Niniejszy tom stanowi
kolejny i ważny, trzeba to podkreślić, krok
naprzód. Powstanie bowiem i rozwój kolei
żelaznej -
wywarło jak udowodniono to w literaturze naukowej
przedmiotu, ogromny wpływ na przemiany w życiu
społeczno -
gospodarczym Europy i innych krajów świata
w XIX w.
Był to wpływ dynamiczny, a równocześnie
wielostronny, szczególnie w zakresie rozwoju
cywilizacyjnego wielu
krajów.
Proces ten
objął też -
choć w różnym stopniu - ziemie
podzielonej Polski, to jest poszczególne zabory.
Jeśli chodzi o Galicję, powstanie i rozwój kolei
żelaznej na jej terenie (do r. 1914) mimo
niezwykle bogatej dokumentacji źródłowej oraz
wielu
drobniejszych prac z „literatury
epoki" nie został
dotychczas naukowo
opracowany.
Trud ten
podjął autor niniejszego tomu Stanisław Szuro w swojej
pracy doktorskiej pt.: ..Powstanie i
rozwój kolei
żelaznych na
terenie Galicji w latach IS47 - 1914".
Niemniej
bogactwo zachowanego i zebranego przez autora
materiału źródłowego, (w tym
głównie
statystycznego) wykroczyło znacznie poza ramy
pracy doktorskiej i to właśnie zdecydowało o
słuszności opublikowania go w
przyjętej dotąd formie Informatorów
statystycznych
Całość tomu
zgodnie z
dotychczasową praktyką publikacji Informatorów została
podzielona na dwie części. Na wstępie (p. I) autor
zaznajamia czytelnika z zagadnieniem kolei
żelaznych jako
problemem badawczym ważnym dla historii społeczno-gospodarczej
Galicji. Szczegółowe i krytyczne
omówienie podstawy
źródłowej publikacji zawiera kolejny
punkt 11
części pierwszej, a punkt III-ci informuje o
metodzie opracowania i prezentacji materiału
statystycznego. I trzeba w tym miejscu
podkreślić, że właśnie ta niezwykle
bogata podstawa źródłowa na której się oparł
i do której odwołuje
się autor zadecydowała w dużym stopniu o
merytorycznej konstrukcji tomu oraz opracowania i
prezentacji
materiału statystycznego. Materiał ten stanowi
dominującą objętościowo część całej
publikacji.
Podstawowymi
elementami jeśli chodzi o prezentację materiału
statystycznego są poszczególne
przedsiębiorstwa kolejowe o określonej nazwie
odpowiadającej z reguły aktualnie
funkcjonującej linii
kolejowej będącej
własnością określonego
przedsiębiorstwa.
W sumie autor
objął dokumentacją i analizą statystyczną 28
przedsiębiorstw. Zestaw danych statystycznych
w obrębie każdego
przedsiębiorstwa,
poza podstawowym elementem
położenia i
przebiegu linii kolejowych, dotyczy w większości
prawnych i ekonomicznych aspektów będących
wynikiem powstania i
działalności
przedsiębiorstwa,
oraz funkcjonowania należących do niego linii
kolejowych. Są
to: dokumenty koncesyjne, wła-ścicicle
przedsiębiorstwa, długość odcinków kolejowych
należących do przedsiębiorstwa, nominalna wysokość
kapitału
zakładowego, wysokość zainwestowanego kapitału,
stan taboru kolejowego,
przewóz osób ogółem i według klasy miejsca
zajmowanego w
wagonach,
|