Asit K. Biswas
Historia hydrologii
PWN Warszawa 1978
380 s., tw., 20 cm
stan dobry (podniszczona obwoluta)
Spis treści
Przedmowa — Zdzisław Mikulski....... 5
Słowo wstępne............ 10
Podziękowanie............ 12
1. Hydrologia przed 600 r. p.n.e........ 13
Wstęp 13 Starożytne prace „hydrologiczne" 14 Król "Skorpion" i król Menes 14 Tama Sadd el-Kafara 17 Yu Wielki 20 Faraon Amenemhat ni 22 Wodowskazy na Nilu i obserwacja wezbrań 33 Babilońska tabliczka z Ur 30 Kodeks Hammurabiego 32 Palestyńskie sinnory 34 Znaleziska z Nippur 35 Wodomierze 36 Wykorzystywanie wody gruntowej 38 Tama Marib 42 Prace Sanheriba 43 Podsumowanie 44
2. Cywilizacja helleńska.........46
Wstęp 46 Tales z Miletu — hydrolog starożytności 47 Od Anaksymandra do Ksenofanesa 52 Anaksagoras i Hippon 53 Wkład Herodota 53 Poglądy Hipokratesa na wodę 56 Arystofanes 58 Podsumowanie 58
3. Epoka Platona i Arystotelesa.......59
Wstęp 59 Platon 61 Arystoteles 67 Podsumowanie 75
4. Następcy Arystotelesa.........77
Wstęp 77 Teofrast o hydrologii 77 Obserwacje hydrometeorologiczne 79 Deszczomierz Kautilji 80 Podsumowanie 81
5. Cywilizacja rzymska..........82
Wstęp 82 Witruwiusz 83 Pomiary przepływu wody 89 Akwedukty Rzymu 95 Zasługi Seneki 97 Cykl hydrologiczny 99 Pomiary opadów deszczu w Palestynie 103 Podsumowanie 104
6. Geneza i przybór wód Nilu........106
Wstęp 106 Wiatry „etezyjskie" według Talesa z Miletu 106 Koncepcja „Okeano-sa" 108 Topnienie śniegów według Anaksagorasa 109 Geneza koncepcji 110 Koncepcja Herodota 110 Oenopides z Chios 113 Diogenes z Apolonii 113 Śnieg i wiatry „etezyjskie" według Demokryta 114 Od Eiora do Strabona 114 Od Lukrecju-sza do Bedy 116 Podsumowanie 118
7. Okres od 200 do 1500 r. n.e.........119
Wstęp 119 Hydrologia za czasów ojców świętych 119 Hydrometeorologia 122 Deszczomierze w Chinach i Korei 135 Podsumowanie 130
8. Wiek szesnasty...........131
Wstęp 131 Leonardo da Vinci 132 Geronimo Cardano 144 Bernard Palissy — garncarz 143 Georgius Agricola 151 Jacques Besson 153 Studium powodzi Giovana Fontany 155 Podsumowanie 158
9. Wiek siedemnasty..........159
Wstęp 159 Galileusz, Kepler i Kartezjusz 160 Castelli i jego obliczenia przepływu 164 Zasada wypływu wody 167 Athanasius Kircher 168 Schott i Becher 114 Bemhardus Varendus 176 Johann Herbinius 178 Wkład Brytyjczyków 180 Studnie artezyjskie w Modenie 184 Domenico Guglielmini 187 Saletra jako przyczyna wylewów Nilu 190 Pochodzenie rzek 192 Era przyrządów do pomiaru prędkości wody 193 Podsumowanie 196
10. Początki hydrologii ilościowej.......198
Wstęp 198 Pierre Perrault 199 Edme Mariotte 204 Edmund Halley 212 Podsumowanie 220
11. Deszczomierze w siedemnastym i osiemnastym wieku 222
Wstęp 232 List Castellego do Galileusza 232 Pierwszy deszczomierz Christophera Wrena 234 Deszczomierz przechyłowy Wrena-Hooke'a 236 Obserwacje Townleya 233 Pomiary Perraulta i Mariotte'a 233 Początek wieku osiemnastego 233 Podsumowanie 210
12. Wiek osiemnasty..........241
Wstęp 241 Antonio Vallisnieri i Giovanni Poleni 242 Kapilarna teoria źródeł 244 Określanie prędkości za pomocą rurki Pitota 246 Daniel Bernoulli i równanie energii 249 Chezy i Du Buat — obliczanie przepływu 251 Paolo Frisi 258 Giovanni Battista Venturi 261 Pomiary parowania 262 Inne udoskonalenia przyrządów i metod badawczych 266 Podsumowanie 268
13. Wiek dziewiętnasty..........270
Wstęp 270 Wzory na prędkość i przepływ 270 Notowania stanów wody 284 Rozwijanie wzoru racjonalnego 286 Herschel i zwężka Venturiego 290 Hydrologia wód gruntowych 291 Beardmore i jego podręcznik hydrologii 300 Inne osiągnięcia 301 Podsumowanie 305
14. Zarys historia hydrologii na ziemiach polskich — Zdzisław Mikulski........... ............ 307
Prace cytowane........ 340
Aneks..............370
Indeks nazwisk............ 371
