Warszawa 1923
310 str.+ reklamy, 2 mapki luzem, okładka twarda wys. 17.70 cm
stan dobry


SPIS RZECZY

Od Polskiego Związku Przemysłowców i Kupców Samo­chodowych i Lotniczych do wydania I-go..... 3

ROZDZIAŁ I Przepisy urzędowe i informacje.
1. Warunki jakim powinien odpowiadać samochód, ażeby otrzymać pozwolenie na prawo kursowania po ulicach miast i drogach publicznych......... 3
2 Przepisy ruchu samochodowego......... 11
3. Specjalne przepisy dla kierowców samochodowych . . 13
4. Ogólne przepisy ruchu samochodowego obowiązujące
w cafej Europie..............18
5. Przepisy jazdy samochodami i motocyklami w państwach
europejskich (Code de Route) . ....... 21
6. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dn. 31 grudnia 1922 r. 22
7. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dn. 7 kwietnia 1922 r, 25
8. Kluby i Związki Automobilowe . ....... 26
9. Historja i krótki zarys dotychczasowej działalności Pol-
skiego Związku Przemysłowców i Kupców Samocho­dowych i Lotniczych............27
10. Lista Członków Polskiego Związku Przemysłowców
i Kupców Samochodowych i Lotniczych.....31
11. Statut Polskiego Związku Przemysłowców i Kupców
Samochodowych i Lotniczych.........34
12. Statut Stowarzyszenia „Automobilklub Polski" ... 40
13. Statut Związku Zawodowego Automobilistów Rzeczypos-
pospolitej Polskiej.............46
14. Program wzorowy kursu teoretycznego w szkole kie-
rowców samochodowych ... .......53
15. Ćwiczenia praktyczne...........54
16 Kosztorys wzorowy rocznego utrzymania samochodów. 55
Wvciąg z taryf przewozowych......... 57
1, Tablica wartości samochodu w % % ceny fabrycznej
w zależności od wieku maszyny........ 58
Wzór dziennika samochodu.......... 58

Statystyka
Ilość samochodów kursujących w różnych państwach świata i ich stosunek do liczby ludności (w 1921 r.) . 59
Charakteiystyka 236 samochodów osobowych wystawio­nych w Londynie w 1921 r..... . . 60

ROZDZIAŁ II Tablice pomocnicze
1. Tablica zamiany cali angielskich na milimetry . . . 65
2 „ Zamiany milimetrów na cale angielskie ... 66
3. „ Zamiany tysiącznych cala na milimetry ... 67
4. „ Zamiany kilogramów na funty ang............ 68
5. „ Zamiany fumów ang. na kilogramy..... 69
6. „ Zamiany funt /cale (ang.) kw. na kg./cm kw.
kg/cm. kw. na funty/cale (ang ) i atm na kg/cm kw. 70
7. „ Prędkości kątowych / ilości obrotów na minutę 70
8. ,, Zamiany litrów na galiony........ 71
9. ,, Zamiany galionów na litry........ 71
10. „ Zamiany litrów na wiadra........72
11. „ Ciężarów gatunkowych płynów według wskazań
areometra Baume—płyn cięższy od wody . 73
12. „ Ciężarów gatunkowych płynów według wskazań
areometra Baume płyn lżejszy od wody . . 73
13. „ Określenia szyr kości samochodu według czasu
przebiegu 1 kilometra........ 74
14. ,, Określenie szybkości samochodu na zasadzie
szybkości mijania słupów telegraf i pikietów . 75 l5. „ Wskazująca na jakiej przestrzeni i w jakim cza­sie samochód może być zahamowanym ... 75 16. „ Zamiany kilometrów na mile angielskie ... 76 17. ,, Zamiany mil angielskch na kilometry ... 76 la. ,, Zamiany pochyłości oznaczonych w % % na
stopnie i odwrotnie..........77
19 „ Oporu ruchu wywołanego silą ciężkości na róż­nych pochyłościach..........77
20. ,, St aty siły na tarcie wewnętrzne silnika samo­chodowego ............ 77
21. Tablica Zamarzania rozczynów niezamarzających dla
chłodnic samochodowych....... 78
22. „ Szybkości wypływu gazów przy różn. ciśnieniach 78
24. „ Oporu przy różnych pokryciach drogowych . 79
25. „ Współczynników tarcia....... .80
26. ,, Ciśnienie powietrza na 1 metr kwadratowy przy
różnych szybkościach według wzoru Eifla .......... 81
27. . Współczynników promieniowania ciepła .........82
28. „ Współczyników przewodnictwa ciepła ...........82
29. „ Określenia temperatury według koloru nagrza-
nego żelaza lub stali....... 83
30. „ Kolorów powierzchni stali przy odpuszczaniu . 83
31. „ Porównawcza temperatur według Reamura, Cel-
siusza i Farencheita.......... 84

ROZDZIAŁ III Gumy
32. Tablica Prawidłowego ciśnienia powietrza w oponach ...........89
33. „ Obwodów opon samochodowych oraz ilości obro-
tów koła na przestrzeni 1 kilometra ..............90
34. „ Wymiary zastępcze opon samochodowych ...........91
35. „ Wymiary zastępcze gum pełnych .......... 92
36. „ Zamiany pneumatyków ameryk, na europejskie.......... 94

ROZDZIAŁ IV Materjały pędne i smary
37. Tablica Materjałów pędnych i ich właściwości che-
micznych i fizycznych ............ 97
Materjały pędne.............. 98
38. Tablica poprawek wskazań aieometra....... 102
39. „ Zamiany litrów benzyny na kiiogiamy. . . . 103
40. „ ,, kilogramów benzyny na litry. . 104
41. „ Ciśnienia sprężenia przy różnych objętościach
komory gazowej............ 105
42. „ Kompresji dla różnych materjałów pędnych.......... 105
43. ,, Granic eksplodowania niektórych wybuchów.
mieszanek gazowych.......... 106
44. ,, Przeciętnego zużycia benzyny w samochodach 106

Smary ........... 107
45. Tablica "zamiany litrów oliwy na kilogramy..... 112
46. „ „ kilogramów oliwy na litry..... 112
47. Tablica Specyfikacja oliwy samochodowej różnego po-
chodzenia .................. 113
48. Specyfikacja oliw samochodowych Rafinerji
„Trzebinia"........113
49. Specyfikacja oliwy motorowej Rafinerji amer. .......... 114 50 " Kontroli podawania oliwy do silnika samochodu przez smarownicę kropliwą.................... 114
51 ,, Normalny rozchód oliwy na 100 kmt..... 115
Filtr do starej oliwy ......... 115
52 " Pompy skrzydłowe systemu Allweiler'a . . . 116
53 " Współczynnik tarcia czopów w łożyskach . . 116
54 " Smarowania podwozia samochodu..... 117
55. " Praktyczne wskazówki smarowania motocykli ..........118
Smarownice..... . ....... 119

ROZDZIAŁ V Materjały do budowy samochodów
Materjały używane do budowy samochodów . . . . 123 56. Tablica ciężary gatunkowe różnych materjałów używa­nych do budowy samochodów...... 127
57. ,, Natężeń i spółczynników sprężystości niektórych
materjałów używ. do samochodów..... 128
58. „ Spółczynników wytrzymałości drzewa .... 130
59. „ Skurczu niektórych gatunków drzewa przy wy-
sychaniu ............. 130
60 ,, Wagi odlewów na zasadzie wagi modeli . . . 131
61 „ Spółczynników rozszerzania i skurczu niektórych
materjałów używ. do budowy samochodów . . 132
Stale................ 132
62. Tablica składu stali specjalnych......... 135
63. „ Stale do budowy samochodów firmy Gebr.
,, Bóhler et C-o....... 135
61. ,, Stali Huty „Poldi"....... 138
65. „ Stali Becker Willich........ 141
66. ,, Lutów twardych (szlaglutów) do lutowania mie-
dzi, żelaza i stali......... 141
67. „ Stali konstrukcyjnych Huty"Bismarhute" ............142
68. „ Stopy panewkowe i inne...... . 144
69. „ Stopów aluminjowych......... 145
Stopy aluminjowe......... 146
,, Duraluminium.......... 147
70. „ Rezultatów prób blachy duraluminjowej w kr.-
urzędzie prób. materjału w Gross-Lichterfelde 148
Acetylenowe stapianie aluminjum..... 150
Lutowanie wyrobów z aluminjum ..... 150
Kilka uwag o lutowaniu........_ 150
71. „ Temperatury topnienia niektórych metali f sto-
pów używanych do samochodów..... 152
72. „ Punktów topnienia niektórych stopów tatwo-to-
pliwych (lutów miękkich)........ 151
73. „ Wagi 1 metra rurki miedzianej. ..... 153
74. „ Wagi 1 metra G blachy........ 153
75. „ Materjały do odlewu cylindrów...... 154
Skład żeliwa na pierścienie tłokowe .... 154
76. „ Druty .............. 154
77. „ Prędkości skrawania m/mm........ 154


ROZDZIAŁ VI Detale mechanizmów
Ramy i karoserja
Typy rani samochodowych...........159
78. Tablica wymiarów trawersów głównych......163
79 ,, Normalne wymiary karoserji samochodu osobo­wego................165
80. „ Przybliżonych normalnych obciążeń resorów
(samochodów osobowych) . ......168
81. „ Przybliżonych normalnych obciążeń resorów
(samochodów ciężarowych) . ......169
82. ,, Maksymalnych spłaszczeń resorów.....170
83. „ Normalnych wymiarów resorów (Huta Poldi) . 171
84. „ Sprężyn spiralnych...........172
Wzory do obliczania kół zębatych czołowych .... 173
85. Tablica wymiarów zębów kół zębatych przy modułach
3—5 całkowitych i ułamkowych .....174
86. „ Porównawcza Moduli i systemu amerykańskie-
go "Pitch"............ 174
87. „ Rozstawienia osi kół zębatych w zależności
od ilości zębów i modułu........175
„ Wzory do obliczania kół zębatych stożkowych 176 „ Wzory do obliczania kół zębatych helikoidal-
nych (spiralnych).....'.....177
88. ,. Stosunku modułu pozornego do modułu rzeczy-
wistego w kołach zębatych spiralnych których osie skrzyżowane są pod 90°......178
89. ,, Dopuszczczalnego obciążenia koła zębatego na
cm.  dla kół żeliwnych........179
„ Wzory do obliczania ślimaków......180
90 Tablica Amerykańskich wymiarów kół zębatych ... 181
Nawęglanie kół zębatych........ 182
91 ,, stożków Segera ....... .... 183
Schemat obróbki koła zębatego do skrzynki
biegów............... 183
92 ,, Frezów kształtowych (krążkowych) do obrabia­nia kół zębatych........... 186
Amerykańskie Standard S.A. E. zmiany szybkości 187
Europejskie zmiany szybkości (kulisów) ... 187
Łańcuchy.............. 188
93. Tablica łańcuchów.............. 188
94 ,, Typowych łańcuchów amerykańskich .... 191
Łańcuchy skórzano-metalowe....... 191
95 „ Łańcuchy zębate (Renold'a)....... 192
96. „ Gwintów U. S. S. (System Seliers'a) .... 194
97. „ Gwint Whitwortha z luzem....... 195
98. „ Gwint Międzynarodowy (SI)....... 196
99. „ Śruby samochodowe.......... 197
100. „ Śruby z główkami sześciokątnemi . ... 198
101. „ Wytrzymałość śrub.......... 198
102. „ Wpusty Woodruffa.......... 199
103. ,, Muf łącznikowych samochodowych 6, rowkowych 200
104. ,, Rozmiarów obręczy „Clincher"......201
106. ,, Normalnych wymiarów wentyli silnikowych S.
A. E. Standard"....."...."... 203
106. „ Osiowych (czopowych) łożysk kulkowych do
ramienia kierowniczego (czopu szenkla) . . . 203
107. „ Pierścieni tłokowych mimośrodowych .... 204 108. ,, Najczęściej używanych rozmiarów normalnych
łożysk kulkowych „D. W. F." (gęstokulkowych
R.) jednorzędowych..........205
109. „ Najczęściej używanych normalnych łożysk kul-
kowych „D W. F." dwurzędowych.....20H
110. „ Normalnych najczęściej używanych łożysk kul-
kowych oporowych „D. W. F.- jednorzędowych
z płaską obrączką ........... 208
111. ,, Dwustronnych łożysk kulkowych oporowych "D.W.F." ........ 209
112. „ Łożysk rolkowych (Timken) w rozm. milimetr. 210

Gazowniki.
113. Tablica gazowników „Pallas"..........211
114. ,, Gazowników „Zenith" pionowych ............... 212
115 Tablica Gazowników „Zenith" poziomych..... 112
116. „ Zastosowanie gazowników ,Pallas"..... 214
117. „ Zastosowanie gazowników „Zenith" ............ 214

ROZDZIAŁ VII Elektryczność w samochodzie

Aparaty zapalania.
118. Tablica najczęściej używanego porządku (kolejności) za-
płonu w silnikach wielocyhndrowych .... 217
119. „ Typy magnetów "Bosch"........ 218
120. „ Rozmiarów magnetów "Bosch"...... 218
121. „ Wymiarów magnet "Eisemann'a"..... 220
122. „ Wymiarów rnagnet "Eisemann'a" do motocykli 220
Magneto „Dixie" dla 4 cyl. silnika Model 443 223
123. „ Typy magnetów „Mea"......... 224
124. „ Wymiarów magneto „Mea"........ 224
125. „ Zamiany przyspieszenia zapalania w stopniach
na mm. skoku tłoka.......... 22G
Samoczyszcząca się świeca zapałowa „Grom" . 227
126. „ Gwintów świec zapałowych....... 228

Akumulatory.
127. Tablica normalnych wymiarów akumulatorów samochód. 228
128. „ normalnyzh akumulatorów oświetleniowo-starte-
rowych fabryki E R. G. w Warszawie ............... 229
129. „ Baterji starterowych Tudora (fabryki „Varta") , 229
130. „ Akumulatorów ługowych Edisonowskich fabryki
Tudora — oświetleniowo-starterowych ............230
131. „ Zewnętrznych wymiarów akumulatorów Ediso-
nowskich fabr. Tudora . ........ 231
132. „ Oporu rozczynu kwasu siarczanego..... 231
Aparaty zapalania i oświetlania. Szemat połączeń elektrycznych syst. „Eisemann" ... 232 Szemat połączeń elektrycznych syst. „Bosch" .... 233 System zapalania i oświetlania „Ford" dawny (bez startem) 234 System zapalania, oświetlania i rozruszania „Ford" nowy 235 System elektryczny "North-East" w samochodach „Dodge- 236 Szemat prądu w systemie oświetlauia i rozruszania samo­chodu „Dodge"................ 237
System elektr. .C. A V."(angiel.) typu 1. 2A i 3 ............ 233
System elektryczny „Delco" (ameryk)........ 239
Szemat urządzenia elektrycz. "Delco" w samoch. „Cadillac"
typ 59..................240
izemat rozmieszczenia przewodników syst. "Delco Cadillac"
typ 59 ................. 241
Szemat połączeń elektrycznych systemu „Westinghouse" .........242
Szemat oświetlenia samochodu „Packard" ciężarowego ...........243
Szemat oświetlenia samoch. „Fiat" t. 2 i 3 t (dawniejszych) 244
Szemat połączeń elektrycz. syst. „Fiat" t. 2 i 3 t..... 245
Szemat połączeń elektrycz. syst. „Fiat- typy nowe 501,505 i 510 246
System oświetlenia „S E. V.- francuski........ 247
System oświetlenia i rozruszania ,S. E V" o prądnicymo-
torze (dynastart) z elektr. opuszczaniem dodatk, szczotek. 44cS System oświetlenia i rozruszania „S. E V." o prądnicy-mo-torze (dynastart) z mechamcznem opuszczaniem dodatko­wych szczotek...... ......... 249
System oświetlenia i rozruszania „S E V." o prądnicy i mo­torze rozdzielonym . . . . ..... . 250

ROZDZIAŁ VIII Określenie mocy silnika samochodowego
133. Tablica używanych wzorów dla określenia mocy silni-
ków samochodowych . . ......253
134. ,, Wzorów dla obliczenia mocy silników przy pró-
bach na hamulcach..........256
135. „ Pojemności cylindrów silników samochodowych
(w litrach)............257
136. ,, Mocy silnika samochodowego 4-taktowego obli-
czona według wzoru P=D2n/2,5 ......258
137. Tablica zamiany koni parowych metr. na angielskie i an-
gielskich i kilowatów na konie parowe metr. . 259
138 „ Miar mocy (energji)..........259
Określenie mocy silnika samochodowego
I Sposób obliczania za pomocą wzorów . .... 260
II Tablice mocy silników........ ... 262
III Wykresy i suwaki............. 262
IV Próby na pomostach probierczych....... 263
1 Dynamometr powietrzny Młynek Renard'a . 266
2 Dynamometr tarciowy - Hamulec Prony'ego . . . 272
3 Dynamometry hydrauliczne......... 275
139 Tablica wymiarów hamulców Froud'a ...... 276
140. . Pochłoniętej mocy MK. przy różnych ilościach
obrotów na hamulcu Froud'a.......276
4 Dynamometry elektryczne..........277

ROZDZIAŁ IX Informacje dodatkowe
Rozporządzenie Ministra Robót Publicznych i Ministra Spraw Wewnętrznych z dn 6 lipca 1922 r. o ruchu samo­chodów i innych pojazdów mechanicznych na dro gach publicznych............. 287
a) Przepisy ogólne...............987
b) Przepisy dotyczące budowy i urządzenia pojazdów
mechanicznych..............287
c) Przepisy dotyczące udzielania pozwoleń na ruch pojazdów
mechanicznych . . ,.......... 289
ci) Przepisy dotyczące rejestracji i znaków pojazdów mi cli. 292
e) Przepisy dotyczące kierowców pojazdów mechanicznych 296
i) Przepisy dotyczące bezpieczeństwa ruchu ............ 299
g) Przepisy dotyczące ruchu zagranicznego ..... 301
h) Przepisy końcowe ...... .......303
Naprawa gum (wulkanizacja) .... ..... 305
Niklowanie elektrolityczne........... 307
141. Tablica Liczb od 1—100 ich kwadraty, sześciany i t. d. 308
142. „ niektórych funkcji liczby pi........ 310
Adresy składów części do samochodów "Ford" ......... 311
143. Tablica Mocy silników samochodowych normalnych typów w MK

Słowa kluczowe: