Słowo higiena" pochodzi z języka greckiego i oznacza czynności zmierzające do zachowania zdrowia i zapobiegania chorobom. Przez pojęcie higieny w pasiece rozumiemy pewne czynności, które zapobiegają powstawaniu, przenoszeniu i rozprzestrzenianiu się chorób pszczół dorosłych i czerwia. Pojęcie to obejmuje również cały zespół czynności mających na celu utrzymanie porządku i czystości na terenie pasieczyska, magazynów i pracowni pszczelarskich. Szeroko rozumiane wymogi higieny dotyczą także produktów pozyskiwanych od pszczół, a także higieny osobistej pszczelarza.

Zdrowe rodziny pszczele zapewniają pszczelarzowi godziwy zarobek uzyskiwany ze sprzedaży produktów pasiecznych, głównie miodu. Zdrowe rodziny pszczele, to także rodziny silne, które, niezależnie od swoich możliwości produkcyjnych w zakresie pozyskiwanego od nich miodu, zapewniają wysokie plony w polu, sadzie i ogrodzie jako zapylaczki entomofilnych roślin uprawnych.

Zagadnieniu utrzymywania silnych i wydajnych rodzin pszczelich poświęca się wiele uwagi i wciąż poszukuje nowych, doskonalszych metod zapewniających większą ich produkcyjność. Z tych względów dużo uwagi poświęca się także zagadnieniom związanym ze zdrowotnością rodzin pszczelich, zapobieganiu chorobom, a zwłaszcza chorobom zaraźliwym, w czym niemałe znaczenie mają czynności związane z szeroko pojętą higieną pasieczną.

Wstęp
Ogólne wiadomości o chorobach pszczół
Istota i przyczyny chorób pszczół
Mechanizmy odpornościowe u pszczół
Mechanizmy fizjologicznej odporności wewnętrznej
Objawy wzbudzające podejrzenie wystąpienia chorób pszczół
Zatrucia pszczół
Stosowanie środków leczniczych u pszczół
Rodzaje i metody odkażania w pasiece
Odkażanie metodami fizycznymi
Odkażanie metodami chemicznymi
Środki chemiczne niszczące pasożyty i szkodniki
Środki odstraszające pszczoły
Wybrane uregulowania prawne w zakresie zapobiegania zaraźliwym chorobom pszczół oraz ich zwalczania
Dokumentacja pasieczna
Znaczenie ilości i jakości pokarmu w pojawieniu się chorób pszczół
Miód
Syrop cukrowy
Syropy inwertowane
Spadź
Pyłek kwiatowy, pierzga i namiastki pyłku
Lokalizacja i higiena pasieczyska
Higiena poideł
Higiena uli i sprzętu pasiecznego
Higiena plastrów
Higiena magazynów i pracowni pszczelarskich
Biologia i zwalczanie szkodników pasiecznych
Grzyby (Fungi)
Motyle (Lepidoptera)
Barciaki
Zapobieganie inwazji barciaków
Metody zwalczania barciaków
Metody fizyczne
Metody chemiczne
Metody biologiczne
Zmierzchnica trupia główka
Chrząszcze (Coleoptera)
Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
Ptaki (Aves)
Ssaki (Mammalia)
Inni goście" w pasiece woluminpl spis
Zabezpieczenie pszczół przy przewozach
Znaczenie badań laboratoryjnych w diagnozowaniu chorób pszczół
Diagnostyczna wartość osypu zimowego
Bezpieczeństwo i higiena pracy pszczelarza
Użądlenia przez pszczoły
Pierwsza pomoc przy użądleniach
Odpowiedzialność właścicieli pasiek z tytułu pożądlenia
Użądlenia przez osy i trzmiele
Oparzenia przy odkażaniu uli i sprzętu pasiecznego
Apteczka pszczelarza
Wymogi higieny w zakresie pozyskiwania, przechowywania i dystrybucji miodu
Wymagania weterynaryjne związane z handlem i importem miodu
Wymogi higieny w zakresie pozyskiwania oraz przechowywania innych produktów pasiecznych
Pyłek kwiatowy i pierzga
Wosk
Propolis (kit pszczeli)
Piśmiennictwo
Wykaz niektórych aktów prawnych obowiązujących w Polsce