|
W katalogu mojego autorstwa pokazanych zostało 24 Fryzów Gustawa Pillatiego z opisami zaczerpniętymi z książki Etnografja Polski wydanej w 1931 roku. Litografie pochodzą z paryskiego atelier znanego polskiego malarza Zdzisława Cyankiewicza. Publikacja została wydana z okazji wystawy: Gustaw Pillati - Typy polskie w Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju, III–VIII 2014. Format A4, papier kreda, stron 20.
Część z prezentowanych w katalogu grafik zostanie wystawiona na sprzedaż (w październiku)
Prezentowane w katalogu litografie zostały wydane nakładem Domu Wydawniczego Antoni Chlebowski p.f. "Świt" w 1928 roku.
Fragmenty opisów:
Fryzy Cieszyńskie - "U stóp Zachodniego Beskidu, z którego wypływa Wisła, rozciąga się kraj urodzajny, pagórkowaty, bogaty, bo fabryczny i górniczy. Kraj ten leży na stoku gór, czyli na ich ślęzinie i dlatego nazywa się Śląskiem. Mieszkają tam Polacy i Czesi"
Fryzy Krakowskie - "Wśród licznych fryzów najbardziej pociągają oczy krakowskie tłem obrazu, barwnością ubioru i fantazją postaci. Ubielone do połowy pnia drzewa, rząd białych, czystych chat wzdłuż ulicy. Przed domem wiejska muzyka-wieśniacy tańczą krakowiaka. Zwykła popołudniowa, niedzielna rozrywka wieśniaków
Fryz Huculski - "Huculi zamieszkują Beskid Wschodni, który pięknością krajobrazu nie ustępuje Tatrom i Pieninom, jakkolwiek różni się od nich. Góry mają więcej kształt kopułowaty i poszyte są lasami świerkowemi, a dołem liściastemi"
Fryz Lubelski - Lubliniacy to lud inteligentny, grzeczny i bardzo pracowity, choć nie tak strojny, jak w innych okolicach Polski, ale też ten ubiór świadczy bodaj najwięcej o ich pracowitości"
Fryzy Łowickie - "Przenieśmy się teraz w dolinę rzeki Bzury i jej dopływów, gdzie leży księstwo Łowickie, które istniało już około 1100 r., jako osada myśliwska pod nazwą Łowisko"
Fryz Kurpiowski - "Kurpie, to mieszanina Mazowszan, Kujawian i Litwinów. Mieszkają tam, gdzie Pisa, Rozoga, Omulew i Orzyc ku Narwi płyną; w dawnej puszczy Zielonej, Skwańskiej i Myszyńskiej. Nazwa „Kurp" powstała od obuwia, wyrabianego z łyka lipowego lub ze skór zwierzęcych"
Fryzy Górnego Śląska - "Charakterem różnią się Ślązanie od Polan. Są twardzi, jak ich życie, po czarnych czeluściach kopalń i rozpalonych żarem hut, zatracili słowiański sentymentalizm"
Fryzy Opoczyńskie - "Lud w Opoczyńskim zajmuje się wyłącznie rolnictwem, a kobiety bez wyjątku tkają płótno, oraz piękne i doskonałe wełniaki na fartuchy i spódnice, wyrabiają też sukno na sukmany, pasy dla chłopów"
Fryz Kielecki - "Stroje wieśniaków w Kieleckiem nie tak różne od krakowskich, chociaż nie tak bogate i piękne. Ścierają się tu właśnie wpływy sąsiednich Krakowian i Sandomierzan"
Fryzy Poleskie - "Wodna pustynia — daleki, rozległy szlak wodny, aż hen po Dniepr to Polesie. Na wielkich obszarach błotnych Polesia rzeki, dostające się na błota, tracą na nich nagle swą szerokość i zamieniają się w rowy"
Fryzy Wilanowskie - "Ubiór chłopów wilanowskich jest zabytkiem stroju milicji nadwornej dziedziców Wilanowa, prawdopodobnie jeszcze z czasów Jana III. Niedzielne popołudnia i wieczory lubią spędzać wieśniacy w karczmie przy kuflu piwa, czy kieliszku wódki"
Fryzy Zakopiańskie - "Wśród mieszkańców Polski na szczególną uwagę zasługują górale, zamieszkujący nasze przepiękne Tatry. Uderza wprost u tych ludzi zwinność i zręczność, którą zachowują zresztą aż do późnej starości. Mężczyźni piękniejsi od kobiet, jak i w Krakowskiem"
Fryzy Sieradzkie - "I oto Sieradz. Stolica dawnego księstewka, jeden z najstarszych grodów wielkopolskich, pamiętający złe i dobre czasy. Dziś mała powiatowa mieścina. Pod względem etnograficznym ziemia sieradzka jest mało znana, a jednak godna głębszego poznania"
zachęcam do zakupu
Janusz Jarosławski
|
