PRZEDMOWA.
Treścią niniejszego zarysu jest rozwój ducha antyczności w różnych sferach jego objawienia: ma więc czytelnik przed sobą dzieje kultury greckiej i rzymskiej z punktu widzenia ideologicznego mo-nizmu. Kultura materjalna nie została wykluczona; ponieważ jednak chodziło mi raczej o jej stronę du­chową, mogłem się na razie obejść bez ilustracyj; po­mimo to radzę czytelnikom według sposobności każ­dego zapoznać się z obfitym materjałem ilustracyj­nym, zawartym czy to w dwuch obszernych dziełach Baumgartena i jego współpracowników (MDie helleni-sche Kultur i die hellenistisch romische KulturM; w no-wem, zwięźlejszem wydaniu te dwa dzieła zostały połą­czone p. t. „die antike KulturK), czy to w atlasach Luc-kenbacha lub Lamera, czy to nakoniec w znanych szkolnych tablicach naszego prof. St. Cybulskiego,
Innego gatunku ilustracyj wymagają gg, poświę­cone rozwojowi literatury; powinny to być wypisy z dzieł omówionych autorów. Spodziewam się, że tę lukę po części wypełni wydawana przeze mnie we­spół z prof. St. Srebrnym historja literatury greckiej (Cz. I: „literatura Grecji starożytnej epoki niepodle­głości14; t. 1: zarys ogólny, t. 2: wzory. Gz. II: „li­teratura Grecji starożytnej epoki powszechneju, t. 1:
zarys ogólny, t. 2: wzory), której druk już się roz­począł.
Uważając niniejszy zarys poniekąd za podstawę wszystkich swych kursów uniwersyteckich, starałem się jeszcze podczas swego przymusowego pobytu na obczyźnie przyspieszyć jego druk, żeby mógł on być w ręku moich słuchaczów z chwilą mego ostatecz­nego powrotu do kraju, t. j. w kwietniu r. b. To mi się niestety nie udało, natomiast ów pośpiech spowo­dował dość sporą liczbę błędów. Najbardziej przykre są sprostowane w dodanej w końcu tablicy: uprasza się uprzejmie czytelnika o uwzględnienie tej tablicy przed rozpoczęciem czytania.
T. Zieliński
Warszawa, w grudniu 1922.
WSTĘP. 5 1.
Pojęcie kultury określa się zazwyczaj, jako ze­spół form otaczającego nas życia. Braki tego określe­nia, wywołującego niechybnie dalsze pytanie „a cóż to są formy życiaiC, unieszkodliwia podział kultury na materjaluą, społeczno ekonomiczną i duchową, przy-czem do pierwszej sprowadza się to, co służy czło­wiekowi do zaspokojenia jego potrzeb fizycznych (po-karm, odzież, mieszkanie, naczynia i sprzęty, broń), do drugiej wszelkiego rodzaju ugrupowania jednostek ludzkich, mające na celu podtrzymanie ich życia i do­brobytu (rodzina, ród, pokolenie, stany, organizacje zawodowe, państwo), a do trzeciej—wszystko, co od­powiada idealnym potrzebom człowieka, jako istoty myślącej i czującej (religja, moralność, sztuka, nauka). Podział ten zadawala nas w tym względzie, że umo­żliwia nam wprowadzenie w ramy zgóry nakreślone wszystkich zjawisk kulturalnych. Nadaje się on przeto do wszystkich dzieł o charakterze przeważnie infor­macyjnym. Nie zadawala zaś nas nie tyle skut­kiem chwiejności granic pomiędzy przyjętemi działami (chwiejność taka jest nieukniouą towarzyszką wszyst­kich tego rodzaju podziałów), iJe skutkiem swego czysto zewnętrznego charakteru, wynikającego z braku centralnej jednoczącej idei. Ideję taką, jak to wyka­żemy w dalszym ciągu, dać nam może tylko ta nauka, która spoczywa u podstawy wszystkich nauk humani­stycznych, mianowicie — psychologja.
Histkult. antycz. 1.

Tytuł: