Opis książki:
Problematyka kompetencji pracowniczych choć omawiana jest w literaturze przedmiotu od wielu lat, wciąż na nowo inspiruje kolejnych badaczy usiłujących poznać, zrozumieć i wykorzystać potencjał tkwiący w każdym człowieku, do bardziej sprawnego funkcjonowania wszelkich organizacji. Celem, jaki postawiliśmy sobie i pozostałym autorom prezentowanej książki, była jednak nie tylko perspektywa efektywnościowa, związana z szeroko pojętym wykorzystaniem kapitału ludzkiego do budowania konkurencyjności przedsiębiorstw, ale uznaliśmy, że kompetencje jednostek pełnią również inne role. Jako tezę główną przyjęliśmy założenie mówiące, że kompetencje, a ściślej kompetencje transferowalne - nimi bowiem się zajęliśmy - są tym niezbędnym wyposażeniem każdego podmiotu, które wpływają zarówno na jakość wykonywanych obowiązków zawodowych, zwiększają jego atrakcyjność na rynku pracy, jak i wiążą się z większą satysfakcją funkcjonowania pozazawodowego. Kompetencje te, są zatem nie tylko newralgiczne dla wielu czynności, jakie człowiek jest zobowiązany i jakich się podejmuje w środowisku organizacyjnym (jeśli nie dla wszystkich), ale poprzez zawartą w nich implicite podatność na stosowanie w wielu sytuacjach pozazawodowych (tj. transferowalność) stają się gwarantem osobistego sukcesu, wyznaczającym jakość życia. Czy są zatem poszukiwanym od dawna ?kamieniem filozoicznym" pozwalającym niczym Merkuriusz wyznaczać i łączyć przeciwstawne bieguny życia - czyli pracę i życie osobiste? Do takich wniosków jednak jeszcze nie doszliśmy, ale wciąż zadajemy pytania i chcemy wiedzieć i rozumieć więcej. Zdajemy sobie zarazem sprawę, że podjęta eksploracja problematyki kompetencji transferowalnych nie jest zakończona, wydaje się nawet, że jesteśmy dopiero na początku drogi. Poznaliśmy zaledwie fragment niezmierzonego i tajemniczego obszaru po którym się poruszamy. Stawiamy też dopiero pierwsze, nieśmiałe hipotezy, na które nie znamy wszystkich odpowiedzi. Zgromadzoną do tej pory wiedzę jednak chcemy przybliżyć czytelnikom, gdyż uznaliśmy, że jest niezmiernie ciekawa i prowokująca do myślenia nad tym, czym kompetencje są i jaką pełnią rolę w życiu człowieka. Nasza optyka zwrócona jest w kierunku jednostki, która wyposażona w zdolności, wiedzę, umiejętności, czy postawy podejmuje się realizacji pewnych czynności. Poszczególni autorzy niniejszej publikacji, zgodnie z tym założeniem, zajęli się zarówno kwestiami teoretyczno-deinicyjnymi, jak i stricte badawczymi. Na początku chcieliśmy wiedzieć czy są kompetencje transferowalne (Dariusz Turek, Agnieszka Wojtczuk -Turek), jaka jest ich natura, i na czym polega ich transferowalność. W tym celu dokonaliśmy analizy różnych definicji i typologii kompetencji stwierdzając, że są one wielofunkcyjnym zbiorem wiedzy, umiejętności i postaw, których każda jednostka potrzebuje, aby móc odczuwać satysfakcję, rozwijać się, uczestniczyć w życiu społecznym i podejmować zatrudnienie. Ich cechą jest niezależność funkcjonalna od jednego obszaru, czy dziedziny aktywności i w związku z tym mogą być wykorzystywane w wielu sytuacjach. W dalszej kolejności zadaliśmy sobie pytanie (Dariusz Turek), czy moralność jest kompetencją transferowalną, a jeśli jest, to w czym się ona przejawia. Formułując odpowiedź dokonaliśmy przeglądu różnych ujęć kompetencji moralnej i stwierdziliśmy, że jest ona jedną z ważniejszych kompetencji człowieka, która może być wykorzystywana w budowaniu kapitału moralnego organizacji. Zdajemy sobie również sprawę z faktu, że kompetencje transferowalne potrzebne są w każdym okresie życia zawodowego człowieka, stąd nasze zainteresowanie pracownikami 45/50+ (Beata Jamka). Dokonaliśmy przeglądu badań nad kompetencjami transferowalnymi tej grupy pracowników, a także staraliśmy się ukazać ich zależność z procesami zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwach. Kompetencje transferowalne wiążą się także z ?atrakcyjnością zatrudnieniową", ułatwiają bowiem znalezienie pożądanej pracy. W związku z tym chcieliśmy poznać, jakie są oczekiwania pracodawców odnośnie poszczególnych kompetencji (Łukasz Sienkiewicz). W tym celu przejrzeliśmy 771 ogłoszeń z ofertami pracy i pracowaliśmy profile kompetencyjne dla obszarów: sprzedaży i marketingu, finansów, ZZL i IT. Staraliśmy się też zdiagnozować zarówno trendy jak i bariery związane z rozwijaniem kompetencji transferowalnych (Aneta Siejka). Ukazaliśmy także zalety, jakie mogą mieć organizacje inwestujące w te kompetencje pracownicze. Jednakże, żeby tego typu kompetencje rozwijać musimy dysponować najpierw odpowiednimi, tj. rzetelnymi i trafnymi metodami diagnozy (Paweł Jurek). Wybraliśmy i omówiliśmy pod względem praktycznym i metodologicznym najczęściej stosowane metody i narzędzia służące ocenie kompetencji transferowalnych (Assessment & Development Center, testy kompetencyjne i ocena w miejscu pracy metodą 180 oraz 360 stopni). Stwierdziliśmy, że metody te charakteryzują się zadawalającymi parametrami rzetelności i trafności prognostycznej, mogą być zatem wykorzystywane do ewaluacji potencjału kompetencyjnego. Mając już w świadomości, to czym są kompetencje, w jaki sposób wiążą się z rynkiem pracy oraz jak rzetelnie przeprowadzać ich diagnozę, chcieliśmy zbadać związek kompetencji menedżerskich z sukcesem firmy (Sławomir Winch). W przeprowadzonych badaniach empirycznych stwierdziliśmy, że kompetencjami mającymi duży wpływ na sukces rynkowy i finansowy jest współpraca, rozwiązywanie problemów i orientacja na cele. Z naszych rozważań teoretycznych wynikało również, że najważniejszym składnikiem kompetencji transferowalnych jest zdolność do uczenia się (Marzena Fryczyńska). Dzięki niej jednostka może nie tylko szybciej dostosowywać się do zmiennych oczekiwań rynkowych, ale także nabywać wiedzę i umiejętności niezbędne w podejmowaniu nowych ról zawodowych i osobistych. Poruszając problematykę uczenia się nie mogliśmy pominąć zagadnienia metod rozwoju kompetencji transferowalnych (Konrad Maj). Uwagę naszą skoncentrowaliśmy na szkoleniach. Dokonując bowiem analizy procesu szkoleniowego najłatwiej i najlepiej prześledzić proces transferu wiedzy i umiejętności na konkretne realne sytuacje, które jednostka może napotkać w pracy zawodowej, czy sytuacjach społecznych. Last but not least podjęliśmy problematykę edukacji akademickiej jako bazy dla kształtowania kompetencji transferowalnych (Stanisław Konarski). Uznaliśmy, że współczesność, z całą swoją złożonością, wielokontekstowością i ?nieciągłością" wymaga od nas i zapewne także od kolejnych pokoleń posiadania umiejętności niezależnych od jednego obszaru działania, postaw otwartych na nowość i wiedzy wciąż aktualizowanej. Zaproponowaliśmy więc, a raczej postawiliśmy do otwartej dyskusji dezyderaty dotyczące Systemu Edukacji Akademickiej, które w naszym przekonaniu są kluczowe do efektywnego kształtowania kompetencji transferowalnych. Zaprezentowany czytelnikowi zbiór tematów i problemów ogniskuje się wokół ogólnie pojętej problematyki kompetencji transferowalnych. W wymiarze formalnym nie jest jednak logicznym ciągiem postępujących po sobie coraz bardziej szczegółowych analiz. Stanowi raczej pewną formę analitycznego studium, zachęcającą czytelnika do pogłębienia wiedzy w konkretnym, wybranym dla siebie temacie. Naszym zamysłem było bowiem umożliwienie odbiorcom asymilacji tekstu w sposób fragmentaryczny, zgodny z ich zainteresowaniami i potrzebami. Stanisław Konarski Dariusz Turek .
WPROWADZENIE Dariusz Turek, Agnieszka Wojtczuk -Turek KOMPETENCJE TRANSFEROWALNE. PRZEGLĄD DEFINICJI, MODELI I STANOWISK TEORETYCZNYCH 1. Wstęp 2. Problematyka kompetencji w analizach teoretycznych 3. Kompetencje transferowalne - próba konceptualizacji 4. Trudności i nowe obszary badań nad kompetencjami transferowalnymi Bibliografia Dariusz Turek KOMPETENCJA MORALNA JAKO PRZYKŁAD KOMPETENCJI TRANSFEROWALNEJ. ROZWAŻANIA DEFINICYJNO- -SYSTEMATYZUJĄCE 1. Wstęp 2. Od kapitału moralnego do kompetencji moralnych 3. Kompetencja moralna. Zakres pojęcia i sposób definiowania 3.1. Kompetencja moralna - stanowisko poznawczo-rozwojowe 3.2. Kompetencja moralna jako zdolność indywidualna 3.3. Kompetencja moralna - perspektywa holistyczna 4. Kompetencja moralna jako element systemu kompetencyjnego człowieka 5. Podsumowanie Bibliografia Beata Jamka ZARZĄDZANIE WIEDZĄ A KOMPETENCJE TRANSFEROWALNE PRACOWNIKÓW 45/50+ 1. Społeczeństwo wiedzy i gospodarka oparta na wiedzy 2. Istota zarządzania wiedzą 3. Zarządzanie wiedzą a zarządzanie ludźmi w przedsiębiorstwie 4. Istota kompetencji transferowalnych 5. Stereotypy i fakty dotyczące kompetencji transferowalnych pracowników ?starszych" (45/50+) w zakresie umiejętności werbalnych, numerycznych i pracy z komputerem 6. Fazy rozwoju zawodowego a umiejętności pracy z ludźmi 7. Wybrane kompetencje transferowalne a samoocena osób w wieku 45+ Bibliografia Łukasz Sienkiewicz KOMPETENCJE TRANSFEROWALNE W OCZEKIWANIACH REKRUTACYJNYCH PRACODAWCÓW. ZAKRES, ZNACZENIE, KIERUNKI TRANSFEROWALNOŚCI 1. Kompetencje transferowalne z perspektywy organizacji - zakres i znaczenie 2. Kierunki transferowalności kompetencji w badaniu empirycznym oczekiwań rekrutacyjnych pracodawców 2.1. Kierunki potencjalnej transferowalności kompetencji 2.2. Transferowalność kompetencji między stanowiskami kierowniczymi różnych funkcji 2.3. Transferowalność kompetencji między stanowiskami specjalistycznymi różnych funkcji 2.4. Transferowalność między stanowiskami kierowniczymi a specjalistycznymi w obszarze sprzedaży i marketingu 2.5. Transferowalność między stanowiskami kierowniczymi a specjalistycznymi w obszarze finansów 2.6. Transferowalność między stanowiskami kierowniczymi a specjalistycznymi w obszarze ZZL 2.7. Transferowalność między stanowiskami kierowniczymi a specjalistycznymi w obszarze IT 3. Podsumowanie Bibliografia Aneta Siejka PROGNOZOWANIE ROZWOJU KOMPETENCJI TRANSFEROWALNYCH NA RYNKU PRACY 1. Wstęp 2. Przewidywanie trendów w rozwoju kompetencji transferowalnych 3. Bariery w rozwoju kompetencji transferowalnych 4. Korzyści wynikające z rozwoju kompetencji transferowalnych 5. Podsumowanie Bibliografia Paweł Jurek RZETELNOŚĆ I TRAFNOŚĆ POMIARU KOMPETENCJI TRANSFEROWALNYCH Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH NARZĘDZI I METOD 1. Wstęp 2. Pomiar kompetencji transferowalnych - podstawowe założenia metodologiczne 3. Metody i narzędzia najczęściej stosowane w diagnozie i ocenie kompetencji transferowalnych 3.1. Assessment & Development Center (A&DC) 3.2. Testy Kompetencyjne 3.3. Ocena w miejscu pracy metodą 180 oraz 360 stopni 4. Podsumowanie Bibliografia Sławomir Winch KOMPETENCJE KADRY KIEROWNICZEJ A SUKCES FIRMY - WYNIKI BADAŃ EMPIRYCZNYCH 1. Wstęp 2. Kompetencje jako przedmiot badań 3. Wskaźniki sukcesu firmy 4. Postawa wobec przyszłości a sukces firmy 5. Orientacja na cele 6. Współpraca w zespole 7. Podsumowanie Bibliografia Marzena Fryczyńska UCZENIE SIĘ A KOMPETENCJE - DETERMINANTY I ZALEŻNOŚCI 1. Pojęcie uczenia się 2. Dziedziny naukowe o uczeniu się 3. Pętle uczenia się 4. Indywidualne determinanty uczenia się 5. Uczenie się dorosłych 6. Uczenie się zespołowe 7. Uczenie się w organizacjach 8. Meta kompetencja: uczenie się Bibliografia Konrad Maj ROZWÓJ KOMPETENCJI POPRZEZ SZKOLENIA ORAZ ICH TRANSFER DO ŚRODOWISKA PRACY 1. Wstęp 2. Zapotrzebowanie na rozwój kompetencji 3. Transfer kompetencji ze szkolenia na sytuacje realne 4. Podsumowanie Bibliografia Stanisław Konarski SYSTEM EDUKACJI AKADEMICKIEJ A KSZTAŁTOWANIE KOMPETENCJI TRANSFEROWALNYCH. WSTĘP DO DYSKUSJI 1. System edukacji i jego główne cele 2. Kompetencje transferowalne jako cele dydaktyczne w systemach edukacji akademickiej 3. Jaki system edukacji akademickiej sprzyja rozwojowi kompetencji transferowalnych? .
|
