Poczwarówka jajowata Vertigo moulinsiana i poczwarówka zwężona Vertigo angustior to dwa gatunki ślimaków chronionych w Polsce i ujętych w załączniku II dyrektywy siedliskowej UE. Oba mięczaki są spotykane na wilgotnych turzycowiskach i trzcinowiskach w północno-zachodniej Polsce, gdzie towarzyszą im inni przedstawiciele poczwarówkowatych: poczwarówka rozdęta Vertigo antivertigo, poczwarówka prążkowana Vertigo substriata, poczwarówka karliczka hirudina Vertigo pygmaea, poczwarówka drobna Vertigo pusilla i poczwarówka bezzębna Columella edentula.
W niniejszym opracowaniu Czytelnik znajdzie informacje o tych niewielkich ślimakach: jak je odszukać w terenie i jak rozpoznać poszczególne gatunki. Poruszona została też kwestia prawnych aspektów ochrony gatunków wpisanych do dyrektywy siedliskowej.
Książeczka zawiera też opis siedlisk poczwarówek: zwężonej i jajowatej, a także propozycje ochrony miejsc ich życia.

Wstęp 4

1. Poczwarówki - co to za ślimaki? 6
1.1 Aktywność poczwarówek 6
1.2 Historia życiowa poczwarówek 7
1.3 Morfologia muszli 8
1.4 Słowniczek 10
1.5 Z jakimi innymi gatunkami ślimaków można pomylić poczwarówki? 11

2. Hirgofílne gatunki poczwarówek północno-zachodniej Polski 13
2.1 Poczwarówka jajowata Vértigo moulinsiana (DUPUY 1849) 13
2.2 Poczwarówka rozdęta Vértigo antivertigo (DRAPARNAUD 1801) 16
2.3 Poczwarówka zwężona Vértigo angustior (JEFFREYS 1833) 18
2.4 Poczwarówka drobna hirudina Vértigo pusilla (O. F. MULLER 1774) 21
2.5 Poczwarówka karliczka Vértigo pygmaea (DRAPARNAUD 1801) 23
2.6 Poczwarówka prążkowana Vértigo substriata (JEFFREYS 1833) 24
2.7 Poczwarówka bezzębna Columella edentula (DRAPARNAUD 1805) 25

3. Prawna ochrona poczwarówek 27
(Paweł Pawlaczyk, Zofia Książkiewicz)
3.1. Ochrona gatunkowa 27
3.2. Prawna ochrona poczwarówek w obszarach Natura 2000 31

4. Siedliska poczwarówek z załącznika II dyrektywy siedliskowej UE 33 (Katarzyna Kiaszewicz, Zofia Książkiewicz)
4.1 Stanowisko 1 nad Bobrową Strugą 33
4.2 Stanowisko 2 nad Hanką 34
4.3 Stanowisko 3 nad Hanką 35
4.4 Stanowisko 4 nas Samborką 35
4.5 Stanowisko 5 nad Samborką 37
4.6 Stanowisko 6 nad Samborką 39
4.7 Stanowisko 7 w Dolinie Flinty 41
4.8 Stanowisko 8 nad Jeziorem Niewiemko 41
4.9 Malakocenozy z udziałem Vértigo angustior i Vértigo moulinsiana 42

5. Zagrożenia siedlisk poczwarówek z załącznika II dyrektywy siedliskowej UE 45

6. Praca w terenie 46
6.1 Zbiór materiału 46
6.2 Przygotowania do badań 47
6.3 Wypatrywanie poczwarówek 48
6.4 Pobieranie prób jakościowych 48
6.5 Pobieranie prób ilościowych 49
6.6 Analiza materiału zebranego w terenie 50
6.7 Monitoring 52

7. Jak czynnie chronić siedliska poczwarówek: zwężonej i jajowatej 57