Opis
Wydawnictwo Powsz Wyd Rolnicze i Leśne
ISBN
[zasłonięte]978-83-99019-2
Warszawa 2010, wydanie 1,
format 130 x 200, objętość 128 str., oprawa twarda
Publikacja ta
jest kolejną pozycją wydawniczą ze znanej czytelnikom serii „Drzewa Naszych
Lasów", opracowaną przez zespół autorski z Instytutu Badawczego Leśnictwa.
Jesion wyniosły jest gatunkiem szczególnym dla polskich lasów, tworzącym z
innymi gatunkami liściastymi przebogate, związane z dolinami rzecznymi lasy
łęgowe (jesionowo-olszowe i wiązowo-jesionowe), grądy nizinne i olsy. Drewno
jesionu wyniosłego, o pięknym rysunku i kolorycie, należy do bardzo
poszukiwanych, cennych sortymentów.
Aktualne zagrożenia chorobowe,
powodowane przez chorobę spiralną, której końcowym aktem są patogeniczne
grzyby, sprawiają, że proces ustępowania tego gatunku z naszych lasów przybrał
bardzo dynamiczny charakter, o nasileniu i skutkach porównywalnych do grafiozy -
holenderskiej choroby naczyniowej wiązów, która radykalnie zmniejszyła
udział wiązu w składzie lasów Polski i całej Europy.
Zamieranie jesionu,
najpoważniejsze aktualnie zagrożenie występujące w naszych lasach, zostało
przedstawione bardzo szczegółowo. Przyczyny, rozumiane jako czynniki
pierwotne, inicjujące spiralę chorobową, są trudne do identyfikacji. Jako
prawdopodobne wskazuje się czynniki abiotyczne: spadek poziomu wód gruntowych,
długotrwałe susze i przymrozki. Na osłabione drzewostany wchodzą
grzyby patogeniczne i owady, doprowadzając do obumierania drzew i
drzewostanów. Autorzy przedstawiają w publikacji schemat łańcucha chorobowego,
bardzo szczegółowo omawiając gatunki grzybów, których występowanie
stwierdzono na zaatakowanych jesionach. Obecnie największe znaczenie dla rozwoju
choroby przypisuje się rodzajowi Chalara sp.
W związku z występującym
zjawiskiem zamierania jesionu, nazwanym przez autorów tymczasowym, stawia się
roboczą hipotezę zalecającą podejmowanie systematycznych prób naturalnego
odnawiania jesionu na odpowiednich dla niego siedliskach. Jest to wskazanie
przeciwstawne do obserwowanych w praktyce tendencji, polegających na
zaprzestaniu produkcji sadzonek i odnawiania samosiewnego. Odnowienia naturalne
jesionu, oprócz drzewostanów, w których jest on gatunkiem panującym, zaleca się
wykorzystywać w drzewostanach mieszanych z bukiem, jodłą, dębem
szypułkowym, grabem i olszą czarną, w zespołach roślinnych łęgów jesionowych,
wiązowych i nadmorskich. W podrozdziale poświęconym odnowieniom sztucznym i
siewom podane są najważniejsze wiadomości związane z wykorzystywaniem tych
sposobów reprodukcji.
Omówienie produkcji sadzonek jesionu, z
zastrzeżeniem, że produkcję należy podjąć po ustąpieniu procesu zamierania,
obejmuje owocowanie gatunku, proces zbierania nasion, przechowywanie,
stratyfikację nasion i siew w szkółkach, w tym także w szkółkach
kontenerowych o kontrolowanych warunkach wzrostu.
Rębnie odpowiednie
dla odnawiania jesionu zaliczane są do częściowych i stopniowych. Możliwe są
gniazdowe częściowe lub zupełne, a także zupełne ograniczone do
przypadków wprowadzania gatunku w miejscu, gdzie dotychczas nie występował.
Zabiegi pielęgnacyjne przedstawiono bardzo skrótowo, ograniczając się do
najważniejszych wskazówek praktycznych.
Na zakończenie omówiono
możliwości ograniczenia zjawiska zamierania jesionu wyniosłego metodami
hodowlanymi. Pielęgnację określono trzema słowami: „wcześnie, umiarkowanie,
często", zalecając staranne wykonywanie zabiegów już od początku
kształtowania się zwarcia na uprawie. W odniesieniu do całości hodowli jesionu
autorzy sprecyzowali 9 wniosków. Racjonalne postępowanie hodowlane może
doprowadzić do zminimalizowania ryzyka wystąpienia choroby na większej
powierzchni i wpływać na zwiększenie stabilności drzewostanów
jesionowych.
Książka zawiera zbiór ogólnych i szczegółowych informacji o
podstawowym znaczeniu dla praktycznej hodowli i ochrony jesionu wyniosłego,
ma charakter praktycznego poradnika dla leśników, co umożliwia jego rekomendację
i polecenie jako publikacji możliwej do wykorzystania przez terenową służbę PGL
LP. Wojciech Fonder
Kupując na kilku naszych aukcjach za wysyłkę płacisz tylko raz - jej koszt
zależny jest od wagi książek, o kalkulację kosztów prosimy pytać w mailu.
Kupujący otrzyma paragon lub fakturę.