Publikacja jest próbą odpowiedzi na pytanie o źródła litewskiego odrodzenia narodowego, zwłaszcza o źródła materialne, o rolę ar- cheologii, kolekcjonerstwa i muzealnictwa w kształtowaniu mitów narodowych Litwy. Bohaterów współczesnego litewskiego panteonu narodowego – m.in. Kiejstuta, Bogusława i Janusza Radziwiłłów – a także symboliczne dziś miejsca – Kiernów, Troki, Wilno oraz Birże – ocalili od zapomnienia ludzie, o których dziś niewielu pamięta. Przedmiotem badań autorki są drukowane i rękopiśmienne źródła z epoki, znajdujące się w archiwach Polski oraz Litwy.

Spis treści

 

Wstęp

 

Rozdział I. Historia, historyzm i regionalizm na przełomie XVIII i XIX wieku

1. Źródła fascynacji historią

2. Wykopaliska archeologiczne źródłem zainteresowania krajowymi zabytkami

 

Rozdział II. Romantyczne podróże w zapomnianą przeszłość

1. Romantyczne powroty w miejsca historyczne. Działalność Teodora Narbutta oraz innych przedstawicieli środowiska wileńskiego w Komisji Archeologicznej i Muzeum Starożytności

2. Zadania i rola badań starożytniczych w ujęciu członków Wileńskiej Komisji Archeologicznej

3. Metodologia badań wileńskich starożytników

4. Wokół genealogii Litwinów. U źródeł mitu i sporu historyczno‐kulturowego

 

Rozdział III. Miejsca litewskiej historii w świetle badań starożytników wileńskich

1. Zamek, czyli mit kultury na prowincji

2. Kiernów a początek mitu narodowego Litwy

3. Troki – mit siły litewskiego państwa

4. Birże – mit rodu

5. Horodyszcza – ruiny mityczne oraz ich funkcja kulturowa

6. Kurhany – mit skandynawskiej genezy. Wyposażenie kurhanów

7. Wileńska Dolina Królów a rusyfikacja litewskiej pamięci

8. Groby władców – centrum wielkiej historii i krystalizacja mitu państwa

9. Bohaterowie litewskiego mitu narodowego

 

Zakończenie

 

Summary

 

Biogramy członków Wileńskiej Komisji Archeologicznej i Muzeum Starożytności

 

Bibliografia

Ikonografia

Indeks osób