|
Opis merytoryczny książki:
Dziennik podróży do Tatrów , napisany w 1832, drukowany był we fragmentach na łamach czasopism od 1834, a wydany w
całości w Petersburgu w 1853. Jego geneza wiąże się z siedmiomiesięcznym (od wiosny do jesieni 1832) pobytem Goszczyńskiego na Podhalu i wyprawami w Tatry. Mieszkał wówczas w Łopusznej u Leona Tetmajera, brata Józefa, żołnierza i poety, autora wierszy o tematyce tatrzańskiej
i góralskiej. Wraz z członkami rodziny Tetmajerów i osobami z jej kręgu odbywał poeta wycieczki w góry. Dziennikowy zapis
pozwala na odtworzenie ich szlaku. Informacje zanotowane w Dzienniku pochodzą z własnych obserwacji i przeżyć autora, wiedzy
czerpanej z książek oraz opowieści ustnych i materiałów przekazanych przez poznanych na Podhalu ludzi. Są zadziwiająco
wszechstronne. Goszczyński przedstawia wygląd opisywanych okolic, ich ukształtowanie fizyczne, granice polityczne, szczyty,
doliny, jaskinie, wody, klimat, faunę i florę. Dziennik ma oryginalną kompozycję. Jej rytm wyznacza właściwy dziennikowi układ chronologiczny. Fakt, iż jest to utwór po
części autobiograficzny, powoduje, że rzeczowym sprawozdaniom towarzyszą relacje nacechowane emocjonalnie, obok informacji
odnotowywane są wrażenia i doznania, obok niemal przewodnikowego przekazu pojawiają się opisy nasycone znaczeniami
symbolicznymi, przeplatają się elementy reportażu, relacji z podróży, gawędy, felietonu, studium etnograficznego.
Dziennik, kompendium romantycznej wiedzy o Tatrach i góralach, wyniknął z charakterystycznych dla romantyzmu zainteresowań
krajoznawczych, fascynacji urodą ziemi ojczystej, bogactwem folkloru i samorodnej sztuki ludowej, pierwotną naturalnością życia
ludu. Goszczyński pokazując zasoby góralskiej kultury formułował tezę, iż jest to kultura archaiczna, rdzennie polska, nie
skażona wpływami obcymi; to wspaniałe źródło narodowej twórczości literackiej.
***
|
