AUTOR: Andrzej Maciej Kaniowski
TYTUŁ: Supererogacja. Zagubiony wymiar etyki
WYDAWNICTWO: Oficyna Naukowa (Warszawa 1999)
STRON: 466
OKŁADKA: miękka
STAN: bdb= (przebarwiona okładka, przybrudzone krawędzie kartek)
Pojęcie superrogacji okazuje się pewną teoretyczną hybrydą, gdyż aby zakwalifikować uczynek jako superrogacyjny wymagane jest zarówno uwzględnienie jego odniesienia do czysto deontologicznych imperatywów, jak i do empirycznych, przygodnych warunków i okoliczności. Dlatego też nie może ono, jak to chcieli uczynić niektórzy obrońcy superrogacji, zostać potraktowane jako jedna z kategorii moralnych, które lokują się na jednym poziomie, na poziomie deontologicznym, a zatem nie może występować jako równorzędna kategoria obok kategorii nakazu, zakazu, czy obowiązku. Wszelako kategoria ta, budująca pomost pomiędzy teorią etyczną a wiedzą opartą na doświadczeniu, jest niewątpliwie nieodzownym pojęciem naszego myślenia, przynajmniej tak długo, jak długo nasza potoczna świadomość zmuszać nas będzie do mówienia o czynach stanowiących zasługę, a to znaczy "chwalebnych".
SPIS TREŚCI:
I. Teologiczno-moralne źródła supererogacji
1. Geneza pojęcia
2. Św. Tomasz z Akwinu
3. Reakcja protestancka: Luter, Kalwin
4. Supererogacja w dzisiejszej teologii moralnej
II. Kontrowersje wokół supererogacji w etyce świeckiej: przebieg dyskusji i wstępne wnioski
1. Od klasyfikacji działań do refleksji na pojęciem moralności
2. Przeciwnicy i obrońcy supererogacji
3. Chwalebność jako kategoria oceniania działań moralnych
III. Utylitaryzm a supererogacja
1. Utylitaryzm i etyka Kantowska. Ich obiegowe rozumienie
2. Wielość utylitaryzmów
3. Utylitaryzm negujący supererogację
4. Utylitaryzm otwarty na supererogację: John Stuart Mill i Henry Sidgwick
5. Próba wpisania koncepcji supererogacji w utylitaryzm reguł
6. Richard M. Hare o supererogacji
IV. Kantowska filozofia moralna a problem supererogacji
1. Systematyzacja stanowisk
2. Miejsce i znaczenie
Metaphysik der Sitten w Kantowskiej filozofii moralnej
3. Komentarze i wyjaśnienia
4. Poszukiwanie miejsca dla supererogacji w etyce Kanta
5. Antysupererogacjonistyczne ujęcia etyki Kanta
V. Zakończenie. Kilka uwag o supererogacji i powinności ontologicznej
1. Heterogeniczność rozumu praktycznego
2. Powinność zautonomizowana
3. Dlaczego etyka dyskursu?
Dodatek. Kontrowersje wokół deontologizmu
