Janko Muzykant i Latarnik to dwie znaczące dla polskiej literatury nowele noblisty Henryk Sienkiewicza.
Janko Muzykant to opowieść rozgrywająca się na XIX-wiecznej polskiej wsi. Mistrzowskie odmalowanie ówczesnych realiów i stosunków między miastem a wsią. Nowela ta to ważny głos w sprawie marnujących się talentów. Przesłaniem jest konieczność realizacji pozytywistycznego hasła pracy u podstaw.
Latarnik jest historią polskiego emigranta politycznego, który utracił posadę tytułowego latarnika, po tym jak zaczytał się w epopei Pan Tadeusz i zapomniał o cowieczornym zapaleniu latarni morskiej, co doprowadziło do katastrofy statku. Patriotyczna opowieść uznawana jest za jedną z najlepszych polskich noweli.