Rusłan Skrynnikow
Iwan Groźny
Przełożył Józef Dancygier

PIW 1979, str. 272 , stan bdb-/db+ (inicjały w kilku narożnikach)

Oddajemy do rąk czytelnika polskiego Iwana Groźnego, pracę znanego historyka radzieckiego, profesora uniwersytetu w Leningradzie, Rusłana Skrynnikowa, który poświęcił się głównie badaniu dziejów XVI stulecia w Rosji.  Autor  przedstawia  biografię tyleż wybitnej, co kontrowersyjnej postaci tego okresu — cara Iwana Groźnego — która do dziś fascynuje nie tylko historyków; ukazuje ją na tle najważniejszych wydarzeń i przemian politycznych i społecznych epoki, tak więc  pracę  Skrynnikowa  traktować można również  jako swego rodzaju monografię historyczną opisywanego okresu. Był to okres niezwykle ważny w historii państwa rosyjskiego — nastąpiło wówczas odsunięcie od władzy bojarów, nadszedł czas reform, następnie powołanie opriczniny, wojen z Tatarami, walk o Inflanty. Autor analizuje wszechstronnie wszystkie te wydarzenia, na ich tle i w powiązaniu z nimi przedstawiając pełną sprzeczności, powikłaną osobowość cara Iwana Groźnego.
„Polityczny rozwój Rosji w XVI w. był pełen sprzeczności. Zjednoczenie wszystkich ziem ruskich w obrębie jednego państwa nie zlikwidowało od razu licznych pozostałości rozdrobnienia feudalnego, które jak gęsta sieć oplątywały społeczeństwo rosyjskie. Równocześnie potrzeba politycznej integracji kraju narzucała potrzebę przekształcenia wielu przeżytych już instytucji. Reformy stały się nakazem chwili. Dzięki wzmocnieniu swego potencjału wojennego mogło też państwo rosyjskie rozwiązać wiele poważnych zadań z zakresu polityki zewnętrznej. Przekształceniu uległy przede wszystkim stosunki z żywiołem tatarskim i z sąsiadami zachodnimi,
a wojska rosyjskie podjęły walkę o przyłączenie zachodnich ziem ruskich, które po tatarskim najeździe dostały się we władanie Litwy. Kraj nie miał jednak wciąż jeszcze portów morskich, za których pośrednictwem można by nawiązać ściślejsze stosunki ekonomiczne z przodującymi krajami Zachodu. Zdobycie dostępu do morza stało się problemem pierwszoplanowym. Tak mniej więcej przedstawiał się okres, w którym powstało i umacniało się scentralizowane państwo rosyjskie. W tym właśnie czasie ukształtowała się osobowość Iwana Groźnego i na państwie rosyjskim później odcisnął się przemożny wpływ tej osobowości. Na przestrzeni całych dziejów rosyjskich nie ma chyba drugiej postaci historycznej, która zyskała sobie u potomnych tyle sprzecznych ocen. Wybitny wódz, dyplomata i człowiek pióra, wzorzec politycznej mądrości w oczach jednych, w opinii innych — krwawy tyran, niemal szaleniec. Jaka więc jest prawda? Czyje oceny są słuszne? — odpowiedzi na te pytania mogą dostarczyć tylko fakty. Spróbujmy więc cierpliwie, z całą skrupulatnością, na jaką nas stać, prześledzić te fakty."

 

Zapraszam na inne moje aukcje