KAPLERZ patriotyczny tzw. rycerski koniec XIX, pocz. XX w.
Kaplerz o wymiarach 11,8 x 9 cm. wykonany w formie owalnego medalionu repusowanego na blasze miedzianej z wizerunkiem MB Częstochowskiej. Postać Madonny srebrzona. Pole wokół medalionu wypełnione czerwoną emalią lub malowane farbą emaliową. Srebrny i czerwony kolor nawiązują do pierwotnych barw państwa polskiego. Po wewnętrznej stronie widoczna piękna patyna, z lewej rytowany napis REG (Regina), po prawej POL (Poloniae) – Królowa Polski. Poniżej data 1768 nawiązująca do Konfederacji Barskiej – ryte napisy według mnie są zdecydowanie późniejsze niż sam kaplerz , ale dodają mu życia i kolorytu.
Stan przedmiotu oceniam na bardzo dobry.
Na dodatkowym zdjęciu przedstawiam 2 kaplerze ze zbiorów polskich muzeów.
KAPLERZ – owalny, czasem prostokątny medalion (o wymiarach ok. 10 cm x 8 cm) malowany, ryty lub tłoczony przeważnie na blasze miedzianej, noszony w irchowych futerale na piersiach pod ubraniem (najczęściej przez żołnierzy w 2 połowie XVII i pocz. XVIII w.). Na awersie kaplerze mają najczęściej przedstawienie Matki Boskiej Częstochowskiej Królowej Polski w ornamentowym obramieniu (malowane przeważnie tylko twarze i dłonie, szaty i bordiura grawerowane, złocone i srebrzone). Kaplerz często mylnie utożsamiano ze szkaplerzem (łac. scepularium) lub ryngrafem. Swój renesans kaplerze miały w okresie zaborów, powstań narodowych, w trakcie I wojny światowej.
Do dnia dzisiejszego kaplerze obok ryngrafów są najcenniejszą, a zarazem jedną z nielicznych i rzadkich pamiątek narodowych i patriotycznych.
|