Smardze łac.Morchella to jadalne grzyby z rodziny workowców.
Pojawiają się wczesną wiosną, przy sprzyjającej pogodzie nawet już w połowie marca. Można je spotkać w lasach, zaroślach, łęgach, nad brzegami potoków, rzek, w starych parkach, ale także w ogódkach i na miejskich zieleńcach jeśli w celu użyźnienia gleby wysypano tam wcześniej korę.
Kapelusz smardzów jest gabczasty, kropkowany i przypomina plaster miodu. Ma zlocistobrazowy kolor i osiaga wysokosc od 5 do 20 cm, u starszych grzybów moze byc tez zóltopomaranczowy. Miazsz posiada otwory na zewnatrz, a w srodku jest bialy lub kremowy.
W Polsce wszystkie ich gatunki podlegają ścisłej ochronie!!! Kiedyś były masowo zbierane, zwłaszcza na przednówku, i ich stanowiska zostały tak zniszczone, że dzisiaj są rzadkością.
Uprawa smardzy w ogrodzie jest w zasadzie wspomaganiem natury, a nie właściwą uprawą. Na jej założenie powinniśmy wybrać miejsce cieniste z niezbyt żyzną glebą, najlepiej położonej na warstwie gliny lub piasku gliniastego. Bardzo dobra będzie również przestrzeń gdzie palimy corocznie odpady z ogrodu (liście, gałęzie), lub pobliże jabłoni.
Podłoże uprawowe dla wzrostu grzybni uzyskujemy przez zmieszanie 8 części torfu, 2 części trocin, 5 części popiołu ze spalonego drewna i 1 części gipsu. Mieszamy składniki podłoża i nawilżamy wodą do wilgotności 70% (przy bardzo mocnym ściśnięciu mieszaniny w dłoni wyciekają 2-3 krople wody). Najlepsza do nawilżenia jest deszczówka lub woda ze studni. Woda miejska, chlorowana nie nadaje się do tego celu. Następnie podłoże mieszamy z grzybnią. W wybranym wcześniej miejscu wykonujemy wykop, całkowicie usuwając wierzchnią żyzną warstwę gleby i umieszczamy w nim podłoże uprawowe zaszczepione grzybnią. Miejsce to następnie ściółkujemy cienką warstwą drobnej kory sosnowej lub świerkowej. Pielęgnacji uprawy w zasadzie nie prowadzimy, zdajemy się całkowicie na naturę. Jedynie podczas długotrwałej suszy miejsce jej założenia możemy kilkakrotnie nawilżyć. Grzyby mogą pojawić się wiosną następnego roku albo po 2-3 latach i to w miejscach, w których najmniej się spodziewamy. Owocniki wyrastają czasem nawet kilka lub kilkanaście metrów od miejsca założenia uprawy.
(Opis na podstawie lektur dostępnych na rynku: "Uprawiamy grzyby w ogrodzie" autor: M. Siwulski
"Uprawa grzybów jadalnych i leczniczych w warunkach naturalnych" autorzy: M. Siwulski, K. Sobieralski
Artykuł profesora ZhupeiGen z Fujian Academy of Agricultural Sciences).
