WSTĘP
Tom, który oddajemy do rąk czytelników, stanowi plon konferencji naukowej zorganizowanej w październiku 1979 r. w Katowicach staraniem Wydziału I Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Śląskiego oraz Śląskiego Instytutu Naukowego.
Ideą konferencji było możliwie wszechstronne przedstawienie z perspektywy powojennego 35-lecia stosunków polsko-niemieckich, relacji Polska—Republika Federalna Niemiec oraz problemów integracji i rozwoju ziem zachodnich i północnych po wojnie odzyskanych. Na tematy te napisano już wiele książek i rozpraw naukowych, ale słuszne wydaje się spojrzenie na pewne problemy od nowa, z dzisiejszej perspektywy. Wydaje się także celowe przedstawienie tej bogatej i złożonej tematyki w jednym tomie, umożliwia to bowiem zainteresowanemu czytelnikowi wyrobienie sobie możliwie wszechstronnego poglądu na analizowane kwestie. O publikacji tej pozycji zadecydował jeszcze jeden wzgląd. Jest ona skromną wprawdzie, ale interesującą prezentacją dorobku naukowego uczonych skupionych w szkołach wyższych i instytutach naukowych ziem zachodnich i północnych. Już więc sam ten dorobek jest świadectwem rozwoju nauki na tych zaniedbanych i zacofanych kiedyś obszarach, które dopiero w Polsce Ludowej zyskały możliwości wszechstronnego rozwoju.
Jak to zwykle bywa w przypadku tego rodzaju, publikacji — co jest zarówno ich wadą, jak i zaletą — trudno mówić o całościowym, ujęciu i jednolitym charakterze. Prezentowany tom z pewnością nie ujmuje wszystkich zasługujących na uwagę zagadnień, a publikowane artykuły różnią się zarówno perspektywą badawczą, jak i sposobem podejścia do przedstawianych problemów. Obok ujęć syntetycznych zamieszczone są materiały przyczynkarskie, które jednak mają niewątpliwą wartość i pozwalają na szczegółowych przykładach lepiej zrozumieć złożony charakter problematyki stosunków polsko-niemieckich.
Niejednolity charakter artykułów postawił przed redaktorami tornu niełatwe zadanie. Staraliśmy się jednak zachować taką kolejność problemów, aby całość była możliwie czytelna i logiczna. Część pierwsza, zatytułowana Historyczna perspektywa stosunków polsko-niemieckich,