Procesy kolonizacyjne w posiadłościach cystersów z Kołbacza w XII-XIV wieku. Przestrzeń i ludzie
Autor: Krzysztof Guzikowski
Wydawnictwo: Uniwersytet Szczeciński
Seria: Pomorze Zachodnie-Historia i współczesność
Rok wydania:2014
Wydanie: II
Nakład: bd
ISBN:[zasłonięte]978-8341-762-6
Stron: 268
Format: 145 x 240 mm
Oprawa: miękka

Opis:



Praca Krzysztofa Guzikowskiego, odznaczająca się solidnością warsztatową, jest monografią procesów kolonizacyjnych i przekształceń własnościowych w dobrach klasztoru cysterskiego w Kołbaczu na Pomorzu Zachodnim we wczesnej fazie jego istnienia. Stanowi interesujący przyczynek do dziejów Pomorza Zachodniego, do zagadnienia wielkiego europejskiego procesu modernizacji pełnego średniowiecza, do przemian osadniczych i etnicznych na określonym, słabo dotąd rozpoznanym obszarze przełamywania się elementu słowiańskiego i niemieckiego oraz do gospodarczych aspektów wczesnych dziejów zakonu cystersów. Procesy te Autor rozpatruje równolegle z punktu widzenia przemian przestrzennych i społecznych, uwzględniając wszelkie dostępne kategorie informacji źródłowych. Porównanie wywodów Autora z opublikowaną przed ponad półwieczem pracą Heleny Chłopockiej o wielkiej własności cysterskiej opactwa kołbackiego pozwala wyrobić sobie zdanie o postępie nauki historycznej.

  Profesor Jerzy Strzelczyk                                  
Spis treści:

WSTĘP

 Rozdział I

ŹRÓDŁA I METODY REKONSTRUKCJI PROCESÓW OSADNICZYCH

1. Odbicie przemian osadniczych w średniowiecznych dokumentach

2. Przydatność toponomastyki w badaniach osadniczych

3. Przemiany osadnicze w świetle źródeł archeologicznych

4. Znaczenie map z XVIII–XIX wieku dla poznania średniowiecznych form osadnictwa

 

Rozdział II

ŚRODOWISKO NATURALNE

1. Lasy, strefy nieuprawne i ich zasoby

1.1. Rodzaje lasów i ich rozmieszczenie

1.2. Surowiec drzewny

1.3. Eksploatacja gospodarcza lasów i nieużytków

2. Rzeki, jeziora

2.1. Wykorzystanie sieci hydrograficznej do celów gospodarczych

3. Surowce skalne i ruda żelaza

 

Rozdział III

STAN OSADNICTWA PRZED KOLONIZACJĄ NA PRAWIE NIEMIECKIM

A. Przestrzeń

1. Stan zasiedlenia w świetle terminologii dokumentów

z XII i pierwszej połowy XIII w.

1.1. Villa

1.2. Praedium

1.3. Locus

2. Sieć osadnicza

2.1. Ziemie Świętoborzyców i ich poddanych

2.2. Ziemie Gryfitów i ich poddanych

2.3. Ziemie Piastów i ich poddanych

2.4. Biskupie Wierzbno

2.5. Ziemie opactwa św. Michała w Bambergu

3. Grody i cmentarzyska

3.1. Wartość poznawcza cmentarzysk

4. Charakterystyka nazw miejscowych w świetle badań językoznawczych

B. Mieszkańcy

1. Możni, rycerze i ich prawo dziedziczenia

2. Ludność chłopska i daniny

2.1. Indywidualne czy wspólne użytkowanie ziemi?

2.2. Daniny i powinności

3. Mieszkańcy w strukturze organizacji terytorialno-administracyjnej

i w domniemanym systemie wspólnot sąsiedzkich

3.1. W ramach systemu kasztelańskiego

3.2. Opole kołbackie

3.3. Campi

 

Rozdział IV

ZMIANY W OKRESIE KOLONIZACJI NA PRAWIE NIEMIECKIM

A. Reorganizacja przestrzeni

1. Ujazdy i problemy graniczne

1.1. Warunki społeczno-polityczne nowych rozgraniczeń terytorialnych

1.2. Ujazdy – technika wyznaczania

1.3. Pojmowanie granic – rozwój linearności granic

1.4. Trwałość granic

2. Kształtowanie się nowej sieci osadniczej

2.1. Immunitet

2.2. Lokacja Dąbia

2.3. Powstawanie pustek i ich przyczyny

2.4. Strefy zakładania nowych osad

2.5. Grangie

2.6. Wsie słowiańskie (villae slavicae)

B. Mieszkańcy

1. Wielkość nadziałów chłopskich, prawa i obciążenia, zagrodnicy

2. Sołtysi

3. Lennicy

3.1. Mieszczanie

3.2. Rycerze

4. Organizacja wsi

4.1. Przemierzanie gruntów – mansus i uncus

4.2. Układ przestrzenny, kształt pól (zastosowanie pługa

i systemu trójpolowego)

4.3. Młyny

5. W ramach systemu landwójtowskiego

Podsumowanie

1. Zmiany przestrzenne

2. Zmiany ludnościowe

 

Bibliografia

Wykaz skrótów

Summary

Zusammenfassung
                                                                                                   


Stan książki bardzo dobry, nowa, okładka zgodna ze zdjęciem. Zobacz inne moje aukcje. Dane do przelewu otrzymasz w liście od Allegro informującym Cię o wygraniu aukcji (na samym dole).