Wypisy z polskiej krytyki literackiej XX wieku.

"Kartografowie dziwnych podróży"


Autor: Krzysztof Biedrzycki, Jarosław Fazan, Dorota Kozicka, Marta Wyka, Joanna Zach (red.)
Miejsce i rok wydania: Kraków 2004
Wydawca: Universitas
Liczba stron: 620
Wymiary: B5 cm
ISBN: 83-[zasłonięte]-0223-4
Okładka: Twarda
Ilustracje: Nie
Cena księgarniana: 47,00 zł

Książka, którą proponujemy Czytelnikowi, jest nie tyle tradycyjną antologią, ile zbiorem wypisów z dwudziestowiecznej krytyki polskiej. Autorzy komentarzy, zajmujący się profesjonalnie zarówno krytyką, jak nauczaniem teorii i praktyki owego przedmiotu, dokonali takiego wyboru tekstów, który zgodny jest z ich upodobaniami jako krytyków i zapotrzebowaniami praktycznymi jako dydaktyków. Zachowując pewne przyjęte porządki, pozwalali sobie też na indywidualne od nich odstępstwa. Dobrze wiemy o tym, iż te same teksty ułożone w nowym porządku stają się nową jakością. Mamy zatem nadzieję, iż nasze wybory okażą się wytyczaniem nowych szlaków na powikłanej mapie krytyki – penetrowaniem zarówno jej bezdroży, jak wygodnych traktów.
Tytuł wypisów jest cytatem z Głosów w ciemności Stanisława Brzozowskiego : Wszystko, co może stać się motywem działania, i wszystko, co jest w tym działaniu widnokręgiem – należy dla krytyka do natury ludzkiej, nie wyklucza on niczego i jest kartografem dziwnych podróży.

SPIS TREŚCI

Marta Wyka, Świat krytyki (nurty, teksty, osoby). Wprowadzenie

I. ROZPOZNAWAĆ

Dorota Kozicka, Rozpoznawać
Karol Irzykowski, Godność krytyki
Stanisław Baczyński, O Śmiertelności krytyki
Kazimierz Wyka, Brzozowskiego krytyka krytyki
Ludwik Fryde, Drogi współczesnej krytyki literackie)
Jerzy Stempowski, Pełnomocnictwa recenzenta
Ignacy Fik, W sprawie uprawnień krytyki
Tymon Terlecki, Krytyka personalistyczna
Andrzej Kijowski, Krytyka - twórczość przeklęta
Jan Błoński, Ofiarny kozioł i koń trojański
Jan Prokop, Krytyk jako stwórca
Wlodzimierz Bolecki, Krytyk - semantyk nieliteracki
Janusz Slawiński, Za co powinniśmy kochać Jana Błońskiego?
Stanisław Rosiek, Mówienie a milczenie. O biografii duchowej krytyka
literackiego w Polsce
Jerzy Jarzębski, Wartościowania w sieci kultury
Piotr Śliwiński, Inna krytyka?

II. REPREZENTOWAĆ

Maciej Urbanowski, Reprezentować
Stefan Żeromski, Literatura a życie polskie
Stefan Żeromski, Snobizm i postęp
WHam Horzyca, „Karmazynowy poemat"
[erzy Stempowski, Chimera jako zwierzę pociągowe
Andrzej Stawar, „Czarne skrzydła".
Karol Irzykowski, Pita marksistyczna
Zygmunt Wasilewski, Wampiryzm poezji semickiej
(an Emil Skiwski, Żeromshi - pisarz i apostoł
Stanisław Piasecki, Chtopy idą
Witold Gombrowicz, Atmosfera i kot (W odpowiedzi p. ]. Andrzejewskiemu)
s. Teresa Landy, Georges Bernanos
kVactaw Bojarski, O nową postawę człowieka tworzącego
Kazimierz Wyka, Tragiczność, drwina i realizm
Tadeusz Borowski, Nie gawędzić z wściekłym psem
Melania Kierczyńska, Narodziny nowego bohatera
Adam Zagajewski, Rzeczywistość nie przedstawiona w powojennej literaturze polskiej
Jerzy Malewski [W. Sołecki], Poezja bez złudzeń
Karol Maliszewski, Co to znaczy dzisiaj być polskim pisarzem?
Kinga Dunin, Biedne plemię menów

III. KRYTYKOWAĆ

Jaroslaw Fazan, Krytykować
Karol Irzykowski, Plagiatowy charakter przełomów literackich w Polsce
Ludwik Fryde, O „Ferdydurke" Gombrowicza
Ludwik Flaszen, Nowy Zoil, czyli o schematyzmie. Diagnoza
Artur Sandauer, Bez taryfy ulgowej
Jerzy Kwiatkowski, Imiona prostoty
Jacek Łukasiewicz, Zuzanna i starcy
Jan Prokop, Igraszki katastrofisty: Miron Białoszewski
Tomasz Burek, Powieść utajona
Jerzy Jarzębski, Bohater naszej krytyki

IV. CZYTAĆ I PISAĆ

Joanna Zach, Czytać i pisać
Tadeusz Boy-Żeleński, Teatr Miejski im. Stowackiego: „Wyzwolenie", dramat w 3 aktach Stanisława Wyspiańskiego
Karol Ludwik Koniński, Katastrofa wierności. Uwagi o „Polubię" Karola
Irzykowskiego
Alfred Łaszowski, Odczuwanie wiersza. Reportaż krytyczny
Ludwik Fryde, Dwa pokolenia
Kazimierz Wyka, Stefan Napierski, Dwugłos o Schulzu
Kazimierz Wyka, List do Jana Bugaja
Jarosław Marek Rymkiewicz, Poeta i barbarzyńcy
Jan Błoński, Zdanie
Stanisław Baranczak, Impotencja jako najwyższe stadium komunizmu
Marian Stalą, Czas, który nastał po czasie marnym. O jednym wierszu
Tadeusza Rózewicza
Przemysław Czapliński, Piotr Śliwiński, Dlaczego klasycy?

V. PISARZ JAKO KRYTYK

Krzysztof Biedrzycki, Pisarz jako krytyk
Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Wniebowstąpienie" J. M. Rytarda
Witold Gombrowicz, „Ubu król" - łobuzerska tragedia. Niedojrzałości
nie pusz się (Alfred Jarry)
Bruno Schulz, „Ferdydurke"
Gustaw Herling-Grudziński, „U Gattopardo"
Julian Przyboś, Czyżby suma literatury?
Stanisław Lem, „Doskonalą próżnia"
Józef Mackiewicz, Literatura contra faktologia
Wistawa Szymborska, Johann Wolfgang Goethe, „Powinowactwa
z wyboru"
Stanisław Baranczak, Tablica z Macondo albo: Najkrótsza poetyka normatywna na użytek wiosny, w sześciu literach bez znaków diaktrycznych, z dygresjami motoryzacyjno-metafizycznymi
Czesław Miłosz, Przeciw poezji niezrozumiałej
Noty o autorach
Indeks nazwisk