Skłonieni przez Wydawnictwo do opracowania drugiego wydania podręcznika
hodowli lasu, jesteśmy w pełni świadomi wielu braków, jakimi jest obarczony.
Niedoskonałość podręcznika pochodzi przede wszystkim z jego uniwersalności.
Rzecz prosta, że podręcznik przeznaczony dla młodzieży uczącej się w technikach
leśnych, studiujących na wyższych uczelniach oraz dla praktyków na różnych
szczeblach pracy zawodowej nie może w pełni zadowolić żadnej z tych grup jego
użytkowników. Leśnikowi zatrudnionemu w produkcji daje zbyt mało praktycznych
wskazówek, dla uczniów techników zawiera nadmierną - dla studentów natomiast
niedostateczną - ilość wiadomości, ujętych w sposób nic dostosowany do różnych
poziomów ich podstawowego przygotowania.
Ta różnokierunkowość wymagań sprawia, że nasz podręcznik musiał wywołać
wiele uwag ze strony czytelników, domagających się wprowadzenia licznych
uzupełnień lub poprawek. Staraliśmy się wyjść jak najdalej naprzeciw zgłoszonym
żądaniom. Nie wszystkim jednak zdolni byśmy byli zadośćuczynić, po pierwsze
dlatego, że niektóre z nich były wręcz przeciwstawne sobie, a po wtóre, że
ograniczony zasób własnych i wiarogodnych obcych doświadczeń oraz trudności,
jakie istniały w poprzednim okresie w dotarciu do literatury zagranicznej,
uniemożliwiają danie jasnej odpowiedzi na wieje zagadnień interesujących
hodowcę.
Tym wszystkim, którzy zechcieli współdziałać w udoskonaleniu naszej pracy
przez zgłoszenie swych cennych spostrzeżeń, wyrażamy gorące podziękowanie.
Szczególnie wdzięczni jesteśmy Recenzentom i Opiniodawcom pracy w okresie
przygotowywania pierwszego jej wydania oraz tym wszystkim, którzy zechcieli
zamieścić swe wypowiedzi na łamach prasy zawodowej.
Przy poprawianiu treści podręcznika dążyliśmy do usunięcia z niej
pozostałości niedostatecznie krytycznej oceny niektórych „urzędowych"
kierunków. Pominięcie pewnych sloganowych ujęć, jakie się w pierwszym wydaniu
zabłąkały, w niczym jednak nie narusza zasadniczej postawy zajętej przez nas w
pierwotnym opracowaniu. Przeprowadzona ostatnio ostra krytyka niektórych
działaczy na polu biologii i obalenie powstałych w tej nauce wypaczeń niewiele
wpłynęły na zmianę rozwoju nauki hodowli lasu, mającej swe dawne tradycje oparte
na prawidłowym pojmowaniu zjawisk przyrody i na poszanowaniu jej praw.
Utrzymanie tych tradycji w pierwszym wydaniu czynią przeto zbędnym wprowadzenie
większych zmian w nowym wydaniu.
W związku z dalszym planowym rozwojem zasad zagospodarowania lasu, w coraz
szerszej mierze uwzględniających znaczenie siedliska jako podstawowego czynnika
produkcji leśnej, oraz idąc za udzielonymi nam wskazówkami i spełniając życzenia
korzystających z podręcznika, wprowadziliśmy w nim pewne zmiany.
W pierwszej części (przyrodnicze podstawy hodowli lasu) dodano wiadomości o
naturalnym obszarze rozsiedlenia modrzewia i pozostałych gatunków drzew leśnych.
Rozszerzono opisy typologii Pohrebniaka i Cajandera. Zastąpiono typy siedliskowe
lasu, przyjęte w 1953 r. przez państwowe gospodarstwo leśne, ostatnio ustalonymi
typami siedliskowymi. Rozszerzono wstęp do działu, w którym rozpatrywane są
czynniki środowiska leśnego i znacznie rozszerzono dział zawierający wiadomości
o wymaganiach siedliskowych naszych drzew. Poza tym wprowadzono liczne drobne
uzupełnienia i poprawki.
W części drugiej (technika hodowli lasu) wprowadzono drobne uzupełnienia w
dziale nasiennictwa. Znacznie rozszerzono dział sztucznego odnowienia lasu,
uzupełniając go opisem nowych typów narzędzi mechanicznych do uprawy gleby,
siewu i sadzenia oraz do prac szkółkarskich. Szerzej również potraktowano
nawożenie szkółek. W dziale hodowli różnych gatunków drzew w o wiele szerszej
mierze uwzględniono hodowlę topól, drzew owocowych i krzewów.
W dziale hodowli drzewostanów podano ogólne zasady hodowli drzewostanów
mieszanych oraz uwzględniono nowo wprowadzone typy siedliskowe lasu wraz z
odpowiadającymi im typami gospodarczymi drzewostanów. Przerobiono dział o
zasadach projektowania przemiany składu gatunkowego drzewostanów w dostosowaniu
do warunków siedliskowych oraz rozszerzono ustęp o ustalaniu i zalesianiu wydm.
Poza tym dodano liczny nowy materiał ilustracyjny i uzupełniono spis
literatury.