Anna Żarnowska i Tadeusz Wolsza (red.)
SPOŁECZEŃSTWO I POLITYKA.
DORASTANIE DO DEMOKRACJI.
KULTURA POLITYCZNA W KRÓLESTWIE POLSKIM NA POCZĄTKU XX WIEKU
Warszawa 1993
wyd. I, ss. 206
il. cz.-b., format A5
oprawa miękka lakierowana
stan bardzo dobry
Autorzy artykułów zawartych w książce, po raz pierwszy w polskiej historiografii, próbują spojrzeć na nowoczesną kulturę polityczną w Polsce początku XX w., również z perspektywy szeregowego uczestnika wydarzeń politycznych, odbiorcy propagowanych wzorów postaw i działań w życiu publicznym i ich współtwórcy.
Najistotniejsze novum tej epoki to postępująca demokratyzacja życia politycznego: gwałtowne rozszerzenie się kręgu ludzi nie tylko łaknących wiedzy o własnym kraju i o świecie, ale również czynnie angażujących się w działania polityczne. To także aktywne włączenie się „szarego człowieka” w spontaniczny, zbiorowy protest polityczny oraz w tworzenie instytucji i organizacji politycznych.
Przełamanie monopolu elit na uczestniczenie w życiu politycznym, gwałtowne przyspieszenie różnicowania się programów i postaw politycznych w społeczeństwie, uzewnętrznienie się siły więzi narodowej w różnych postaciach wystąpień masowych szerokich rzesz ludowych, przyspieszenie obiegu informacji ustnej i drukowanej, przekazu słownego i ikonograficznego — to zjawiska analizowane w artykułach zamieszczonych w książce:
- Rewolucja 1905–1907 a kultura polityczna społeczeństwa Królestwa Polskiego;
- Rewolucja 1905–1907 a kultura polityczna robotników;
- Postawy i zachowania polityczne robotników w Królestwie Polskim w latach 1908–1914;
- Próby modelowania nowych postaw politycznych wobec Rosji w dobie rewolucji 1905–1907 (Narodowa Demokracja i Stronnictwo Polityki Realnej);
- Na pograniczu dwóch obyczajów politycznych: liberałowie królestwa Polskiego wobec rewolucji 1905–1907;
- Rewolucja a kształtowanie się kultury politycznej chłopów — wzorce propagowane (Narodowi Demokraci, ludowcy, socjaliści);
- Rewolucja 1905–1907 a życie społeczno–religijne. Ruch Mariawistów;
- Rola prasy w kształtowaniu kultury politycznej na początku XX w.;
- Satyra a kultura polityczna. O prasie satyryczno–humorystycznej Królestwa Polskiego w latach 1905–1907;
- Rola socjalistycznych druków ulotnych w kształtowaniu wiedzy i postaw politycznych robotników w dobie rewolucji 1905–1907;
- Polskie pocztówki socjalistyczne z okresu rewolucji 1905–1907;
- U progu umasowienia obiegu informacji (kilka uwag na temat środków masowej komunikacji w okresie rewolucji 1905–1907 na terenie królestwa Polskiego);
- Doświadczenia rewolucji w polskiej kulturze politycznej pierwszych trzech dziesięcioleci XX w.
