SZYPKA I PLEWNA 1870
"Pod bateriami na górze Sweti Nikoła wrzał bój. Huk wystrzałów armatnich nakładał się na nieprzerwany terkot broni strzeleckiej, dym zasnuł okolicę. Piąty szturm był przełomowym momentem tego dnia. Zdesperowana piechota turecka wdzierała się na szczyt, depcząc po ciałach poległych w poprzednich szturmach kolegów. Obrońcom kończyły się naboje, więc najwięksi śmiałkowie wypadli z okopów i w starciu na bagnety odrzucili przeciwnika. Inni, ogarnięci zapałem, spychali na Turków olbrzymie kamienie.
I ten atak odparto. W następnych, podejmowanych zarówno ze skrzydła, jak i od czoła, Turcy nie wykazali już tej woli zwycięstwa co poprzednio. Kolumny ich zatrzymywały się i pokrywały górę ogniem karabinowym, który nie mógł wyrządzić większej szkody ukrytym w okopach Rosjanom i Bułgarom..."
W czasie bitwy pod Plewną szczególnie przysłużyły się tureckim obrońcom karabiny Winchester. W przededniu wybuchu konfliktu z Rosją, Imperium Osmańskie zamówiło w zakładach Winchestera 50 tysięcy egzemplarzy karabinów M1866. Ten powtarzalny karabin był śmiertelną bronią dla oblegających twierdzę wojsk rosyjsko-rumuńskich. To właśnie m.in. użyciu tej broni przypisuje się opóźnienie w zdobywaniu Plewny prawie o pół roku i ogromne straty atakujących. Wojsko osmańskie podczas bitwy używało przeciwko szarżującym Rosjanom karabinów dalekiego zasięgu M1872 Peabody - Martini, a gdy zbliżyli się na odpowiednio bliską odległość (dwustu jardów), Turcy dokonywali zamiany broni na karabiny Winchester, i dziesiątkowali atakujących.
RACŁAWICE 1794
W pierwszym rzucie postanowił użyć 320 kosynierów, którzy prawdopodobnie już kiedyś służyli w wojsku. Po gwałtownej i paraliżującej nawale ognia artylerii polskiej na pozycje Rosjan Naczelnik podjechał na koniu do ukrytych za pagórkami kosynierów. Stanął przed ich frontem z dobytym pałaszem i skazując w kierunku baterii rosyjskich, zawołał, " Zabrać mi chłopcy te armaty! Bóg i Ojczyzna" Naprzód wiara! Na ten rozkaz - wspomina uczestnik bitwy Wojciech Mączyński - wieśniacy ci pędzą na nieprzyjaciela i to tak gwałtownie, że zaledwie armaty rosyjskie były w stanie dwa tylko kartaczami wyzionąć na ich ognie, a już je zdobyli"
Bitwa pod Racławicami, obok bitwy pod Grunwaldem, należy do najbardziej rozsławionych zwycięskich batalii Polaków, choć jak oceniał sam Kościuszko, była to raczej "żywa potyczka". Jej rozgłos związany jest niewątpliwie z faktem, że w okresie 123 lat niewoli Polacy chętnie krzepili swego ducha narodowego spektakularnym zwycięstwem nad najbardziej znienawidzonym zaborcą, które było wprawdzie osiągnięte improwizowanym i słabo uzbrojonym wojskiem, ogarniętym jednak patriotycznym zapałem i wolą zwycięstwa.
Racławice stały się szczególnie modne w okresie Młodej Polski, kiedy to podkreślano, że w czasie powstania kościuszkowskiego szlachta, chłopi i mieszczanie zespolili się w jeden naród, który złożył swe wielkie ofiary na ołtarzu niepodległości ojczyzny. Bohaterami narodowymi okrzyknięto wówczas Tadeusza Kościuszkę, Bartosza Głowackiego i Jana Kilińskiego.
ZIELEŃCE-MIR-DUBIENKA 1792
"Przez kilka godzin trwała kanonada z obu stron. Koło południa Rosjanie zmasowali ogień, a potem rozpoczęło się natarcie piechoty na polskie centrum. Silny ogień działowy i zmasowany atak Rosjan wywołał panikę wśród nieostrzelanych jeszcze rekrutów polskich, którzy szybko podali tyły. W panicznej ucieczce o mało co nie porwali ze sobą odwodowego batalionu Potockich. Ks. Józef zareagował szybko: pojawił się natychmiast osobiście w zagrożonym punkcie, na nowo sformował batalion ordynacji Ostrogskiej i poprowadził do kontrataku. Wywołało to zamieszanie w szeregach rosyjskich. Jegrzy, rażeni celnym ogniem polskich dział i zaskoczeni pojawieniem się atakującego nieprzyjaciela, cofnęli się, ścieląc pole trupem."
Publikacja prezentuje najważniejsze bitwy podczas wojny polsko-rosyjskiej 1792 r.
GALICJA WSCHODNIA 1920
Publikacja zamyka cykl trzech prac popularno-naukowych poświęconych walkom o przynależność wschodniej Małopolski i Lwowa, prowadzonych w latach 1[zasłonięte]918-19. Przebieg wydarzeń został przedstawiony na tle zmagań toczonych na terenach Ukrainy Naddnieprzańskiej, Wołynia, Podola i wschodniej Małopolski. Autor podkreśla znaczenie, jakie odegrał Lwów w tych dramatycznych czasach.
Zacięte walki lub wymiana ognia w dniach 18-19 sierpnia miały miejsce na całej długości frontu. Krwawe boje w najbliższych już okolicach Lwowa toczyły się ze zmiennym szczęściem. Nigdzie jednak czerwonoarmistom nie udało się przełamać polskiej obrony. Na niektórych odcinkach polscy żołnierze zyskiwali przewagę. Nieznany nam dzisiaj z nazwiska korespondent wojenny Gazety Lwowskiej donosił: ...rozpoczęły się między Bugiem a Lwowem walki z przednimi oddziałami jednej dywizji nieprzyjacielskiej. Nasze oddziały wykonują opracowane rozkazy, zajęły, względnie odeszły na pozycje obronne asekurujące Lwów...
MIŃSK BIAŁORUSKI 1941
"Pozostałe dywizje broniące Mińska stawiały zacięty opór, a wobec wyczerpania amunicji artyleryjskiej również organizowano grupy bojowe wyposażone w butelki zapalające. Na całym odcinku obrony 44. Korpusu Strzeleckiego i pozostałych oddziałów niemiecka 7. Dywizja Pancerna i część 20. Dywizji Pancernej silnie napierały na słabnące coraz bardziej oddziały sowieckie. W godzinach popołudniowych żołnierze 64., 100. i 161. Dywizji Strzeleckich przeprowadzili szereg kontrataków, wypierając do wieczora oddziały niemieckie z obrzeża Mińska. Poszczególne pułki, które atakowały, ponosiły jednak ogromne straty, a szybko też dostawały się w obręb silnych ataków lotniczych - w tym czasie trwały intensywne naloty na Mińsk i sowieckie pozycje obronne."
Inwazja Hitlera na Związek Radziecki w czerwcu 1941 roku była niewątpliwie "ucieczką do przodu" z sytuacji bez wyjścia, w jakiej znalazł się führer. Szans na jej polepszenie nie było. Hitler zdecydował się więc na ryzykowną wojnę na dwóch frontach. Początkowo przebieg wydarzeń zdawał się potwierdzać nadzieje führera na szybkie zwycięstwo nad Sowietami. Wojska niemieckie posuwały się błyskawicznie do przodu, a w potrzasku znalazły się całe armie nieprzyjaciela. Publikacja Sławomira Kosima opowiada o zwycięstwie wojsk inwazyjnych na Białorusi w początkowym etapie kampanii letniojesiennej 1941 r. na froncie wschodnim.
BORELM 1831
Bitwa rozpoczęła się wraz z wejściem jazdy rosyjskiej na otwarte pole pod Boremlem. Gen. Dwernicki wysunął do przodu baterię kpt. Puzyny i dał rozkaz do otwarcia ognia, a pierwszej linii jazdy rozkazał zaatakować armaty rosyjskie. Raz tylko zdążyły wystrzelić i dostały się w serce krakusów, następnie szwadrony polskie uderzyły na brygadę dragonów. Cofający się Rosjanie wszczęli popłoch i wywołali zamieszanie w dalszych szeregach brygady huzarów. Pozostawiony w rezerwie pułk orański rozpoczął kontratak, uderzając na skrzydło jazdy polskiej przy wsparciu ogniowym własnej artylerii. Jeźdźcy Dwernickiego musieli przebijać się przez okrążenie grupkami lub samotnie, dając dowody swej zręczności i odwagi.
Bitwa pod Boremlem, stoczona na Wołyniu, nad Styrem 19 kwietnia 1831 roku została oceniona wysoko przez najlepszych polskich historyków wojskowości i znawców epoki. Polska kawaleria dokonała w niej najświetniejszej - w opinii prof. W. Tokarza - szarży w powstaniu listopadowym. Bitwa rozpoczęła się wraz z wejściem jazdy rosyjskiej na otwarte pole pod Boremlem. Gen. Dwernicki wysunął baterię kpt. Puzyny i dał rozkaz do otwarcia ognia, a pierwszej linii jazdy rozkazał zaatakować armaty rosyjskie. Raz tylko zdążyły wystrzelić i dostały się w ręce krakusów, a następnie szwadrony polskie uderzyły na brygadę dragonów rosyjskich.
CHINY 1[zasłonięte]946-19
Kampania Huai Hai, zwana też bitwą pod Xuzhou, zasługuje na miano jednego z największych i najbardziej przełomowych starć XX wieku. Rozpoczęta 6 listopada 1948 r., zakończona 10 stycznia roku następnego, zaplanowana była przez komunistów jako kampania mająca, przy zniszczeniu możliwie znacznych sił przeciwnika, połączyć ich nacierające z północy armie z armiami walczącymi w prowincjach Shandong i Jiangsu. W trakcie swej realizacji przekształciła się wszakże w udaną próbę unicestwienia wszystkich wojsk Kuomintangu, operujących na tym kluczowym terytorium. Ostatecznie czerwona Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza (ChALW) zniszczyła pięć nieprzyjacielskich Grup Armii liczących niemal pół miliona żołnierzy, zdobyła ogromne ilości broni i amunicji oraz zajęła pozycje strategiczne, przesądzające o dalszych losach wojny.
