Wstęp 11

Zarys fonetyki języka portugalskiego 13

1. Odmiany języka portugalskiego 13

2. Przegląd głosek 14

2.1. Spółgłoski 14
2.2. Samogłoski 15
2.3. Półsamogłoski 16

3. Akcent 16

4. Najważniejsze zjawiska fonetyczne 17

4.1. Palatalizacja końcowego s 18
4.2. Udźwięcznienie s 18
4.3. Welaryzaeja końcowego / 18
4.4. Nazalizacja samogłosek 18
4.5. Zamknięcie samogłosek w sylabach nieakcentowanych . . 19
4.6. Dyftongacja 19



Słownictwo i słowotwórstwo 20

1. Słownictwo języka portugalskiego 20

2. Relacje znaczeniowe pomiędzy wyrazami 21

2.1. Pokrywanie się znaczeń-synonimia 21
2.2. Zawieranie się znaczeń - hiperonimia 22
2.3. Przeciwstawność znaczeń-antonimia 22
2.4. Homonimia 23
2.5. Paronimia 23

3. Mechanizmy słowotwórcze 24

3.1. Derywacja za pomocą przedrostków i przyrostków .... 24
3.2. Derywacja wsteczna 24
3.3. Derywacja niewłaściwa 24
3.4. Złożenie 25
3.5. Dźwiękonasladownictwo 25
3.6. Tworzenie skrótowców 25

4. Przegląd elementów słowotwórczych 25

4.1. Przedrostki 25
4.2. Przyrostki 27
4.2.1. Przyrostki służące do tworzenia rzeczowników i przymiotników 27
4.2.2. Przyrostki służące do tworzenia zdrobnień i zgrubień 31
4.2.3. Przedrostki i przyrostki czasownikowe 32

4.3. Elementy wchodzące w skład złożeń 32


Rodzajnik 35

1. Rodzajnik nieokreślony 35
2. Rodzajnik określony 35

3. Użycie rodzajników 36

3.1. Ogólne zasady 36
3.2. Użycie rodzajników określonych z nazwami geograficznymi 37
3.3. Użycie rodzajników w wyrażeniach idiomatycznych ... 38


Rzeczownik 40

1. Rodzaj rzeczownika 40

2. Tworzenie liczby mnogiej 42

2.1. Liczba mnoga rzeczowników zakończonych na-/ .... 42
2.2. Liczba mnoga rzeczowników zakończonych na -ão ... 42
2.3. Liczba mnoga rzeczowników złożonych 43
3. Rzeczowniki zbiorowe 45


Zaimek 46

1. Zaimek osobowy 46

2. Użycie zaimków dopełnienia 48

2.1. Zaimek dopełnienia bliższego 48
2.2. Zaimek dopełnienia dalszego 48
2.3. Miejsce zaimka dopełnienia w zdaniu 49
2.4. Zaimek dopełnienia a czasownik zwrotny 50

3. Zaimek dzierżawczy 51

3.1. Zaimek dzierżawczy przymiotny 51
3.2. Zaimek dzierżawczy rzeczowny 51
3.3. Formy zaimków dzierżawczych i ich miejsce w zdaniu . . 51

4. Zaimek wskazujący 53
5. Zaimek względny 54
6. Zaimek pytający 55
7. Zaimek nieokreślony 55


Przymiotnik 57

1. Charakterystyka przymiotników 57
2. Stopniowanie przymiotników 57
3. Przymiotnik w porównaniach idiomatycznych 58
4. Przymiotniki pochodzące od nazw geograficznych 59


Przysłówek 61

1. Charakterystyka przysłówków 61

1.1. Przysłówki sposobu 61
1.2. Przysłówki miejsca 62
1.3. Przysłówki czasu 62
1.4. Przysłówki miary 62
1.5. Przysłówki przypuszczające 62
1.6. Przysłówki twierdzące 62
1.7. Przysłówki przeczące 62
1.8. Przysłówek wskazujący 62

2. Formy przysłówków 63
3. Stopniowanie przysłówków 63


Liczebnik 64

1. Charakterystyka liczebników 64
2. Liczebniki główne 64
3. Liczebniki porządkowe 66
4. Liczebniki ułamkowe 67
5. Liczebniki mnożne 67
6. Liczebniki zbiorowe . . . 67
7. Słownictwo oparte na liczebnikach 68


Przyimek i wyrażenie przyimkowe 69

1. Charakterystyka przyimka 69

2. Użycie przyimków 69

2.1. Użycie przyimków z czasownikami 69
2.2. Użycie przyimków z innymi częściami mowy 70

3. Znaczenie przyimków i wyrażeń przyimkowych 70

Lista podstawowych czasowników wraz z towarzyszącymi im przyimkami 76


Czasownik 82

1. Charakterystyka czasowników 82

1.1. Podział ze względu na cechy syntaktyczne 82
1.2. Podział ze względu na cechy semantyczne 83

2. Odmiana czasownika 83

2.1. Osoby i liczby 84
2.2. Tryby i czasy 84

3. Tworzenie czasów prostych 86
4. Tworzenie czasów złożonych 89
5. Wartos'é znaczeniowa i użycie poszczególnych trybów i czasów . 90
6. Aspekt 94
7. Strona 95
8. Nieregularność czasowników 96
9. Koniugacja peryfrastyczna 98
10. Czasownik w wyrażeniach idiomatycznych 99


Wykrzyknik 100

Spójnik i wyrażenie spójnikowe 102

1. Spójniki zdań współrzędnie złożonych 102
2. Spójniki zdań podrzędnie złożonych 103

Typy zdań złożonych 104

1. Wyrażanie relacji czasowych. Zgodnos'c czasów 104

1.1. Relacje czasowe w przeszlos'ci 104
1.2. Relacje czasowe w przyszlos'ci 106

2. Zdanie podrzędne czasowe 106
3. Zdanie podrzędne warunkowe 108
4. Zdanie podrzędne celowe 109
5. Zdania podrzędne przyczynowe 110
6. Zdania podrzędne skutkowe 111
7. Zdania podrzędne przyzwalające 112
8. Zdania podrzędne sposobu 114
9. Zdania podrzędne wykluczające 114
10. Zdania podrzędne pytające 115
11. Zdanie względne 116
12. Zdania podrzędne podmiotowe i dopełnieniowe 116


Porównanie 118

Konstrukcje z bezokolicznikiem 121

1. Bezokolicznik nieodmienny 121
2. Bezokolicznik odmienny 121

Użycie gerundium w zdaniach 123

1. Forma prosta 123
2. Forma złożona 123


Enfaza 126

Wyrażenia idiomatyczne i przysłowia 127

1. Powiedzenia i przysłowia 127
2. Utarte porównania 129


ĆWICZENIA 131

Rodzajnik 131
Rzeczownik 132
Zaimek 137
Przymiotnik 140
Przysłówek 143
Czasownik 144
Przyimek 156
Spójnik 158
Liczebnik 160
Zdania 161


TABELE ODMIANY CZASOWNIKÓW 174

Wzór odmiany czasowników pierwszej koniugacji 174
Wzór odmiany czasowników drugiej koniugacji 176
Wzór odmiany czasowników trzeciej koniugacji 178
Wzór odmiany czsowników zwrotnych 180
Wzór odmiany w czasach złożonych 182
Wzór odmiany czasowników w stronie biernej 184
Wzór koniugacji zaimkowej 186

Odmiana czasowników nieregularnych 188

Beber 188
Construir 190
Dar 192
Dever 194
Dizer ¡96
Dormir 198
Estar 200
Fazer 202
Haver 204
Ir 206
Ler 208
Poder 210
pôr 212
Rir 214
Saber 216
Sair 218
Ser 220
Ter 222
Trazer 224
Ver 226
Vir 228
Participios passados duplos 230


Skrócone tabele najczęściej używanych form czasownikowych . 232

Czas teraźniejszy 232
Czas przeszły dokonany 233
Czas przeszły niedokonany 234
Czas przyszły 234
Czas teraźniejszy trybu łączącego 234