Akcja gry toczy się w krainie nazwanej Amalur. Wcielamy się człowieka, który został wskrzeszony w ramach tajemniczego eksperymentu związanego z urządzeniem zwanym Kołem Dusz. W czasie rozgrywki staramy się odkryć jaka intryga stoi za naszym powrotem na padół żywych i dlaczego nie posiadamy Przeznaczenia – wszyscy mieszkańcy Amalur mają bowiem z góry zapisaną przyszłość, której nie mogą zmienić.
Tytuł łączy cechy klasycznego RPG, z wielkim, otwartym światem wypełnionym postaciami, bogatą historią i rozbudowanym drzewkiem rozwoju oraz dynamicznej gry zręcznościowej przypominającej nieco serię God of War (głównie w zakresie walk). Twórcy poszli na pewne ustępstwa, ale nie zrezygnowali z oryginalnych rozwiązań – przykładowo klasy postaci nie wybieramy na początku zabawy, gdyż jest ona naturalną konsekwencją wyborów dokonywanych podczas przygody. Z drugiej strony o zwycięstwie w potyczkach decyduje nie tylko sprawność palców, ale przede wszystkim poziom bohatera. Na rozwój fabuły istotnie wpływa rozbudowany system dialogowy stworzony na wzór modułu znanego z Mass Effect, co pozwala w znacznej mierze decydować o kierunku, w którym podążamy.
Tworzenie postaci odbywa się za pomocą rozbudowanego kreatora, pozwalającego na wybór jednej z czterech ras oraz zmodyfikowanie praktycznie każdej części ciała. Zgodnie z kanonem gier RPG bohater z czasem nabywa wielu przydatnych umiejętności zarówno bojowych (podzielonych na trzy drzewka: walka wręcz, finezja oraz czarnoksięstwo) jak i rzemieślniczych (np. alchemia, kowalstwo czy tworzenie pierścieni). W sumie zdobyte punkty rozwoju możemy rozdysponować między ponad 60 ogólnych umiejętności. Walkę, stworzoną na modłę dynamicznych gier akcji, urozmaicają m.in. bomby, bronie wzbogacone o magiczne umiejętności czy tryb Reckoning spowalniający czas i zwiększający siłę zadawanych przez nas obrażeń.
W grze, oprócz głównego wątku fabularnego, umieszczono setki misji pobocznych i wyzwań, pozwalających zdobyć doświadczenie, zyskać reputację u danej kasty, a także wejść w posiadanie trofeów. Po otwartym świecie Amalur możemy poruszać się właściwie bez ograniczeń, a duża jego część jest generowana losowo. Mapa podzielona jest na pięć rozległych dystryktów, odróżniających się od siebie zróżnicowanymi warunkami oraz charakterystyką terenu. Oprawa produkcji jest niezwykle barwna i plastyczna.
