| |
Barbara Dąb–Kalinowska IKONY I OBRAZY
Warszawa 2000
wyd. I, ss. 216
il. kolorowe i cz.–b., format B5
oprawa miękka
stan bardzo dobry
W skarbcu krakowskiego klasztoru Klarysek przechowywana jest prawie zapomniana ikona Matki Boskiej. Określona ona została jako wyrób bizantyński powstały w 2. połowie XII – 1. połowie XIII w. Ikona przedstawia Marię Chalkopratejską (Hagiosoritissę) i jest umieszczona w drewnianej ramie. Dotychczasowe badania zgodnie przyjmują, że typ ikonograficzny Hagiosoritissy ma swoje źródło w cudownej ikonie przechowywanej w kościele chalkopratejskim w Konstantynopolu. Czy wiemy, jakimi drogami ikona dostała się do Krakowa? O tym oraz o innych tajemnicach ikony można dowiedzieć się z jednego z artykułów zamieszczonych w książce.
Autorka stara się również odpowiedzieć na pytanie czym jest ikona, jak ikony funkcjonowały w świecie Ortodoksji, jakie zasady obowiązywały przy ich tworzeniu oraz opisuje przyczyny przekształcenia się ikon w obrazy religijne. Są to ważne problemy wobec ukazujących się w coraz większej liczbie publikacji o ikonach i wzrastającej liczby kolekcjonerów.
Artykuły zamieszczone w książce powstawały na przestrzeni około 30 lat. Najwięcej miejsca zajmuje w nich omówienie teologii ikony; opisane jest również zjawisko oddziaływania sztuki zachodniej na Ruś i w Rosję, początki powstawania rosyjskiego malarstwa portretowego.
Treść:
- Teologia ikony a teoria obrazów religijnych;
- Pojęcie ikony i obrazu sakralnego;
- Teoria ikony a hermeneutyka Hansa–Georga Gadamera;
- Historia i historia sztuki bizantyjskiej;
- O dwóch sposobach wartościowania ikon;
- Teologia ikony a praktyka warsztatowa kanonicznego malarstwa ikonowego;
- Czy malarze ikon mają biografie;
- Spory o ikony w Bizancjum w XIV w.;
- Ruska teologia ikony w polemice z heretykami;
— O wulgaryzacji metod badawczych;
- Trzy enkolpiony kijowskie w Polsce;
- Krakowska mozaikowa ikona Hagiosoritissy;
- Ikona Matki Boskiej Smoleńskiej w kościele Dominikanów w Gdańsku. Problem kultu i funkcji;
- Realizm ewangeliczny i symboliczny w ruskich ikonach XVI w.;
- Wojująca Cerkiew Ikona czy wyobrażenie;
- Italia i Ruś;
- Wizerunki ikonowe a początki portretu rosyjskiego;
- „Mistrz życiodajnego pędzla”. Rafael w Rosji XIX w.
• • • •
 |
|
|
|
|
