Stojąc przed sądem wędrowny kramarz Chruścik opowiada koleje swego barwnego życia. Po wojnie ciężko harował, by uciułać na budowę małego domku. Gdy miał już całą kwotę, wymiana pieniędzy przekreśliła wszystkie marzenia. Później był kolporterem katolickiego pisemka, hodował świnie, by wreszcie zająć się obnośnym handlem. Podróżuje po odpustach i jarmarkach, gromadzi pieniądze - cały czas z myślą o własnym domku, ale Zawadzki namawia go, by zainwestował pieniądze we wspólną taksówkę; to kolejna strata łatwowiernego Chruścika. Nie wiedzie mu się także w życiu osobistym - opuszcza go Maria, nie ma przyjaciół. W wyniku intrygi innych kramarzy Chruścik staje przed sądem za handel bez zezwolenia. Znajomy żebrak Jurek namawia go do zarobkowania jałmużną, ale Chruścik woli dalej handlować pokątnie, w bramach i na podwórkach.