Języki semickie. Rodziny afroazjatyckiej. Zarys ogólny

Autor: Edward Lipiński
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe UAM
ISBN: 83-[zasłonięte]-1083-7
Rok wydania: 2001
Ilość stron: 110
Oprawa: miękka
Format: 12,5 x 17,5

Wysyłka w ciągu 24 godzin

Książka jest zarysem gramatyki porównawczej języków semickich, szczególnie języka akadyjskiego, hebrajskiego, biblijnego, syryjskiego, klasycznego arabskiego i języka ge-ez.

Praca uwzględnia aktualny stan badań nad tymi językami.

Publikacja przeznaczona jest dla studentów lingwistyki lub dla studiujących języki semickie. Może zainteresować też historyków, filologów i orientalistów.

Prezentowany tutaj zarys języków semickich jest wynikiem blisko trzydziestoletniego nauczania ich gramatyki.

Po latach zdecydowałem się na opublikowanie rezultatów moich badań w tej dziedzinie. Potrzeba podobnego zarysu oraz nowej gramatyki porównawczej języków semickich jest oczywista, ponieważ ostatnie oryginalne dzieło tego rodzaju zostało opublikowane trzydzieści lat temu przez rosyjskiego językoznawcę: B. M. Grande, "W wiedienije w srawnitielnoje izuczenije semitskichjazykow, Moskwa 1972". Praca opiera się przede wszystkim na materiale z tzw. języków klasycznych, tj. akadyjskiego, hebrajskiego biblijnego, syryjskiego, klasycznego arabskiego i etiopskiego języka ge-ez.

Autor poświęca niewiele uwagi innym językom semickim, tak starożytnym, jak i nowożytnym, nie podaje zarysu składni i nie porusza problemów semantycznych.

Odczuwano zaś w ostatnich latach potrzebę zwrócenia uwagi badaczy na pewne tendencje w językach nowożytnych i na wspólne cechy semickiej składni. Ponadto w ostatnim ćwierćwieczu nastąpił istotny przyrost materiału i potrzeba syntezy uwzględniającej owe nowe dane stawała się coraz bardziej paląca.

Wreszcie wydaje się, iż uprawianie porównawczej semitystyki bez uwzględnienia szerokiego afroazjatyckiego tła budzi pewne zastrzeżenia, chociaż C. Brockelmann w swojej sławnej książce "Grundriss der vergleichenden Grarnmatik der semitischen Sprachen (Berlin 1[zasłonięte]908-19)" i inni badacze stosujący jego metodę badawczą zdają się nie doceniać afroazjatyckiego zaplecza, warunkującego, moim zdaniem, postęp semitystyki.

Prawidłową postawę zawiera już opublikowana w 1898 r. Vergleichende Grammatik der semitischen Sprachen H. Zimmerna.

Ta pierwsza gramatyka porównawcza języków semickich, jaką kiedykolwiek napisano, podaje również paradygmaty pokazujące związki między językami semickimi a innymi językami afroazjatyckimi, zwanymi dawniej chamito-semickimi.

Opublikowana przeze mnie praca Semitic Languages: Outline of a Comparative Grammar (Leiwen 1997), która ukazała się niemal dokładnie 100 lat po opublikowaniu pracy Zimmerna, wychodzi z podobnych założeń.

Odpowiada to słusznemu spostrzeżeniu I. M. Diakonowa z 1988 r., iż nie można studiować afroazjatyckej rodziny językowej z punktu widzenia językoznawstwa porównawczego, ograniczając badania do jednej gałęzi.

Cel niniejszego zarysu jest zatem w pewnym sensie szerszy od jakiegokolwiek wcześniejszego wstępu do języków semickich, gdyż zawiera również podstawowe informacje o innych językach rodziny afroazjatyckiej.

Praca pomyślana jest jako rodzaj wprowadzenia przeznaczonego dla tych, którzy studiują jeden lub kilka języków semickich i dla studentów lingwistyki. Opracowanie stwarza możliwość zapoznania się z różnymi językami i dialektami, które składają się na semicką rodzinę językową, oraz z ich ogólnym tłem afroazjatyckim.

Zarys gramatyki poszczególnych języków semickich można znaleźć w zbiorowej pracy pod redakcją Roberta Hetzrona: The Semitic Languages (London - New York 1997). Bardziej szczegółowe opracowanie fonetyki znajduje się w pierwszym tomie także zbiorowej pracy pod redakcją Alana S. Kaye: Phonologies of Asia and Africa (Winona Lake 1997). Porównawczą gramatykę języków semickich zawiera moja wyżej wymieniona praca Semitic Languages.

Praca ta uwzględnia aktualny stan badań nad językami semickimi.

Warto podkreślić, iż zawiera ona analizę porównawczą rodziny językowej, a nie studium porównawcze poglądów wyrażanych przez różne lingwistyczne szkoły: semitystyka jest bardziej interesująca niż lingwistyka!>