Algirdas Greimas jest badaczem religii, literatury oraz semiotykiem, pracującym we Francji, a przy tym autorem prac tłumaczonych na język polski. Jego O bogach i ludziach przedstawia finezyjną próbę rekonstrukcji mitologii litewskiej przy pomocy metody strukturalistycznej w wersji wypracowanej przez Claude’a Lévi-Straussa. Cztery eseje składające się na książkę odtwarzają z krótkich, fragmentarycznych materiałów folklorystycznych oraz równie ułomnych źródeł historycznych świat nadprzyrodzony, w który wierzyli starożytni Bałtowie, relacje łączące go z ludźmi, by ostatecznie ukazać całościowy system myślowy tkwiący u jego podstaw.

SPIS TREŚCI:

5……O technikach tworzenia sensu według Algirdasa J. Greimasa- Magdalena Zowczak


O BOGACH I LUDZIACH


27……WSTĘP
27……I - MITOLOGIA JAKO PRZEDMIOT
27……1. Mitologia jako ideologia
28……2. Mitologia jako filozofia
30……3. Mitologia jako kultura
31……II - ZAGADNIENIA MITOLOGII LITEWSKIEJ
31……1. Etnologia czy historia kultury?
32……2. Mitologia czy religia?
34……3. Historia i struktura
35……III - KŁOPOTY METODOLOGICZNE
35……1. Teksty literatury ustnej
38……2. Teksty obrzędowe
41……3. Słownik mitologiczny

45……ROZDZIAŁ I. BOGOWIE DOSTAWCY: KAUKAI I AITVARAI
45……KAUKAI
45……I - POCHODZENIE I ŻYCIE KAUKAS
45……1. Kaukas i Aitvaras
46……2. Chtoniczne pochodzenie kaukai
47……3. Kaukai i barstukai
49……4. Kaukai, spożywcy i dostawcy
49……5. Mitologiczne ujęcie kaukai
51……6. Kontrakt kulturowy
53……6.1 Opowieść o udomowieniu kaukai
54……6.2 Kilka elementów interpretacji
58……II - INNE POCHODZENIE KAUKAS
58……1. Kaukas i knur
59……2. Knur i kogut
60……3. Scalający i scalony
61……4. Odtworzenie archaicznej figury
63……III – KAUKAI I VELES (W PRZYBLIŻENIU: \"DUSZE ZMARŁE\")
63……1. Kaukas i kauke („maska”)
64……2. Kaukas i kaukole („czaszka”)
65……3. Veles („dusze zmarłe”) i Vaizgantas
66……4. Veles i Veliona
70……AITVARAS
70……I - UWAGI WSTĘPNE
70……1. Powolna degradacja
71……2. „Fałszywe” Aitvarai
73……3. Powiązania magiczne
73……II - SFERA DZIAŁALNOŚCI AITVARAS
73……1. Aitvaras, pan kultury kulinarnej
73……1.1 Bóstwa domowe
74……1.2 Aitvaras spożywca
74……1.3 Aitvaras dostawca
75……1.4 Problem hierarchii
76……2. Aitvaras, władca metali szlachetnych
76……2.1 Lar pecuniam afferens
76……2.2 Monety w ogniu
77……2.3 Aspołeczna bogini
78……2.4 Zatrzymane Aitvaras
79……3. Aitvaras i Perkunas
80……III - OBJAWIENIA AITVARASA
80……1. Podwójna inkarnacja
81……2. Podwójne pochodzenie
82……3. Czynnik transkulturowy
83……4. Powracające pieniądze
84……5. Kilka danych leksykalnych
85……IV - AITVARAS LUB KALTUNAS
85……1. Aitvaras „kołtun”
86……2. Choroba Aitvaras
87……3. Podwojenie Aitvaras
88……4. Koń Aitvarasa
89……5. Aitvaras i Apideme
89……5.1 Aitvaras i pożar
90……5.2 Apideme, położenie dawnego gospodarstwa
90……5.3 Bogini Apideme
91……5.4 Aitvaras i jego przejawy
92……V - AITVARAS, BÓSTWO KOSMICZNE
92……1. Znaczenie etymologiczne Aitvarasa
93……2. Aitvaras i Vejas
94……3. Aitvaras i Perkunas

97……ROZDZIAŁ II. BÓSTWA PRZEZNACZENIA ! FORTUNY: AUSRINE i LAIMA
97……AUSRINE
97……UWAGI POCZĄTKOWE
101……I - BAJKA FANTASTYCZNA CZY MIT?
102……II - SPRAWIEDLIWY PODZIAŁ
103……1. Pomocne zwierzęta
104……2. Przygotowanie bohatera
104……3. Metamorfozy bohatera
105……3.1 Plaukas
106……3.2 Krogulec i wilk
107……III - OGRÓD CUDOWNYCH JABŁEK
108……1. Potoczne motywy i błędy logiczne
109……2. Sad jabłoni
109……2.1 Wiatry zapładniające sad jabłkowy
110……2.2 Rajski ogród
110……2.3 Symbolika jabłek
112……3. Vejopatis i jego rodzina
113……4. Ród Olbrzymów
114……IV – TO NIE SŁOŃCE, LECZ DZIEWCZYNA Z MORZA
115……1. Podwójna postać
115……2. Ausra
116……3. Saule i Ausrine
117……V - „JESTEŚ MÓJ, A JA JESTEM TWOJA”
118……1. Uwagi techniczne
118……2. Problem przestrzeni
119……3. Stado Ausrine
121……4. Ausrine, morska klacz
122……5. Jesteś mój, a ja jestem twoja
123……VI - NIESIENIE AUSRINE
123……1. Sługa Ausrine
124……2. Ausrine na niebie
125……VII - INNY ŚWIAT
126……1. Mit, czy dwa mity?
126……2. Ragana
128……3. Kalevelis (?)
129……VIII - PORWANIE AUSRINE
130……1. Organizacja narracyjna
130……2. Epifania Ausrine
131……IX - ŚMIERĆ I ZMARTWYCHWSTANIE
132……1. Śmierć
132……1.1 Płuca
134……1.2 Wątroba
134……1.3 Królestwo Vezysa
135……2. Zmartwychwstanie
135……2.1 Woda uzdrawiająca i woda życia
136……2.2 Sveikas i gyvas
137……2.3 Piękność śpiąca w lesie
138……2.4 Żelazne krowy
139……2.5 Zdrowie i życie
141……2.6 Życie i śmierć
142……2.7 Żółta woda
143……2.8 Uwagi końcowe
144……X – UWOLNIENIE
144……1. Pojawienie się morskiego rumaka
146……XI - POCZĄTEK NOWEJ EPOKI
146……1. Ścięcie głowy
147……2. Świat rozpoczyna żyć
149……3. Trójca bóstw pruskich
150……3.1 Patrimpas
150……4. Trójca litewska
152……4.1 Patrimpas i Andojas
153……4.2 Bóg Menulis
155……5. Rodzina Ausrine
156……5.1 Brat Ausrine
157……5.2 Aussveitis
159……5.3 Trzy Laimos (?)
161……LAIMA
161……I - LAIMA I CZŁOWIEK
161……1. Przeznaczenie człowieka
161……1.1 Laimos przepowiadają
162……1.2 Laima przepowiada los
163……1.3 Jedna Laima czy trzy Laimos?
165……1.4 Przepowiednia
166……1.5 Fas i nefas
167……1.6 Czas i Gegute
169……1.7 Treść przepowiedni
170……2. Życie i śmierć
170……2.1 Waga konieczności
172……2.2 Wybrańcy bogów
176……2.3 Giltine, siostra Laimy
178……2.4 Giltine, chrzestna „doktora”
180……2.5 Bogactwo i bieda
180……-a. Ludzie nieszczęśliwi i ludzie „bez losu”
181……-b. Laime i Nelaime
182……-c. Laime-Dalia
183……-d. Dwa abstrakcyjne pojęcia
184……-e. Bóstwo rozdzielające
184……-f. Człowiek bedalis i poszukiwanie i poszukiwanie Laime
189……-g. Akmo, saxum grandius
195……II – LAIMA I LUDZKOŚĆ
195……1. Uwagi wstępne
195……2. Laima i potop
195……2.1 Żródła
197……2.2 Zalanie ziemi
201……2.3 Współczucie Prakorimasa
202……2.4 Pas Laimy
204……2.5 Narodziny ludzkości
205……2.6 Przepowiednie Laimy
206……2.7 Znaki i kolory
207……3. Laima i zaraza
207……3.1 Powody zarazy
209……3.2 Laima, zsyłająca zarazę
211……III - LAIMA I AUSRINE
211……1. Laima przy chrzcie
212……1.1 Laima przygotowuje chrzest
212……1.2 Laima nie zaprasza Saule
213……1.3 Narodziny Ausrine
215……2. Podobieństwo Laimy i Ausrine
216……3. Ziemia, ludzie i bogowie

217……ROZDZIAŁ III. PSZCZOŁY I KOBIETY
217……I – AUSTEJA
217……1. Odtworzenie imienia
219……2. Austeja, opiekunka rodziny
220……3. Austeja i jej otoczenie
221……II – BICIUILAI
221……1. Pomocnicza struktura pokrewieństwa
222……2. Kodeks moralny
224……3. Biciulyste
226……4. Bandziulyste
230……III – BUBILAS
230……1. Babilas czy Bubilas?
231……2. Włochatość
232……3. Owce i ich wełna
233……4. Bubilas i Lazdona
235……IV – MARTAVIMAS
235……1. Ofiary dla Austeji
237……2. Marti i numphe
239……3. Krew marti
241……4. Chrzest
241……5. Lalavimas
245……6. Niebezpieczna marti
247……7. Marcios i Laumes

249……Rozdział IV. BOGOWIE I ŚWIĘTA
249……KRIKSTAI
249……I – KRIKSTAI
249……1. Święto połowy zimy
250……2. Święto wystawnej inauguracji
251……3. Krikstas i krikscionybe „chrześcijaństwo”
252……II – DZIEŃ KIRMIAI
255……III – CHRZEST ŹREBAKA
257……IV – NA ZAKOŃCZENIE

258……Podstawowe skróty bibliograficzne
259……Indeks osobowy