rok wydania: 2010
stron: 253
oprawa: miękka
format: B5
Według "Badania opinii publicznej na rzecz integracji obywateli państw afrykańskich w Polsce", przeprowadzonego w 2010 r. przez Instytut Badania Opinii Społecznej i Rynku Millward Brown SMG/KRC na zlecenie Fundacji "Afryka Inaczej" 64% Polaków uważa, że wie o Afryce mało lub raczej mało. Pytani nie potrafili wskazać ani jednego pisarza, muzyka lub filmu afrykańskiego. Książka "Integracja afrykańska - uwarunkowania, formy współpracy, instytucje" ma na celu przynajmniej częściowe pogłębienie wiedzy w zakresie warunków politycznych, społecznych i ekonomicznych sprzyjających integracji gospodarczej lub ją utrudniających.
W książce omówiono przyczyny zacofania krajów afrykańskich stanowiące zarazem bariery w rozwijaniu współpracy między państwami; przedstawiono trudności o charakterze społeczno-politycznym. Wszystkie te czynniki skutkują ubóstwem, a nieraz i głodem mieszkańców, co z kolei umacnia bariery rozwoju społecznego.
W publikacji scharakteryzowano organizacje afrykańskie: Organizację Jedności Afrykańskiej i jej następczynię Unię Afrykańską, jak również 11 ugrupowań regionalnych. Uszeregowano je zgodnie ze stopniem postępów integracyjnych. W książce poświęcono też uwagę efektom integracyjnym (zwłaszcza handlowym) oraz próbie nakreślenia kierunków, w jakich potoczyć się mogą procesy regionalizacyjne w Afryce. Ważnym miernikiem realizacji zamierzonych skutków integracji jest skala wystąpienia efektu przesunięcia handlu i jego kreacji. Poddano je szczegółowej analizie.
Monografia jest adresowana do studentów stosunków międzynarodowych, politologii, ekonomii i afrykanistyki. Adresatami jej są ponadto osoby interesujące się rozwojem gospodarczym w Afryce, jak również teorią integracji ekonomicznej.
Konrad Czernichowski - doktor ekonomii (2008, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), adiunkt w Instytucie Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego. Od 2009 r. kieruje wrocławskim ośrodkiem Ruchu Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata "Maitri" (www.maitri.pl). Jego dorobek obejmuje ponad 20 artykułów naukowych. Publikuje ponadto w dwumiesięczniku "My a Trzeci Świat". W Afryce był czterokrotnie, odwiedzając takie kraje, jak: Libia, Tunezja, Kamerun, Zambia i Zimbabwe.
SPIS TREŚCI:
Wykaz używanych skrótów 6
Wstęp 7
Rozdział 1
Charakterystyka krajów afrykańskich, ich gospodarek i zewnętrznych ograniczeń ich rozwoju 11
1.1. Konceptualizacja pojęcia ?najsłabiej rozwinięte kraje Afryki Subsaharyjskiej? 11
1.2. Poziom produktu krajowego brutto - analiza nierówności 15
1.3. Struktura gospodarek 20
1.4. Specyfika handlu zagranicznego 22
1.5. Infrastruktura komunikacyjna 26
1.6. Wysokość stopy inflacji 30
1.7. Skala bezrobocia 32
1.8. Przyczyny, skala i konsekwencje zadłużenia zagranicznego państw afrykańskich 34
1.9. Pozycja państw afrykańskich na forum WTO 39
1.10. Rola pomocy rozwojowej i programów dostosowawczych w rozwoju Afryki 41
1.10.1. Pomoc rozwojowa 42
1.10.2. Programy dostosowawcze instytucji z Bretton Woods 45
1.11. Protekcjonizm rolny krajów wysoko rozwiniętych 45
Rozdział 2
Bariery społeczne i polityczne w afrykańskiej współpracy regionalnej 49
2.1. Przyczyny ubóstwa społeczeństw ze szczególnym uwzględnieniem kolonializmu i niewolnictwa 49
2.2. Zatrudnienie dzieci 58
2.3. Deficyt wody 63
2.4. Problem głodu 69
2.5. Epidemie najczęstszych chorób 77
2.6. Niestabilność polityczna i wojny 87
2.6.1. Niestabilność polityczna 87
2.6.2. Konflikty zbrojne 88
2.7. Powszechność korupcji 92
Rozdział 3
Ogólnoafrykańskie procesy integracyjne w ramach Organizacji Jedności Afrykańskiej i Unii Afrykańskiej 95
3.1. Regionalna integracja gospodarcza w ujęciu teoretycznym 95
3.2. Geneza OJA 101
3.3. Działalność i osiągnięcia OJA 105
3.4. Przekształcenie OJA w Unię Afrykańską 111
3.5. Organy UA i ich kompetencje 113
3.5.1. Zgromadzenie Unii 114
3.5.2. Rada Wykonawcza 114
3.5.3. Parlament Panafrykański 115
3.5.4. Trybunał Sprawiedliwości 116
3.5.5. Komisja 117
3.5.6. Komitet Stałych Reprezentantów 118
3.5.7. Rada Ekonomiczna, Społeczna i Kulturalna 119
3.5.8. Rada Pokoju i Bezpieczeństwa 121
3.5.9. Wyspecjalizowane Komitety Techniczne 125
3.5.10. Instytucje finansowe 126
3.6. Działania podejmowane przez Unię Afrykańską 127
3.7. Projekt przekształcenia UA w Afrykańską Unię Gospodarczą i Walutową 131
Rozdział 4
Typologia afrykańskich regionalnych ugrupowań integracyjnych 135
4.1. Strefy preferencyjnego i wolnego handlu 138
4.1.1. Wspólnota Gospodarcza Państw Środkowoafrykańskich (ECCAS) 138
4.1.2. Wspólnota Rozwoju Południowej Afryki (SADC) 141
4.2. Strefy wolnego handlu w fazie tworzenia 146
4.2.1. Wspólnota Gospodarcza Państw Zachodnioafrykańskich (ECOWAS) 146
4.2.2. Wspólnota Państw Sahelu i Sahary (CEN-SAD) 152
4.3. Unie celne 156
4.3.1. Południowoafrykańska Unia Celna (SACU) 156
4.3.2. Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej (COMESA) 158
4.4. Wspólny rynek: Wspólnota Wschodnioafrykańska (EAC) 161
4.5. Unie walutowe 165
4.5.1. Zachodnioafrykańska Unia Gospodarcza i Monetarna (UEMOA) 165
4.5.2. Wspólnota Gospodarcza i Monetarna Afryki Środkowej (CEMAC) 169
4.6. Przykłady innych bloków 171
4.6.1. Unia Maghrebu Arabskiego (UMA) 171
4.6.2. Międzyrządowa Organizacja do spraw Rozwoju (IGAD) 174
4.7. Współpraca poszczególnych ugrupowań integracyjnych z Unią Afrykańską 178
Rozdział 5
Efekty współpracy między krajami afrykańskimi i jej perspektywy 183
5.1. Ocena funkcjonowania organizacji regionalnych 183
5.1.1. Efekty kreacji i przesunięcia handlu 184
5.1.2. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne 203
5.1.3. Efekty społeczne 207
5.2. Wpływ procesów integracyjnych na kondycję gospodarczą państw LDC 209
5.3. Kierunki rozwoju współpracy regionalnej 212
Zakończenie 217
Summary 222
Literatura 223
Akty prawne, dokumenty i materiały źródłowe 223
Raporty, analizy i materiały statystyczne 224
Pozycje zwarte 225
Artykuły z czasopism i gazet 229
Źródła internetowe 230
Spis tabel i rysunków 237
Tabele 237
Rysunki 238
Indeks 239
Postscriptum 251
