Niniejsza publikacja to pierwszy na polskim rynku podręcznik do historii myśli ustrojowej i społecznej - przedmiotu należącego do kanonu programowego studiów drugiego stopnia na kierunku administracja. Zawiera ona syntetyczny przegląd kierunków ewolucji zachodniej myśli ustrojowej i społecznej, od starożytności po wiek XX, ukazując historyczny rodowód dzisiejszych pojęć, dylematów politycznych i podziałów ideologicznych.Autorzy omawiają przemiany ideowe, pokazując ich wielostronne i dynamiczne powiązania z naszymi dziejami politycznymi, społecznymi i ekonomicznymi. Tak zwane tło historyczne traktują przede wszystkim jako proces dziejowy, kładąc nacisk na zmiany ustrojowe, przekształcenia struktur społecznych i rozwój gospodarczy, a także poszukując - mimo różnorodności i swoistości poszczególnych epok - pewnej ciągłości historycznej. Pokazują, jak na podstawie danego obrazu świata powstawały określone koncepcje, jak wpisywały się one w istniejącą rzeczywistość, jak pobudzały rozwój jej poszczególnych segmentów, przyczyniając się ostatecznie do zmian na tyle rozległych, że mogły dać początek nowym epokom.Podręcznik jest efektem wieloletnich doświadczeń dydaktycznych autorów, zgromadzonych w trakcie prowadzenia zajęć z historii myśli ustrojowej i społecznej oraz historii doktryn politycznych i prawnych. Sposób prezentacji materiału jest przejrzysty i przystępny, możliwie przyjazny i atrakcyjny dla studenta. Główny tok wywodu został uzupełniony o szereg wątków pobocznych, mających uzupełnić lub rozjaśnić treści podstawowe, a także umiejscowić je w kontekście historycznym.
|
Do Czytelnika Wprowadzenie Rozdział 1 Starożytność 1.1. Starożytny Bliski Wschód 1.1.1. Monarchia despotyczna 1.1.2. Imperium 1.1.3. Teokracja żydowska 1.2. Starożytna Grecja 1.2.1. Polis jako horyzont greckiej myśli ustrojowej i społecznej 1.2.2. Sparta 1.2.3. Demokracja ateńska 1.2.4. Platon: "dobrze urządzona polis" filozofów 1.2.5. Arystoteles: zoon politikon i ustrój złotego środka 1.3. Epoka hellenistyczna 1.3.1. Od polis do imperium 1.3.2. Szkoły hellenistyczne 1.3.3. Ustrojowa i społeczna myśl Rzymu Rozdział 2 Od niewidzialnej wspólnoty do dominium mundi 2.1. Wczesne chrześcijaństwo 2.1.1. Stosunek do państwa i władzy: obojętny szacunek 2.1.2. Wizja społeczeństwa: solidaryzm, kosmopolityzm, organicyzm 2.1.3. Etatyzacja chrześcijaństwa i cezaropapizm 2.1.4. Augustyn z Hippony: civitas Dei i civitas terrena 2.2. Wieki średnie 2.2.1 Regnum, sacerdotium i walka o dominium mundi 2.2.2. Średniowieczny organicyzm Rozdział 3 Przesilenie nowożytne 3.1. Schyłek średniowiecza 3.1.1. Przemiany gospodarcze i społeczne 3.1.2. Rozwój władzy publicznej 3.1.3. Odkrycie Arystotelesa 3.1.4. Św. Tomasz z Akwinu: arystotelizm "ochrzczony" 3.1.5. Marsyliusz z Padwy: arystotelizm zlaicyzowany i suwerenność ludu 3.2. Renesans 3.2.1. Rys historyczny 3.2.2. Machiavelli: realizm polityczny 3.2.3. Bodin: suwerenność władzy państwowej 3.2.4. Renesansowa utopia 3.2.5. Wpływ reformacji 3.2.6. Ustrojowa specyfika Rzeczpospolitej Rozdział 4 Wiek XVII: Ideowe podstawy nowożytności 4.1. Od monarchii stanowej do monarchii absolutnej (i nie tylko) 4.1.1. Francja 4.1.2. Brandenburgia i Prusy 4.1.3. Zjednoczone Prowincje Niderlandów 4.1.4. Rewolucje angielskie 4.2. W .stronę świeckiej teorii politycznej 4.2.1. Mechanicyzm 4.2.2. Kontraktualizm 4.2.3. Grocjusz i racjonalistyczna szkoła praw natury 4.3. Doktrynalne oblicza absolutyzmu 4.3.1. "Boskie uprawnienie królów" 4.3.2. Thomas Hobbes i jego Lewiatan. 4.3.3. Baruch Spinoza: absolutyzm społeczeństwa 4.4. John Locke: zapowiedź liberalizmu Rozdział 5 Wiek świateł 5.1. Charakterystyka epoki 5.1.1. Absolutyzm i liberalizm: wspólne problemy, odmienne rozwiązania 5.2. Doktryna "absolutyzmu oświeconego" i państwo "policyjne" 5.2.1. Prusy 5.2.2. Austria 5.2.3. Rosja 5.3. Między starym i nowym 5.3.1. Fizjokratyzm 5.3.2. Karol Monteskiusz 5.4. Liberalizm 5.4.1. Adam Smith i oświecenie szkockie 5.4.2. Wilhelm von Humboldt: perfekcjonizm contra paternalizm 5.4.3. "Ojcowie założyciele" Stanów Zjednoczonych Ameryki 5.5. Buntownicy 5.5.1. Jean-Jacques Rousseau 5.5.2. Utopiści i wczesny "komunizm" 5.5.3. Wielka Rewolucja Francuska Rozdział 6 Wiek historii 6.1. Europa w wieku XIX - przemiany polityczne, społeczne i ideowe 6.1.1. Zmiany na mapie politycznej 6.1.2. Punkty sporne XIX-wiecznej teorii państwa i społeczeństwa 6.2. Ideolodzy czy naukowcy: meandry "światopoglądu naukowego" 6.2.1. Hegel i historycyzm 6.2.2. Auguste Comte i .pozytywizm 6.2.3. Darwinizm społeczny 6.2.4. Rasizm i antysemityzm 6.3. Główne nurty myśli politycznej w XIX w 6.3.1. Liberalizm - jednostka w masie społeczeństwa 6.3.2. Konserwatyzm - społeczeństwo, wspólnota, naród 6.3.3. Socjalizm - społeczeństwo bez państwa 6.3.4. Anarchizm - jednostka i społeczeństwo przeciw państwu 6.3.5. "Aggiornamento" Leona XIII - państwo dla społeczeństwa, społeczeństwo dla jednostki Rozdział 7 Dwudziestolecie międzywojenne 7.1. Myśl ekonomiczna w czasach "wielkiego kryzysu" 7.1.1. Keynesizm 7.1.2. "New Deal" F.D. Roosevelta 7.2. Między demokracją, autorytaryzmem i totalitaryzmem 7.2.1. Elityzm 7.2.2. "Decyzjonizm" Carla Schmitta 7.2.3. Faszyzm i narodowy socjalizm 7.2.4. Komunizm radziecki Rozdział 8 Główne nurty powojennej myśli ustrojowej i społecznej 8.1. Liberalizm 8.1.1. Liberalizm współczesny 8.1.2. Ordoliberalizm 8.1.3. Libertarianizm 8.1.4. Komunitaryzm 8.2. Konserwatyzm 8.2.1. Nowa Prawica 8.3. Socjalizm i socjaldemokracja 8.3.1. Socjaldemokracja 8.3.2. Neomarksizm |