Jąkanie Diagnoza - terapia - program
Mieczysław Chęciek
Doświadczenia płynące z wieloletniej praktyki logopedycznej Autora, wsparte wiedzą zdobytą dzięki językoznawstwu kognitywnemu, przyczyniły się do innego nieco spojrzenia na zjawisko zaburzeń płynności mówienia u osób jąkających się w różnym wieku. Zaburzenia mówienia o charakterze jąkania odznaczają się podobną częstością występowania we wszystkich grupach wiekowych. Jest to wnikliwe opracowanie na temat jąkania się dzieci, młodzieży i dorosłych w ujęciu logopedycznym i neurologopedycznym. Książka zawiera obszerną relację ze studiów nad literaturą przedmiotu, autorskie ujęcie problematyki zaburzeń realizacji jednostek mowy (głoska, sylaba, wyraz, fraza, zdanie) przez jąkających się oraz wybrane wyniki badań przeprowadzonych przez autora w tym zakresie. Ważne miejsce zajmuje rozdział poświęcony diagnozie i terapii osób jąkających się. Książka jest adresowana do logopedów, neurologopedów, psychologów i pedagogów, lekarzy studentów logopedii, neurologopedii, medycyny, psychologii i pedagogiki, ale także językoznawców oraz wszystkich zainteresowanych problemem jąkania.
Spis treści Wstęp Rozdział 1 Realizacja płynnego mówienia w procesie habituacji – aspekty kognitywne 1.1. Automatyzacja ścieżki kognitywnej aktu komunikacji 1.2. Płynność mówienia a komunikacja 1.3. Rozwojowa niepłynność mówienia a jąkanie wczesnodziecięce Rozdział 2 Dysfunkcje w akwizycji języka 2.1. Językoznawstwo kognitywne a akwizycja języka 2.2. Kognitywno-lingwistyczne podejście do zaburzeń płynności mówienia o charakterze jąkania 2.2.1. Historyczne przesłanki podejścia kognitywno-lingwistycznego w jąkaniu 2.2.2. Konceptualne modele definicji języka i jąkania 2.2.3. Przegląd badań i opisów klinicznych konceptualnych modeli jąkania i języka Rozdział 3 Etiologia jąkania, diagnostyka i terapia logopedyczna jąkających się 3.1. Etiologia jąkania 3.1.1. Definicje jąkania 3.1.2. Teorie jąkania 3.1.3. Częstość występowania jąkania a organizacja mózgu 3.2. Diagnoza jąkających się 3.2.1. Pojęcia i modele diagnozy logopedycznej 3.2.2. Wybrane metody diagnostyczne jąkających się 3.3. Terapia jąkających się 3.3.1. Ogólne założenia terapii logopedycznej 3.3.2. Metody terapii jąkających się 3.3.3. Funkcjonowanie głosek w jąkaniu i terapii jąkających się 3.3.4. Związek fonologii z logopedią w jąkaniu (niektóre aspekty terapeutyczne) 3.3.5. Zachowanie spółgłosek w terapii jąkania 3.3.6. Zachowanie samogłosek w terapii jąkania 3.3.7. Podstawy zmodyfikowanego programu psychofizjologicznej terapii jąkających się 3.3.8. Efektywność grupowej terapii jąkających się prowadzonej w warunkach intensywnego programu terapeutycznego Rozdział 4 Założenia metodologiczne badań prototypowo zaburzonej, niepłynnej realizacji jednostek mowy i objawów pozajęzykowych 4.1. Problematyka badań i hipotezy empiryczne 4.2. Metody badań 4.3. Procedura badań – zmienne i charakterystyka badanych Rozdział 5 Wyniki badań własnych nad prototypowością jąkania się w odpowiednich grupach wiekowych ze wskazaniem na aplikację 5.1. Opis badań statystycznych 5.2. Porównanie frekwencji występowania niepłynnej realizacji jednostek mowy i innych symptomów jąkania na tle grup wiekowych 5.2.1. Analiza wynikow badań nad typem jąkania tonicznego 5.2.1.1. Występowanie jąkania o typie blokowania tonicznego na poziomie głoski 5.2.1.2. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie samogłoski 5.2.1.3. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie spółgłoski 5.2.1.4. Występowanie jąkania o typie tonicznym równolegle na poziomie samogłoski i spółgłoski 5.2.1.5. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie napiętej pauzy 5.2.1.6. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie napiętej pauzy przed samogłoską 5.2.1.7. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie napiętej pauzy przed spółgłoską 5.2.1.8. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie napiętej pauzy równolegle przed samogłoską i spółgłoską 5.2.1.9. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie nienaturalnego przedłużania głoski 5.2.1.10. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie nienaturalnego przedłużania samogłoski 5.2.1.11. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie nienaturalnego przedłużania spółgłoski 5.2.1.12. Występowanie jąkania o typie tonicznym na poziomie nienaturalnego przedłużania równolegle samogłoski i spółgłoski 5.2.2. Analiza wyników badań w zakresie blokowania klonicznego 5.2.2.1. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie głoski 5.2.2.2. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie samogłoski 5.2.2.3. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie spółgłoski 5.2.2.4. Występowanie jąkania o typie klonicznym równolegle na poziomie samogłoski i spółgłoski 5.2.2.5. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie sylaby 5.2.2.6. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie sylaby otwartej z samogłoską i nagłosową spółgłoską zwarto-wybuchową 5.2.2.7. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie sylaby otwartej z nagłosową spółgłoską inną niż zwarto-wybuchowa 5.2.2.8. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie sylaby zamkniętej z nagłosową samogłoską i spółgłoską zwarto-wybuchową 5.2.2.9. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie sylaby zamkniętej z nagłosową spółgłoską (poza zwarto-wybuchową) 5.2.2.10. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie wyrazu 5.2.2.11. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie wyrazu z nagłosową samogłoską i spółgłoską zwarto-wybuchową następnego wyrazu ` 5.2.2.12. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie wyrazu z pozostałymi spółgłoskami (poza zwarto-wybuchowymi) kolejnego wyrazu w zdaniu 5.2.2.13. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie frazy 5.2.2.14. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie frazy z nagłosową samogłoską i spółgłoską zwarto-wybuchową kolejnego wyrazu frazy 5.2.2.15. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie frazy pozostałymi nagłosowymi spółgłoskami (poza zwarto-wybuchowymi) pierwszego wyrazu kolejnej frazy 5.2.2.16. Występowanie jąkania o typie klonicznym na poziomie zdania 5.2.3. Występowanie jąkania o typie kloniczno-tonicznym z zaznaczeniem rodzaju głoski 5.3. Ocena występowania innych objawów i zjawisk poza językowych towarzyszących jąkaniu 5.3.1. Ocena częstotliwości jąkania 5.3.2. Ocena częstotliwości jąkania (w skali 5-stopniowej) w mowie spontanicznej i czytaniu tekstu w badanych grupach 5.3.3. Ocena tempa mówienia w mowie spontanicznej i czytaniu tekstu w badanych grupach 5.3.4. Ocena czasu trwania momentów niepłynności (w 5-stopniowej skali) w badanych grupach 5.3.5. Występowanie nienaturalnych reakcji (objawów neuromięśniowych, wegetatywnych i psychologicznych, tzw. wspołruchów, w skali 5-stopniowej) w badanych grupach 5.3.6. Występowanie objawów logofobicznych (w skali 5-stopniowej) w badanych grupach Podsumowanie Bibliografia Spis tabel Aneks | 
