|
Seria HISTORIA KINA. Tom 2
Po dwóch latach od publikacji Kina niemego przekazujemy Państwu drugi tom zbiorowej Historii kina, Kino klasyczne. Koncentrujemy się na trzech dekadach z dziejów kinematografii: od wprowadzenia dźwięku (1927 rok) po koniec lat 50. Zapraszając Czytelników w podróż po historii kina, w istocie opisujemy wiek XX, z jego kulturowymi modami, ideologią, przemianami społecznymi i ekonomicznymi. Wśród autorów poszczególnych rozdziałów znajdują się najwybitniejsi polscy filmoznawcy, specjaliści w swych dziedzinach. Powstała dzięki temu książka, która stanowi nieoceniony przewodnik po filmowej klasyce, pełen pogłębionych analiz, wartościowych kontekstów i nowych odczytań, ale też – ciekawostek, anegdot i unikatowych fotosów. Mamy nadzieję, że dzięki temu dowiedzie ona różnorodności kina i jego ogromnego wpływu na niemal wszystkie dziedziny życia.
Recenzenci
prof. dr hab. Maryla Hopfinger
prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski
SPIS TREŚCI
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
I. Przełom dźwiękowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
Iwona Sowińska
1894–1915: wczesne prądy 19
„Elektryfikacja” dźwięku 24
1924–1926: Czas konkwisty 27
Warner Bros. i system Vitaphone 29
1927: Śpiewak jazzbandu 32
Fox i system Movietone 37
1928: pierwszy sukces i przyspieszenie 38
Europa i reszta świata 41
Udoskonalenia techniczne 45
Ekonomiczne konsekwencje przełomu dźwiękowego 48
Zastrzyk świeżej krwi 50
Unarodowienie kinematografii 55
Dźwięk bez granic 61
Implikacje artystyczne 63
Chronologia 70
Propozycje lektur 71
II. Hollywood: pod znakiem Wielkiego Kryzysu . . . . . . . .73
Łukasz A. Plesnar
Joseph I. Breen i Kodeks Produkcyjny 76
Hollywood o bandytach, mafiosach i agentach FBI:
powstanie i rozwój kina gangsterskiego 78
Hollywood spogląda zza krat: filmy więzienne (prison films) 83
Hollywood tańczy i śpiewa: musicale i filmowe operetki 86
Hollywood się śmieje: spadkobiercy slapsticku,
komedia anarchizująca, screwball comedy i sophisticatd comedy 95
Hollywood straszy: Dracula, Frankenstein i inne horrory 106
Hollywood podgląda sławnych ludzi: film biograficzny (biopic) 112
Hollywood wyciska łzy: melodramaty i filmowe romanse 114
Hollywood w krainie przygód i na Dzikim Zachodzie 121
Poza kinem gatunków 125
Ku nowej dekadzie 131
Chronologia 131
Propozycje lektur 132
III. Francja lat trzydziestych: kino jako barometr . . . . . . . 135
Grażyna Stachówna
Mapa pogody 136
Dużo słońca z przelotnymi opadami:
René Clair, Marcel Pagnol, Sacha Guitry, Jean Vigo 139
René Clair i populizm 140
Marcel Pagnol i Sacha Guitry – film „teatralny” 142
Jean Vigo 144
Gęste zachmurzenia, deszcze, mgły i ogólne złe samopoczucie:
Jacques Feyder, Julien Duvivier, Marcel Carné 148
Jacques Feyder 149
Julien Duvivier 153
Marcel Carné i realizm poetycki 162
Słońce na przemian z burzami i gradobiciem:
Jean Renoir i realizm społeczny 175
Czasem słońce, czasem deszcz 186
Chronologia 188
Propozycje lektur 189
IV. Niemiecki film fabularny u schyłku Republiki Weimarskiej
i w Trzeciej Rzeszy (1929–1945) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191
Tomasz Kłys
Między Weimarem a Trzecią Rzeszą – przepaść czy ciągłość? 191
Kino schyłku Republiki 196
Kino niemieckie w okresie nazistowskim 213
Struktura przemysłu filmowego Trzeciej Rzeszy 213
Filmy fabularne w zaprzęgu ideologii i propagandy 217
Kino popularne w Trzeciej Rzeszy i jego gwiazdy 230
Kino artystyczne Trzeciej Rzeszy 243
Chronologia 247
Propozycje lektur 250
V. Kino stalinowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Joanna Wojnicka
Przełom dźwiękowy, przełom polityczny 253
Pierwsze sukcesy fi lmu dźwiękowego 269
Socrealizm – sztuka w służbie politycznej utopii 273
Wielki terror. Polityka historyczna 285
„Żyje się lepiej, żyje się weselej” 296
Wojna i schyłek stalinizmu 299
Chronologia 312
Propozycje lektur 313
VI. Japonia między tradycją i nowoczesnością . . . . . . . . . . . 315
Krzysztof Loska
Humor japoński 316
W stronę codzienności – dramaty rodzinne (shomin-geki) 319
Mizoguchi i melodramat filmowy 323
Wojna i kino 326
Rozrachunki z przeszłością 332
Odrodzenie filmu historycznego 336
Humanistyczne filmy wojenne 340
Filmy o bombie atomowej (genbaku eiga) 343
Konsekwencje przemian społecznych 346
Oblicza buntu 351
Chronologia 355
Propozycje lektur 356
VII. Kino brytyjskie: w obronie imperium . . . . . . . . . . . . . . . 359
Olga Katafiasz
Schyłek mocarstwa 360
Lata 30.: w poszukiwaniu tożsamości 363
Imperium Ranka 372
Kino czasu wojny: honor i pragmatyzm 375
Szekspirowskie adaptacje Laurence’a Oliviera:
„w imię męstwa przodków” 386
Powojenne kino autorów: nadążyć za światem 391
Strategie eskapistyczne 400
Kryzys kinematografii i upadek potęgi Ranka 403
Chronologia 404
Propozycje lektur 407
VIII. Dekada cienia: amerykańskie kino lat czterdziestych . . . . 409
Rafał Syska
Cisza przed burzą 410
Kino wojenne przed wojną 410
System hollywoodzki przed wojną 412
Przemiany w systemie produkcyjnym 417
Unit 417
Niezależni producenci 418
Reżyser -producent 420
Trzy portrety reżyser 422
Orson Welles – mit 422
Hitchcock w Hollywood 426
Preston Sturges – satyra na marginesie Hollywood 431
Hollywood na froncie 433
Gatunki idą na front 435
Kino wojenne – typologia 436
Home -front movies 438
Combat films 439
Filmy o weteranach 443
System hollywoodzki w czasach wojny 444
Strach przed cenzurą 448
Czasy powojenne 450
Proces antytrustowy 451
Komisja do Badania Działalności Antyamerykańskiej
(HUAC) 452
Jasne barwy powojennego kina 454
Film noir 459
Noir a kino gatunków 460
Femme fatale 468
Psychoanaliza 469
Kryzys racjonalizmu i subiektywizacja 472
Nurt realistyczny końca lat 40. 474
Epilog w kolorze 477
Chronologia 478
Propozycje lektur 479
IX. Film dokumentalny okresu klasycznego . . . . . . . . . . . .. 481
Mirosław Przylipiak
Dokument brytyjski lat 30. 482
Robotnicza Liga Filmu i Fotografii 486
Kino dokumentalne w Japonii 488
Joris Ivens 488
Inne filmy dokumentalne 491
Leni Riefenstahl 492
Lata wojny 496
Po wojnie 510
Chronologia 521
Propozycje lektur 522
X. Film animowany w cieniu Disneya . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 523
Paweł Sitkiewicz
Film animowany w okresie kina niemego 523
Amerykańska kreskówka po przełomie dźwiękowym 525
Walt Disney: biznesmen i animator 532
Film animowany w Europie 541
Chronologia 547
Propozycje lektur 548
XI. Film awangardowy w latach 1930–1959 . . . . . . . . . . . . .. 549
Andrzej Pitrus
Kontynuatorzy Wielkiej Awangardy 550
Lettryzm 551
|
