............................................................... 318
8.2. Przykłady zadań testowych.................................................. 321
8.3. Zakończenie..................................................... 341
9. Zadania praktyczne dla nauczyciela............................................. 342
10. Lektura zalecona (do rozdziałów 10, 11; 12)....................................... 345
Dodatek....................................................................... 345
Przypisy.............................................................358
Symbole używane w transkrypcji.............................368
Bibliografia..........................................................369
Indeks..............................................................373 |
|
|
