Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

rok: 1999
343 strony, 63 tablice, plany
format: 24 x 17 cm

ROZDZIAŁ I (Anna Tomczak)

Środowisko geograficzne Torunia i okolic
(Wstęp, Indywidualność geograficznego położenia Torunia, Budowa geologiczna i kształtowanie de naturalnego środowiska [Położenie Torunia w stosunku do jednostek geologiczno-tektonicznych, Okres przedtrzeciorzędowy, Okres trzeciorzędu, Okres zlodowaceń plejstoceńskich, Okres późnego glacjału i holocenu], Charakterystyka środowiska geograficznego i zmian spowodowanych ingerencją człowieka [Rzeźba, Gleby i ich użytkowanie, Współczesne warunki klimatyczne w świetle wybranych wskaźników, Stosunki wodne, Szata roślinna], Środowisko geograficzne a perspektywiczne plany rozwoju miasta)

ROZDZIAŁ II (Jadwiga Chudziakowa)

Średniowieczny Toruń (w świetle źródeł archeologicznych)
(Wstęp, Próba rekonstrukcji rozwoju przestrzennego Torunia przedlokacyjnego, Próba rekonstrukcji rozwoju przestrzennego najstarszego etapu Torunia lokacyjnego)

ROZDZIAŁ III (Tomasz Jasiński)

Toruń XIII-XIV wieku - lokacja miast toruńskich i początki ich rozwoju (1231 - około 1350)
(Ogólne przesłanki powstania i rozwoju miasta [Miasta przedlokacyjne i lokacyjne, Przed powstaniem miasta], Początki osady miejskiej w Starym Toruniu [Stary Toruń w okresie przedkrzyżackim, Wczesnośredniowieczny gród toruński, jego znaczenie i pierwotna nazwa, Najstarsze warownie krzyżackie w rejonie Torunia, Gród krzyżacki w Starym Toruniu, Lokacja Torunia w 1233 roku, Osada w Starym Toruniu po translokacji miasta na dzisiejsze miejsce], Stare Miasto Toruń i jego ustrój [Rozplanowanie Torunia, Odnowienie przywileju chełmińskiego i nowe patrymonium miasta, Ustrój miasta, Pochodzenie mieszczan toruńskich], Powstanie zamku krzyżackiego w Toruniu, Początki Nowego Miasta Torunia, Początki handlu i rzemiosła Starego Miasta Torunia [Urządzenia targowe, Handel, Rzemiosło], Przedmieścia Starego Miasta Torunia)

ROZDZIAŁ IV (Janusz Tandecki)

Rozkwit toruńskiego ośrodka handlowego i produkcyjnego w latach 1[zasłonięte]350-14
(Ogólne warunki rozkwitu miasta, Układ przestrzenny miasta i przedmieść oraz ich funkcje, Organizacja władz i administracji, Pieczęcie i herby Starego i Nowego Miasta Torunia, Udział kupców toruńskich w handlu dalekosiężnym, Rozwój produkcji rzemieślniczej, Toruń w Związku Miast Hanzeatyckich, Przemiany w strukturze ludnościowej [Zaludnienie Starego i Nowego Miasta Torunia, Migracje ludnościowe, Stosunki narodowościowe, Struktura społeczna], Konflikty społeczne, Polityczna rola miasta - narastanie konfliktu Torunia z Krzyżakami oraz udział miasta w Wielkiej Wojnie Zakonu z Polską i Litwą 1[zasłonięte]409-14)

ROZDZIAŁ V (Janusz Tandecki)

Kultura, życie religijne i codzienne XIV-wiecznego miasta
(Budownictwo. Kultura artystyczna, Przemiany w organizacji i formach życia religijnego, Rozwój szkolnictwa i tworzenie się kręgów intelektualnych, Kultura materialna i elementy życia codziennego w mieście, Znaczenie Torunia do 1411 roku)

ROZDZIAŁ VI (Zenon Hubert Nowak)

W okresie kryzysu państwa krzyżackiego (1[zasłonięte]411-14)
(Ludność i gospodarka miasta [Wpływ konfliktów polsko-krzyżackich i przemian w strefie bałtyckiej na sytuację gospodarczą miasta, Rozwój przestrzenny miast z przedmieściami; rola zamku z przedzamczami, Zmiany demograficzne, strukturalne i etniczne, Stabilizacja ustrojowa, Przemiany w życiu gospodarczym], Udział Torunia w walce stanowo-politycznej z Zakonem [Rola Starego Miasta na zjazdach stanowych, Rola Torunia w opozycji antykrzyżackiej. Związek Pruski w latach 1[zasłonięte]440-14, Wkład dyplomatyczny i finansowy Torunia w przygotowanie powstania zbrojnego w 1454 roku, Obalenie władzy krzyżackiej - luty 1454 roku], Kultura Torunia w pierwszej połowie XV wieku [Wpływ kultur hanzeatyckiej i polskiej, Budownictwo. Warunki życia materialnego, Przemiany w życiu religijnym, Szkolnictwo, wpływy kultury uniwersyteckiej, kręgi inteligencji
Miejskiej, Formy żyda zespołowego i towarzyskiego])