Zebrane w niniejszym tomie teksty dzieli dziesięciolecie, poglądy polityczne obu autorów, język, w jakim zostały napisane, oraz charakter obu dzieł. Jedno, wcześniejsze, to anonimowa napisana po polsku broszura polityczna wyrosła z gorących czasów najprawdopodobniej sprzed sejmu konwokacyjnego i elekcyjnego 1587 roku. Drugie to łacińska rozprawa w formie dialogu, napisana przez Krzysztofa Warszewickiego być może po wydarzeniach sejmowych roku 1597, a wydana w rok później. Oba więc dziełka, rodzą gorące czasy. Oba mają w swoim tytule słowo wolność, bo o wolności i o jej wymiarach się w nich dyskutuje, tyle że, jeśli można tak powiedzieć, z dwóch różnych punktów widzenia.
Z racji tej, że do takiego aktywnego stosunku do wolności pobudza swoich czytelników autor, zasadne wydało mi się powtórne, edytorsko przygotowane przez Łukasza Cybulskiego, wydanie omawianego dziełka. Sądzę albowiem, że pozwala się ono nam zbliżyć do praktycznego horyzontu funkcjonowania dyskursu prawnego w Rzeczypospolitej. Ukazuje bowiem politykę w działaniu, jako obywatelskie zatrudnienie wokół dobra ojczyzny. Jest "Krótkie zebranie" też w tym wydaniu kontekstem, punktem odbicia dla powstałego w ponad dziesięć lat potem utworu Krzysztofa Warszewickiego "De optimo statu libertatis", który to utwór po raz pierwszy na polski przełożony przez Krzysztofa Nowaka mamy przyjemność przedstawić współczesnym czytelnikom.
Ze Wstępu