Str.
Wstęp . . . . - . . . . . J. . 7
L Polska XVIII wieku widziana oczyma reformatorów . ; 23
1. Oskarżenie magnatów — Stanisław Staszic . . 25
2. Błędna polityka szlachty— Józef Wybicki . . . . 29
3. Niechęć szlachty do pracy — Franciszek Salezy Jezierski 30
4 Położenie mieszczaństwa — Franciszek Barss 32
5. Niedola chłopa — Stanisław Staszic , . . . . . 34
6, Nędza materialna ludu — Anonim . . , . . . 37
7. Ciemnota ogółu - Piotr Świtkowski . . . . . 39
8. Ubóstwo i zacofanie gospodarcze — Józef Wybicki . . 40
9. Wyludnienie kraju — Józef Wybicki , . . . . . 41
II.. Zasady reformy: sprawiedliwość, wolność i szczęście . . 45
ł. Bezpieczeństwo obywatela - Andrzej Zamoyski . . 4? 2. Szczęście obywatela - Franciszek Barss . . , 48 3. Podstawowe prawa człowieka i społeczeństwa - Stanisław Staszic 49 4, Pojęcie wolności — Hugo Kołłątaj 61 5. Przeciw samowoli i tyranii - Wojciech Tmski , , , 72 6. Zadania prawodawców — Hugo Kołłątaj 74
III. Ku zrównaniu warstw społeczny cli: sprawa mieszczan . 83
1. Projekt nowego prawa miejskiego - Andrzej Zamoyski 84 2. W walce o prawa mieszczan — Stanisław Staszic . 87 3. Równouprawnienie stanów — Franciszek Barss . . . 89 4. Przeciw indywidualnym nobilitacjom — Franciszek Salezy Jezierski , . . . . , . . . . , . 91
5. Żądania mieszczan — Memoriał Związku miast 99
6. Rezygnacja — Jan Dekert . . . . . . ; . . 100
7. Osiągnięcia — Prawo o miastach z r. 1791 . . . . 104
5
Str
IV. Ku zrównaniu warstw społecznych: sprawa chłopów . . 109
1. Projekt nowego prawa dla chłopów — Andrzej Zamoyski 110
2. W walce o prawa chłopów — Hugo Kołłątaj . . . 114 3. Jak przekonać szlachtę, aby poprawiła dolę chłopów —
Jacek Jezierski . ...... 116
4. Rezygnacja — Anonim......... 119
,5, Osiągnięcia — Konstytucja 3 Maja...... 121
Uniwersał Połaniecki....... 122
V. Ku odrodzeniu gospodarczemu . . . . . . . . 127
I. Społeczne podstawy gospodarczego odrodzenia — Józef
Wybicki . .......... . 129
2. O własności — Hugo Kołłątaj ,....... 132
3. Podniesienie rolnictwa — Stanisław Staszic . 135
4. Inicjatywa przemysłowa —- Jacek Jezierski . . . . 143
5. Zadania handlu - Stanisław Staszic...... 148
6. Geneza i szkodliwość zbytku — Franciszek Barss . . 150
7, Oszczędność i samowystarczalność — Jacek Jezierski . 152
8. Warunki przyrostu ludności — Józef Wybicki . . . 154
VL Ku odrodzeniu oświaty i moralności...... . 159
1. O celach wychowania — Stanisław Staszic . . 161
2. O tolerancji -— Piotr Świtkowski....... 173
3. O prawdzie i przeszkodach w jej zdobywaniu —- Franciszek Salezy Jezierski , 175 4. Rola nauk matematyczno-przyrodniczych — Jan sśniadecfci 177 5. Rola nauk historycznych — Hugo Kołłątaj . 178 6. Obowiązki nauczyciela — Ustawy Komisji Edukacyjnej —
Grzegorz Piramowicz....... . . 182
7. Szkoły parafialne — Ustawy Komisji Edukacyjnej —
Kazimierz Narbutt..... 185
8. Nowy program nauczania w szkołach średnich — Grzegorz Piramowicz........ . . 188
9. Wychowanie umysłu — Antoni Popławski . . . . 195
10. Wychowanie charakteru — Adam Czartoryski . . . 197
II. O heroizmie — Hugo Kołłątaj........ 202
Zakończenie
Do młodzieży — Anonim . ..... 209
Wiadomości biograficzne . ..... 215
Wiadomości bibliograficzne....... 221
Wykaz autorów....... 22^
6
