INGARDEN DZIEŁO LITERACKIE POZNAWANIE PWN 1976

29-01-2014, 20:38
Aukcja w czasie sprawdzania była zakończona.

Aktualna cena: 59.99 zł

Użytkownik inkastelacja

numer aukcji: 3900385126

Miejscowość Kraków

Koniec: 29-01-2014 19:50:00

Dodatkowe informacje:
Stan: Używany
Okładka: twarda
Rok wydania (xxxx): 1976
Język: polski

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO SPISU TREŚCI

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO OPISU KSIĄŻKI

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY ZNAJDUJĄCE SIĘ W TEJ SAMEJ KATEGORII

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA

KLIKNIJ ABY ZOBACZYĆ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT

PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ SPRZEDAWANEGO PRZEDMIOTU, WYSTARCZY KLIKNĄĆ NA JEDNĄ Z NICH A ZOSTANIESZ PRZENIESIONY DO ODPOWIEDNIEGO ZDJĘCIA W WIĘKSZYM FORMACIE ZNAJDUJĄCEGO SIĘ NA DOLE STRONY (CZASAMI TRZEBA CHWILĘ POCZEKAĆ NA DOGRANIE ZDJĘCIA).

PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
AUTOR -
WYDAWNICTWO -
WYDANIE -
NAKŁAD - EGZ.
STAN KSIĄŻKI - JAK NA WIEK (ZGODNY Z ZAŁĄCZONYM MATERIAŁEM ZDJĘCIOWYM) (wszystkie zdjęcia na aukcji przedstawiają sprzedawany przedmiot).
RODZAJ OPRAWY -
ILOŚĆ STRON -
WYMIARY - x x CM (WYSOKOŚĆ x SZEROKOŚĆ x GRUBOŚĆ W CENTYMETRACH)
WAGA - KG (WAGA BEZ OPAKOWANIA)
ILUSTRACJE, MAPY ITP. -

DARMOWA WYSYŁKA na terenie Polski niezależnie od ilości i wagi (przesyłka listem poleconym priorytetowym, ew. paczką priorytetową, jeśli łączna waga przekroczy 2kg), w przypadku wysyłki zagranicznej cena według cennika poczty polskiej.

KLIKNIJ ABY PRZEJŚĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ

SPIS TREŚCI LUB/I OPIS (Przypominam o kombinacji klawiszy Ctrl+F – przytrzymaj Ctrl i jednocześnie naciśnij klawisz F, w okienku które się pojawi wpisz dowolne szukane przez ciebie słowo, być może znajduje się ono w opisie mojej aukcji)

ROMAN INGARDEN
DZIEŁA FILOZOFICZNE
O POZNAWANIU DZIEŁA LITERACKIEGO
Z języka niemieckiego przełożyła Danuta Gierulanka
PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
WARSZAWA 1976
Okładkę projektował Janusz Ingarden
Redaktor naukowy Danuta Gierulanka
Redaktor Bella Szwarcman
Redaktor techniczny Andrzej Rowicki
Korektorzy
Wacława Klim, Halina Nagajewska, Irena Rezmer

SPIS TREŚCI

Przedmowa tłumacza............... 5
Wstęp................... U
§ 1. Dziedzina rozważań............ H
§ 2. Tymczasowe zarysowanie zagadnienia....... 13
§ 3. Dostosowanie poznawania do podstawowej struktury przedmiotu poznania............... ^
§ 4. Podstawowe twierdzenia o budowie literackiego dzieła sztuki,
jaka jest mu z istoty właściwa......... 19
§ 5. Dzieło literackie w piśmie utrwalone ....... 21
§ 6. Ograniczenie tematu i pierwsze twierdzenia podstawowe . . 22 Rozdział I Różne funkcje wchodzące w skład poznawania literackiego
dzieła sztuki................ 25
§ 7. Uchwytywanie znaków graficznych i brzmień słów ... 25
§ 8. Rozumienie znaczeń słów i sensów zdań...... 29
§ 9. Bierne i czynne czytanie........... 40
§ 10. Uprzedmiotowienie jako przejście od intencjonalnych stanów
rzeczy do przedmiotów przedstawionych w dziele literackim . 44
§ 11. Konkretyzowanie przedmiotów przedstawionych .... 53
§ 12. Aktualizowanie i konkretyzowanie wyglądów..... 58
§ 13. Szczególność rozumienia literackiego dzieła sztuki jako utworu poetyckiego.............. 65
§ 13a. Związanie wszystkich warstw dzieła w całość i uchwycenie jego idei................ ^3
§ 14. Wpływ złożoności percepcji literackiego dzieła sztuki na postać
jego konkretyzacji............. 91
Rozdział II Perspektywa czasowa w konkretyzacji literackiego dzieła
sztuki.................. 95
§ 15. Struktura następstwa części dzieła.....' . 95
§ 16. Poznawanie literackiego dzieła sztuki podczas czytania . . 97
§ 17. Zjawiska, „perspektywy czasowej"........ 105
§ 18. Perspektywa czasowa w konkretyzacji literackiego dzieła sztuki 123
§ 19. Poznawanie literackiego dzieła sztuki po jego odczytaniu . 139
Rozdział III Uwagi o poznawaniu dzieła naukowego...... 143
§ 20. Różnice między dziełem naukowym a literackim dziełem sztuki 143 § 21. Rozumienie dzieła naukowego a percepcyjne uchwycenie literackiego dzieła sztuki............ 150
Rozdział IV Odmiany poznawania literackiego dzieła sztuki . . - 165
§ 22. Perspektywy na dalsze zagadnienia........ 165
§ 23. O różnych postawach w poznawaniu literackiego dzieła sztuki 168
§ 24. Przeżycie estetyczne i przedmiot estetyczny..... 171
§ 25. Czy istnieje „literackie" przeżycie szczególnego rodzaju, czy
też należy ono do przeżyć estetycznych?...... 209
§ 26. Niektóre uwagi o literackich przeżyciach estetycznych . . 214
§ 27. Badawcze przed-estetyczne poznawanie literackiego dzieła sztuki 224 § 28. Badawcze poznawanie estetycznej konkretyzacji literackiego
dzieła sztuki.............. 289
§ 29. Różnica pomiędzy estetycznym przeżywaniem literackiego dzieła sztuki a badawczym poznawaniem jego estetycznej konkretyzacji ............... 317
Rozdział V Rzut oka na niektóre zagadnienia krytycznego badania poznania literackiego dzieła sztuki.......... 320
§ 30. Uwagi wstępne............. 320
§ 31. Zagadnienia krytyczno-epistemologiczne przy przed-estetycz-
nym, badawczym poznawaniu literackiego dzieła sztuki . . 321
§ 32. Niektóre zagadnienia krytyki poznania przeżycia estetycznego 353 § 33. Niektóre zagadnienia krytyczno-epistemologiczne poznania
estetycznej konkretyzacji literackiego dzieła sztuki . . . 382
Posłowie.................. 407
Przypisy............... 410
Dodatek. O przedmiocie i zadaniach „wiedzy o literaturze" 447
Uwaga wstępna............... 447
§ 1. Gałęzie wiedzy o literaturze.......... 449
§ 2. Nauka o literaturze............ 450

PRZEDMOWA TŁUMACZA

Książka O poznawaniu dzieła literackiego ukazała się po raz pierwszy w 1937 r., wydana przez Ossolineum we Lwowie. W czasie wojny przeważająca część nakładu uległa zniszczeniu. Toteż przez kilkanaście lat powojennych do rzadkości należały jej egzemplarze zachowane tu i ówdzie, przeważnie w rękach prywatnych. Dopiero w 1957 r. (a potem ponownie w 1966) Państwowe Wydawnictwo Naukowe przedrukowało tę pracę w I tomie Studiów z estetyki, otwierającym serię Dzieł Filozoficznych Romana Ingardena. W tym wydaniu oprócz Dodatku pt. „Przedmiot i zadania wiedzy o literaturze", który zawierało wydanie pierwotne, Autor zamieścił też rozprawę O poetyce, uzupełniającą i modyfikującą niektóre twierdzenia Dodatku.
Książka nawiązuje do wyników poprzedniego dzieła R. Ingarde-na, wydanego w Niemczech w 1931 (Das literarische Kunstwerk), które wyrobiło mu nazwisko w estetyce światowej, i stanowi rozwinięcie „drugiego głównego punktu teorii dostarczającej podstawowych zasad nauki o literaturze" —- jak ją określił w entuzjastycznej recenzji jej niemieckiej redakcji profesor germanistyki z Pennsylvania State University, Joseph Strelka *. Podobnie jak Das literarische Kunstwerk doczekało się przekładu polskiego (O dziele literackim, Warszawa 1960) dopiero niemal w trzydzieści lat po pierwszym wydaniu niemieckim, tak znów z kolei książka O poznawaniu dzieła literackiego stała się dostępna czytelnikowi zagranicznemu w przeszło trzydzieści -lat po pierwszym jej wydaniu polskim. Wcześniej jedynie niektółe jej fragmenty były dostępne w obcych językach. Najdawniej i najszerzej znana była oryginalna Ingarde-nowska koncepcja przeżycia estetycznego (§ 24 książki). Już w 1937 stanowiła ona przedmiot odczytu Autora na II Międzynarodowym Kongresie Estetyki w Paryżu (tekst odczytu wydrukowano po niemiecku w Aktach Kongresu); w przekładzie angielskim ukazała się
w „Philosophy and Phenomenological Research" (Vol. 21, 1960/61), w rosyjskim weszła w skład wyboru pism R. Ingardena z estetyki pt. Issledowanija po estietikie (Moskwa 1962). Prócz tego w przekładzie francuskim ukazał się drugi rozdział książki, zatytułowany Skróty perspektywiczno-czasowe w konkretyzacji dzieła literackiego („ Revue de Métaphysique et de Morale", A 65, no 1, 1960). Chociaż obydwie te sprawy stanowią oryginalne i nieprześcignione do dnia dzisiejszego osiągnięcia Ingardenowskiej estetyki, to jednak — ze względu na to, że pochodzą z części książki mającej charakter analiz opisowych — nie dają pojęcia o szczególnej krytyczno^episte-mologicznej problematyce, w której kulminują jej wywody. Tę problematykę zaś niepodobna było przedstawić w postaci względnie samodzielnego fragmentu, wyrywając ją z kontekstu wszystikich rozważań podbudowujących, jakie stanowią zarówno analizy struktury dzieła literackiego (Das literarische Kunstwerk), jak i opis rozmaitych sposobów poznawania täk samego dzieła jako tworu schematycznego, jak jego estetycznych konkretyzacji (poprzedzające rozdziały O poznawaniu dzieła literackiego). Dopiero bowiem opierając się na nich mógł Autor zróżnicować, stawiane dotąd stereotypowo, zagadnienia poznawcze, precyzując je w postaci pytań swoistych dla krytyki poznania stosowanej do literatury; one też pozwoliły wprowadzić np. -— zamiast jednego ogólnikowego pojęcia „obiektywności" — szereg nowych wartości poznawczych, których posiadania można sensownie domagać się od wyników poznawczych, uzyskiwanych w tej dziedzinie, w zależności od tego, jakiego przedmiotu dotyczą i do jakiej odmiany jego poznawania przynależą. Wszystko to zaś —- w dalszej perspektywie — rokuje możliwość przełamania trudności (jak się dotąd nieraz wydawało —- niepokonalnych) związanych z udziałem niezbędnych w poznawaniu dzieł sztuki czynników natury emocjonalnej, których obecność nie da się (rzekomo) pogodzić z „obiektywnością" naukowego poznawania tych dzieł.
Cały ten splot myśli i związane z nim próby przełamania dominującego wśród teoretyków sceptycyzmu co do możliwości nauki o literaturze (f sztuce w ogóle) — sceptycyzmu, który Ingarden uważa za rozwiązanie przedwczesne i przede wszystkim z bezradności płynące — pozostawały przez trzydzieści lat niedostępne na szerokim świecie z powodu nieszczęsnej bariery językowej *. Ale i w Polsce ta krytyczno-epistemologiczna część książki pozostała — jak mi się
wydaje —- jakby niedostrzeżona i nie odegrała właściwej roli. Być może była w swoim czasie zbyt trudna, wymagając, z jednej strony, niesłychanie „długiego oddechu intelektualnego", by w pełni ogarnąć i przyswoić sobie cały aparat pojęciowy wypracowany przez Ingardena w rozległych analizach podbudowujących tę problematykę (o czym wspomniałem wyżej), z drugiej zaś strony, prawdopodobnie nie budząc u czytelnika dostatecznej wiary w opłacalność tego trudu, do czego mógł się przyczynić także szczególny charakter ostatniego rozdziału. Zawiera on mianowicie, wprawdzie precyzyjnie zarysowany, ale zarazem skomplikowany układ pytań, których doniosłość polega przede wszystkim na wytyczeniu kierunków dalszych poszukiwań i które w związku z tym niejednokrotnie trzeba było pozostawić na razie bez odpowiedzi. Nic dziwnego, że jeśli czytelnik nie jest na tyle obyty z fenomenologią, by potrafił sobie choćby w przybliżeniu wyobrazić, jak mogłyby wyglądać owe dalsze poszukiwania, może w tej sytuacji czuć się zniechęcony. Pod tym względem niemiecka redakcja książki oraz obecne wydanie polskie stanowiące jej przekład, (jiaik również jej tłumaczenie angielskie: Cognition of the Literary Work, Evanston 1973), stawia czytelnika iw znacznie łatwiejszej sytuacji. Skąd się to bierze, opowiem.
Redakcję niemiecką zaczął Autor opracowywać w 1966, początkowo jako tłumaczenie pierwotnej redakcji polskiej. Dlaczego przy tym nie pozostał, wyjaśnia sam w Posłowiu (zob. s. 407). Ostatecznie została ona wydana w Max Niemeyer Verlag, wydawnictwie, w którym od 1921 wychodziły -wszystkie niemieckie prace Ingardena, jako 440-stronicowa książka Vom Erkennen des literarischen Kunstwerks, Tübingen 1968. Rozmiary jej, mimo opuszczenia Dodatku, niemal o połowę przekraczające objętość poprzedniego wydania polskiego, pochodzą nie tylko stąd, że dwa ostatnie rozdziały zostały znacznie rozszerzone i że po trzydziestu latach dalszych badań Autor mógł sobie pozwolić na zarysowanie w ostatnim rozdziale szeregu co najmniej próbnych rozwiązań i uzasadniających je argumentacji. Także rozdział o perspektywach czasowych w konkretyzacji dzieła literackiego wzbogacił się znacznie+. Ale to jeszcze nie wszystko.
Cały tekst uległ charakterystycznej modyfikacji w (kierunku zwiększenia precyzji i ostrości rozgraniczeń, dającej wyraz postępowi, jaki Autor osiągnął w wielostronnych swych badaniach w latach dzielących te dwie redakcje. W znacznej mierze zmienił się też styl całości. Zaznacza się w nim dbałość przede wszystkim o jednoznaczności sformułowań, nieraz nawet z pewną szkodą dla jego swobody i innych walorów raczej estetycznej natury — zmiana, poza którą łatwo dostrzec doświadczenia Autora co do zdumiewających czasem nieporozumień, jakie przez lata obserwował u swych czytelników, zwłaszcza tych, którzy mają zwyczaj polemizować ze zdaniami autora wyrwanymi z ujednoznaczniającego je kontekstu.
Zdając sobie sprawę z sensu wszystkich poczynionych przez Autora zmian, starano się możliwie wiernie dostosować do niemieckiego oryginału przedkładany obecnie polskiemu Czytelnikowi przekład tej redakcji. Stąd znacznemu ograniczeniu uległa możliwość włączania po prostu przez tłumacza w tekst przekładu pewnych partii dawnej redakcji polskiej. Z jednej strony bowiem, nawet w tych partiach, które Autor tłumaczył z tekstu polskiego, pojawiają się drobne doprecyzowania i ujednoznacznienia, z drugiej zaś, kusząca w wypadkach zupełnej zgodności rzeczowej odpowiednich partii obu tekstów, próba posłużenia się dawnym tekstem polskim (nieraz zręczniejszym i bardziej potoczystym) zamiast wiernego tłumaczenia z redakcji niemieckiej dawała w rezultacie całość właśnie stylistycznie tak niespójną, że w wielu wypadkach ostatecznie trzeba było z niej zrezygnować. Wobec tego więc w około siedemdziesięciu pięciu procentach tekst niemiecki musiał być przetłumaczony bez odwoływania się do pierwotnego tekstu polskiego.
Wyrazem dostosowania obecnego przekładu do redakcji niemieckiej jest np. konsekwentne używanie jako odpowiednika „literarisches Kunstwerk" terminu „literackie dzieło sztuki" (lub tam, gdzie brzmiałoby to bardzo niezręcznie — „dzieło sztuki literackiej") zamiast dawnego „dzieło literackie" (do którego tam czasem dodawało się, a czasem nie, czy użyto go w wąskim, czy w szerokim sensie). Przeprowadzono to skrupulatnie wszędzie z wyjątkiem tytułu książki, żeby nie zacierać jej związku z pierwotnym wydaniem.
Kłopotliwa nieco była sprawa przykładów z literatury niemieckiej. Nie przyjęto jakiejś jednej sztywnej zasady jej rozwiązania, lecz postępowano rozmaicie, zależnie od okoliczności. W każdym razie nigdzie nie pozostawiono czytelnika nie znającego języka niemieckiego bez polskiego przekładu danego tekstu. Na ogół starano się
podać cytowany tekst literacki w „dobrym" tłumaczeniu polskim. Wszędzie tam, gdzie strona brzmieniowa mogła odgrywać jakąś rolę dla treści wywodów, które dany przykład miał unaoczniać, podawano też — oprócz przekładu polskiego —' oryginalny tekst niemiecki. Gdy chodziło o dokładne uwydatnienie znaczeń poszczególnych elementów tekstu albo o pozostawienie czytelnikowi całkowitej swobody interpretacji sensu całości złożonej z takich elementów znaczeniowych —- umyślnie podawano zupełnie dosłowny przekład polski (w pierwszym przypadku obok swobodnego, „literackiego" przekładu polskiego, w drugim —- obok oryginału niemieckiego, by w interpretacji nie pozbawić czytelnika także sugestii mogących płynąć od strony brzmieniowej).
Osobnego omówienia wymaga sprawa Dodatku: Przedmiot i zadania wiedzy o literaturze w obecnym wydaniu. Z zamieszczonego na końcu książki początkowego fragmentu nowej redakcji tego Dodatku dowie się Czytelnik, jakie były jego losy w redakcji niemieckiej i dalsze zamierzenia Autora co do niego (zob. s. 447). Moim zadaniem jest tylko poinformować Czytelnika, że zamierzenie to zrealizowało się tylko częściowo: pisanie zostało w pewnym momencie przerwane w pół zdania. Potem przyszły inne prace, nie pozwalające Ingardenowi od razu (i już nigdy więcej) podjąć go na nowo. Było to m.in., po XIV Kongresie Filozoficznym w Wiedniu, zamówione przez wydawnictwo Reclam rozszerzenie referatu kongresowego w rozprawę O odpowiedzialności, potem przygotowanie do druku dwóch książek —- III tomu Studiów z estetyki i U podstaw teorii poznania. W ten sposób po śmierci Prof. R. Ingardena w papierach pozostał jedynie fragment tej nowej (niemieckiej) redakcji Dodatku. Kiedy w r. 1970 p. Harsch-Niemeyer zwrócił się do spadkobierców z zapytaniem o stan tego tekstu i z propozycją, aby go ewentualnie uzupełnić przekładem na język niemiecki odpowiedniej części dawnego Dodatku, okazało się, iż niepodobna z tych dwóch tekstów złożyć jednolitej całości: nowy tekst jest od początku tak komponowany, iże zakłada już osiągnięcia nowsze Autora z zakresu estetyki i ujmuje sprawy od razu w ich świetle i na poziomie możliwego dzięki nim wyprecyzowania pojęciowego. Wydawca niemiecki zdecydował więc drukować (jako książkę z serii Konzepte aus der Literaturwissenschaft, która obejmie i inne prace Ingardena z tej dziedziny) z jednej strony, ów niedokończony fragment nowej redakcji, tak jak jest, z drugiej — przekład z języka polskiego całego tekstu dawnego Dodatku. Wobec tego, że polskiemu Czytelnikowi
ta pełna dawna redakcja jest dostępna (w I tomie Studiów z estetyki), do obecnego przekładu nowej redakcji książki O poznawaniu dzieła literackiego dołączamy jedynie ów fragment Dodatku mniej więcej współcześnie z nią powstały.

Danuta Gierulanka Rabka, wrzesień 1975.

WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ

WRÓĆ DO WYBORU MINIATUR ZDJĘĆ

Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.