Księga fundacji jest dziełem, które bez wątpienia najlepiej kreśli portret św. Teresy od Jezusa, jej autorki, jako „niespokojnej wędrowniczki”. Ta księga jest również najmniej studiowaną ze wszystkich jej pism. Została pominięta przez Luisa de León w jego pierwszym wydaniu dzieł św. Teresy, a następnie sprowadzona do roli domowej lektury w karmelach terezjańskich.

W naszych czasach jej strony zostały poddane skrupulatnej analizie, dzięki której możliwe stało się ponowne odczytanie tego dzieła na trzech poziomach: doktrynalnym, dydaktycznym i historycznym. Można zatem powiedzieć, że w tym jednym dziele, pod jednym tytułem, zostały zawarte trzy księgi.

Św. Teresa od Jezusa chciała napisać dzieło, poprzez które wszyscy dowiedzą się, że życie, śmierć, zbawienie lub wieczne potępienie zależą od jednej jedynej zasady, a którą jest posłuszeństwo. Posłuszeństwo, które rodzi się, karmi się i żyje w Miłości. Posłuszeństwo jest jak odwieczna spirala, gdyż jedynie ten, kto miłuje jest zdolny do bycia posłusznym, a jedynie ten, kto jest posłuszny jest zdolny do przemiany swojej miłości w konkretne akty pomocy, hołdu, ofiary i solidarności wobec Umiłowanego.