Dystrybutor: Gutek Film
Tytuł oryginału: Persona, Jungfrukallan, Viskningar och rop, Scener ur ett aktenskap, Herbstsonate
Rok produkcji: 1960, 1966, 1972, 1973, 1978
Data premiery: 2
[zasłonięte]007-09
Format: DVD
Ilość płyt: 5
Polska wersja językowa: polskie napisy
Reżyseria: Ingmar Bergman
Scenariusz: PERSONA - Ingmar Bergman, ŹRÓDŁO - Ulla Isaksson, SZEPTY I KRZYKI - Ingmar Bergman, SCENY Z ŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO - Ingmar Bergman, JESIENNA SONATA - Ingmar Bergman
Muzyka: PERSONA - Lars Johan Werle ŹRÓDŁO - Erik Nordgren SZEPTY I KRZYKI - wykorzystano utwory Jana Sebastiana Bacha i Fryderyka Chopina JESIENNA SONATA - wykorzystano utwory Jana Sebastiana Bacha, Fryderyka Chopina, Georga Friedricha
Obsada: PERSONA - Liv Ullmann, Bibi Andersson, Margaretha Krook, Gunnar Bjornstrand, Jorgen Lindstrom, ŹRÓDŁO - Max von Sydow, Birgitta Valberg, Gunnel Lindblom, Birgitta Pettersson, Axel Duberg, Tor Isedal, Allan Edwall, SZEPTY I KRZYKI - Harriet Andersson, Kari Sylwan, Ingrid Thulin, Liv Ullmann, Erland Josephson, Henning Moritzen, Georg Artin, Anders Ek, SCENY Z ŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO - Liv Ullmann, Erland Josephson, Bibi Andersson, Jan Malmsjo, Gunnel Lindblom, Anita Wall, Barbro Hiort af Ornas, JESIENNA SONATA - Ingrid Bergman, Liv Ullmann, Lena Nyman, Halvar Bjork, Marianne Aminoff, Arne Bang-Hansen, Gunnar Bjornstrand
Kraj produkcji: Szwecja
Czas trwania filmu: PERSONA - 96 min. ŹRÓDŁO - 81 min. SZEPTY I KRZYKI - 81 min. SCENY Z ŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO - 155 min. JESIENNA SONATA - 99 min.
Obraz (format): 1,33:1, 4:3
Napisy: polskie
Dodatki: bezpośredni dostęp do scen
Region: 2
INGMAR BERGMAN - zestaw 5 filmów DVD (box biały) - opis
Na edycję "białą" składają się następujące filmy:
* Persona (Persona)
* Źródło (Jungfrukallan)
* Szepty i krzyki (Viskningar och rop)
* Sceny z życia małżeńskiego (Scener ur ett aktenskap)
* Jesienna sonata (Herbstsonate)
PERSONA
Pomysł Persony zrodził się na gruzach nie zrealizowanych nigdy Ludożerców - zamierzonej opowieści o rozterkach współczesnych artystów, o sztuce karmiącej się ludzkim cierpieniem. Pewnego dnia Bibi Andersson - stała aktorka Bergmana - przedstawiła mu w Sztokholmie Norweżkę Liv Ullmann (która została potem towarzyszką życia reżysera i najważniejszą "twarzą" jego filmów). Bergman był zafascynowany podobieństwem obu aktorek i postanowił nakręcić, jako to sam ujął, "kameralny utwór na dwa instrumenty".
Bergman powierzył Ullmann rolę Elisabeth, aktorki, która nagle w trakcie przedstawienia przestaje mówić i rezygnuje z występu. Lekarka przeprowadza szczegółowe badania, z których wynika, że milczenie aktorki nie jest konsekwencją żadnej choroby, a świadomego wyboru. Zaleca jej długi odpoczynek i absolutny spokój. W ustronnej willi nad morzem opiekuje się nią Alma, która podziwia aktorkę i dokłada wszelkich sił, by skłonić ją do mówienia. Odsłania przed nią intymne szczegóły swego życia, powierza jej swoje lęki i urazy, upodabnia się do ubóstwianej Elisabeth, niemal przejmując jej tożsamość. Jednak pozór bliskości znika, gdy pielęgniarka znajduje przypadkowo list, w którym Elisabeth ją obmawia.
Bergman, jakby podporządkowując warsztat wymowie Persony, zrezygnował z iluzji realizmu. Stosując znaczące przerywniki - ujęcie lampy projektora, pojawienie się perforacji taśmy filmowej czy autocytatów - wciąż przypominał widzom, że to nie życie, lecz sztuka. Mimo to stworzył nie tylko przejmującą medytację artysty nad sensem i zależnościami twórczości, ale też nad ludzkim lękiem, rozczarowaniem i samotnością. Sam po latach ocenił ten film jako jeden z najważniejszych w swojej filmografii: "Dziś czuję, że w Personie - a później w Szeptach i krzykach - posunąłem się tak daleko, jak tylko mogłem. W poczuciu wolności dotknąłem bezsłownych tajemnic, które jedynie kino potrafi unieść."
ŹRÓDŁO
"Źródło" to opowieść o losach pewnej zamożnej, średniowiecznej rodziny. Dwie córki - Karin i Ingerin - wybierają się do kościoła. Aby tam dotrzeć, dziewczęta muszą pokonać niebezpieczną drogę przez las. Ingerin podróż wydaje się zbyt ryzykowna, pobożna Karin, mimo próśb siostry, postanawia iść dalej. Po drodze spotyka wędrownych pasterzy, którzy namawiają dziewczynę, by odpoczęła z nimi na polanie. Spotkanie z nieznajomymi zamienia się w koszmar - pasterze gwałcą i zabijają Karin. Potem przypadkowo znajdą się w domu swej ofiary i zechcą sprzedać Töremu jej suknię. Rodzina odkrywa ich straszną zbrodnię i postanawia pomścić córkę.
"Ekranizacja średniowiecznego przekazu o nikczemności człowieka, dokonana z maestrią narracyjną, ale i z brutalnym naturalizmem. - pisał o "Źródle" Adam Garbicz - Fabuła nie tworzy tym razem punktu wyjścia do rozważań o wielkich problemach bytu, lecz prowadzi do myśli o kruchości zasad etycznych człowieka, który tak łatwo daje się ponieść okrucieństwu."
SZEPTY I KRZYKI
Jest początek XX wieku, jesień - Agnes, samotna właścicielka XVIII-wiecznego pałacyku umiera na raka. Jej siostry przybywają, aby towarzyszyć jej ostatnim chwilom. Jednak kobiety najwyraźniej nie mają ze sobą prawdziwego kontaktu, Karin i Maria boją się śmierci siostry i uciekają do swoich spraw. W ich życiu panuje pustka, ich małżeństwa są emocjonalnym piekłem - Karin obsesyjnie nienawidzi dużo starszego Frederika, a Maria zamierza zdradzić Joakima, cały czas uwodząc lekarza Agnes. Jedyną osobą, która cierpliwie czuwa przy łóżku chorej jest Anna - służąca, która niedawno straciła własne dziecko. Nawet bliskość śmierci nie jest w stanie wytrącić tego świata ze stanu emocjonalnego otępienia, hipokryzji i wszechobecnego egoizmu.
"Początek jak z "Trzech sióstr", koniec jak z "Wiśniowego sadu", a w środku Strindberg" - tak François Truffaut ocenił to, jak je nazwał, "arcydzieło czystego obrazu na temat kobiet".
SCENY Z ŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO
"Sceny z życia małżeńskiego" powstały jako projekt telewizyjny. "Ekspert w dziedzinie małżeństwa", pięciokrotnie żonaty Bergman, kokieteryjnie twierdzi, że napisał scenariusz dla zabawy i nakręcił go w warunkach chałupniczych w pobliżu swego domu na Farö. Jednak 6-odcinkowy serial, emitowany w szwedzkiej telewizji publicznej w 1973 roku, a więc w czasie ogromnych przemian obyczajowych, okazał się tak popularny wśród Szwedów, że po półtorej roku został przekopiowany na taśmę 35 mm i zmontowany jako film kinowy.
Marianne i Johana poznajemy w 10 lat po ślubie, kiedy udzielają wywiadu ilustrowanemu pismu jako statystyczne, acz szczęśliwe szwedzkie małżeństwo. On jest psychologiem pracującym naukowo, ona - prawniczką, specjalistką od rozwodów. Mają dwójkę dzieci. Żyją zgodnie, umieją się porozumieć, z zażenowaniem oglądają znajomych, którzy tkwią w toksycznym związku. Jednak po dziesięciu latach zastajemy ich w zupełnie innej sytuacji, w nowych małżeństwach. Johan, odszedłszy od Marianne, związał się z dużo młodszą Paulą, by w końcu, z rozsądku i w zasadzie bez miłości założyć drugą rodzinę. Z kolei Marianne, początkowo załamana odejściem męża, niespodziewanie odnalazła w sobie siłę, porzucając rolę kobiety potulnej i podporządkowanej.
Studium małżeństwa całkowicie pomija kontekst życia pary bohaterów, a kamera Nykvista, operując kameralnymi zbliżeniami (łatwo policzyć w tym filmie ujęcia, które zbliżeniami nie są), koncentruje się wyłącznie na ich wzajemnych relacjach, na narastającej pomiędzy nimi obcości. Bergman, towarzysząc Marianne i Johanowi w ich codzienności, stara się udowodnić jedną ze swoich ulubionych tez, że "małżeństwo nie służy miłości".
JESIENNA SONATA
W 1972 roku Bergman pokazywał na festiwalu w Cannes "Szepty i krzyki". Wtedy to spotkał słynną aktorkę, Ingrid Bergman, której obiecał rolę w którymś ze swoich kolejnych filmów. Na pomysł "Jesiennej sonaty" wpadł cztery lata później, bezpośrednio po załamaniu nerwowym (spowodowanym aferą podatkową z 1976) i pobycie w klinice psychiatrycznej. Być może dlatego często podkreśla, że pomysł na ten film powstał w nieświadomy sposób, narodził się sam: "Nigdy nie mogłem się dowiedzieć, jak doszło do Jesiennej sonaty. (...) Dlaczego nagle się pojawiła i wygląda jak wygląda, zupełnie jak sen?"
Film jest dramatem, rozgrywającym się w zasadzie w przestrzeni pomiędzy dwiema kobietami - matką i córką. Charlotta - światowej sławy pianistka, która, zapomniawszy o rodzinie, w całości poświęciła się sztuce - przeżywa depresję po śmierci swojego przyjaciela, Leonarda. Na zaproszenie córki i jej męża przyjeżdża ze Szwajcarii do małego prowincjonalnego zboru protestanckiego w Szwecji. Matka jest oburzona, że Eva bez jej wiedzy wzięła pod opiekę swoją upośledzoną i oddaną przed laty do przytułku siostrę - Helenę. Będzie to pierwsza, ale nie jedyna rysa w atmosferze pozornej, uprzejmej obojętności między nimi..
"Jesienna sonata", kameralny rodzinny portret przeradza się w psychodramę ujawniającą sprzeczne uczucia, jakimi targane są obie kobiety. Bergman niejednokrotnie podkreślał, że najważniejszym, najbardziej dojmującym doświadczeniem egzystencjalnym w życiu człowieka jest upokorzenie, że to ono determinuje najczęściej kontakty między ludźmi. Jesienna sonata jest w jego filmografii jednym z obrazów udowadniających tą tezę.
WSPÓŁPRACUJEMY Z: