Genetycznie modyfikowane organizmy budzą kontrowersje. W większości przypadków wynikają one z braku wiedzy o tym, jak powstają i czym się charakteryzują te organizmy. Celem autorów książki pt. „GMO w świetle najnowszych badań” było przybliżenie wiedzy na temat metod otrzymywania wprowadzanych cech/genów, oddziaływania na środowisko rolnicze, regulacji prawnych i odbioru społecznego, kontroli, a także nieporozumień związanych z badaniem genetycznie modyfikowanych mikroorganizmów, roślin i zwierząt. Autorzy publikacji są specjalistami z zakresu problematyki GMO.
Książka powstała na podstawie wykładów uruchomionych przez Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha w Warszawie. Wykłady były prowadzone przez trzy kolejne lata dla studentów wszystkich uczelni warszawskich. Podręcznik pt. „GMO w świetle najnowszych badań”  kierowany jest do osób zainteresowanych problematyką organizmów genetycznie modyfikowanych, ale niezajmujących się zawodowo ich otrzymywaniem czy badaniem. Przeznaczony jest dla studentów różnych kierunków studiów (w tym niezwiązanych z biologią), dziennikarzy, polityków i wszystkich podejmujących decyzje czy wydających opinie na temat GMO.

SPIS TREŚCI

1. Doskonalenie organizmów na potrzeby człowieka Katarzyna Niemirowicz-Szczytt  9
1.1. Wprowadzenie  9
1.2. Źródła nowych cech (genów)  10
1.3. Metody doskonalenia organizmów  12
1.4. Wymagania rejestrowe  13
1.5. Udział GMO w produkcji żywności na świecie  14
1.6. Podsumowanie. Czy możemy żyć bez GMO?  16
1.7. Bibliografia  17
2. Otrzymywanie organizmów genetycznie zmodyfikowanych Grzegorz Bartoszewski  19
2.1. Wprowadzenie  19
2.2. Uzyskiwanie genetycznie zmodyfikowanych bakterii i drożdży  20
2.3. Uzyskiwanie genetycznie zmodyfikowanych roślin  24
2.4. Uzyskiwanie genetycznie zmodyfikowanych zwierząt  29
2.5. Podsumowanie  33
2.6. Bibliografia  33
3. Nowe właściwości genetycznie modyfikowanych mikroorganizmów Małgorzata Gniewosz  35
3.1. Wprowadzenie  35
3.2. Genetycznie modyfikowane mikroorganizmy w produkcji biofarmaceutyków  35
3.3. Genetycznie modyfikowane mikroorganizmy w produkcji żywności  48
3.4. Genetycznie zmodyfikowane mikroorganizmy w produkcji biopaliw  62
3.5. Podsumowanie  64
3.6. Bibliografia  65
4. Odmiany roślin uprawnych modyfikowane genetycznie Wacław Orczyk  69
4.1. Wprowadzenie  69
4.2. Cechy użytkowe roślin zmienione metodami inżynierii genetycznej  70
4.3. Podsumowanie  83
4.4. Bibliografia  85
5. Nowe właściwości zwierząt modyfikowanych genetycznie Lech Zwierzchowski  87
5.1. Wprowadzenie ... 87
5.2. Transgeniczne zwierzęta w medycynie i badaniach biomedycznych  88
5.3. Metody otrzymywania transgenicznych zwierząt  88
5.4. Konstrukcje genowe wykorzystywane w transgenezie zwierząt  91
5.5. Transgeniczne zwierzęta jako modele chorób człowieka  92
5.6. Transgeneza gruczołu mlekowego i białek mleka  94
5.7. Dlaczego gruczoł mlekowy?  96
5.8. Transgeniczne zwierzęta jako bioreaktory  103
5.9. Inne możliwości produkcji ludzkich białek przez transgeniczne zwierzęta 109
5.10. Transgeneza a produkcja mięsa ... 111
5.11. Transgeneza a jakość tłuszczu zwierzęcego  113
5.12. Transgeneza ryb  113
5.13. Produkcja wełny  117
5.14. Transgeneza a odporność na choroby  117
5.15. Transgeneza a ochrona środowiska  118
5.16. Transgeneza a ksenotransplantacja  119
5.17. Transgeniczne zwierzę jako „zabawka” 119
5.18. Podsumowanie  120
5.19. Bibliografia  121
6. Regulacje prawne i odbiór społeczny GMO Grzegorz Bartoszewski  123
6.1. Wprowadzenie  123
6.2. Regulacje międzynarodowe dotyczące stosowania GMO  124
6.3. Prawodawstwo Unii Europejskiej dotyczące stosowania GMO  125
6.4. Prawodawstwo polskie dotyczące stosowania GMO  130
6.5. Odbiór społeczny GMO  134
6.6. Podsumowanie  137
6.7. Bibliografia  138
7. GMO w środowisku rolniczym Zbigniew T. Dąbrowski, Marcin Grabowski  141
7.1. Wprowadzenie  141
7.2. Wpływ roślin GM na organizmy niedocelowe  142
7.3. Oddziaływanie roślin GM na ekosystemy gleby  157
7.4. Przenoszenie pyłku roślin GM na pokrewne gatunki roślin  160
7.5. Zagrożenia i korzyści uprawy odmian GM dla agrocenoz  162
7.6. Podsumowanie  171
7.7. Bibliografia  172
8. Wyzwania i problemy analiz GMO – rola laboratoriów referencyjnych Anna Linkiewicz, Janusz Zimny, Sławomir Sowa  177
8.1. Wprowadzenie  177
8.2. W jakim celu wykonuje się analizy modyfikacji genetycznych?  178
8.3. W jakim stopniu prawo Unii Europejskiej określa potrzebę i zakres analiz GMO?  179
8.4. Standardowe metody analiz żywności i pasz GM  182
8.5. Zaawansowane metody analiz GMO  184
8.6. Analizy przesiewowe i ilościowe GMO  185
8.7. Nieautoryzowane GMO – jak je wykryć?  187
8.8. Wykrywanie nieautoryzowanych GMO  190
8.9. Podstawowe problemy analiz GMO  190
8.10. Harmonizacja metod analiz GMO. Laboratorium referencyjne UE i Europejska Sieć Laboratoriów GMO platformą badań i wymiany informacji o GMO  193
8.11. Podsumowanie  194
8.12. Bibliografia  195
9. Kontrowersje wokół żywności zmodyfikowanej genetycznie Marcin Filipecki  197
9.1. Wprowadzenie  197
9.2. Zastrzeżenia zdrowotne i błędy w badaniach podważających bezpieczeństwo konsumpcji GMO 199
9.3. Zmienność biologiczna w paszy i żywności  200
9.4. Odporność na antybiotyki  201
9.5. Alergie  202
9.6. Efekty niezamierzone  203
9.7. Procedury oceny bezpieczeństwa odmian GM  204
9.8. Wpływ na środowisko  205
9.9. Koegzystencja  208
9.10. Kontrowersje światopoglądowe  208
9.11. GMO a rolnictwo tradycyjne i ekologiczne  209
9.12. Demagogia i język debaty  210
9.13. Podsumowanie  213
9.14. Bibliografia 214
Słownik terminów 217
Skorowidz rzeczowy  225