Tytuł książki pozostał bez zmiany, gdyż nieustalone granice Rzeczypospolitej, ani też Litwy, Łotwy, Rusi i Białorusi nie pozwalają omawiać odrębnie każdego z nowopowstałych państw.

Polska powstaje do życia państwowego, lecz nie w dawnych granicach: oto od zachodu Polski historycznej Skwierzynę i Międzychód odcięła „wola Europy". Jest to ta sama wola, która zwycięskiej Francji przyznała w imię zasad historycznych Alzację i Lotaryngię, a na zarzut, że większość ludności nie jest francuska, wola Europy zachodniej twierdziła, że systematyczny gwałt niemiecki mógł zmienić siłą i bezprawiem etnograficzny skład ludności: moralnie obowiązuje stan narodowościowy nie roku 1914, lecz 1870.

Gdyby ta słuszna zasada była zastosowana i do nas, to nie tylko nie odbieranoby nam Skwierzyny i Międzychodu, ale również zachowanoby przy nas Wołcz, Zlotów i całe Człuchowskie, a również oddanoby nam Bytów i Lawenborek.

Wzamian za tę stratę miano zastosować sprawiedliwość etnograficzną, ale w jakiemś niepojętem zaślepieniu wold Europy zachodniej tak dalece opiekowała się Niemcami, że rdzenne ziemie mazurskie i śląskie oddala na próbę głosowania.

Tak niezbędny Polsce Gdańsk Europa zachodnia zabrała wprawdzie Niemcom, ale po to, aby w najważniejszym punkcie Polski usadowić swoje wpływy, aby móc w każdej chwili hamować gospodarczą niezależność Polski.Jak dziwnie wygląda ta „sprawiedliwość" Europy wobec Polski, gdy zestawimy nie tylko przyznanie Alzacji Francji, ale również kiedy przypomnimy, że w imię zasady historycznej Czechom oddano nie tylko Słowaków, ale zarazom przeszło trzy miljony Niemców, ba, Europa gotowa jest być szczodrą dla Czechów z polskiej kieszeni, bo gotowa im oddać rdzennie polskie Cieszyńskie.

Nie tylko, że Polska jest skrzywdzona na swych granicach zachodnich, ale nieustalone są granice wschodnie, to też niepewność paraliżuje cale życie wewnętrzne i przez to jeszcze nie czas na analizowanie granic wskrzeszonej Rzeczypospolitej. Dopiero wieloletnie doświadczenie z obrotów handlowych na nowowytkniętych granicach i zanalizowanie całego życia gospodarczego w nowych warunkach pozwoli mówić o znaczeniu nowych granic Rzeczypospolitej.

Pierwsze wydanie Geografji Ziem Dawnej Polski w ciągu roku zostało wyczerpane, drugie wydanie zawiera pewne zmiany i uzupełnienia, które się okazały możliwe do wprowadzenia.

stron 420

wyd.
Wydawnictwo M. Arcta
1921 r.

twarda okładka

stan:
dobry +

uwaga:
otarcia brzegów okładki
niewilkie zabrudzenia/zaplamienia powierzchni okładki - widać na skanie nr 1
na stronie przedtytułowej, krótka imieninowa dedykacja z 1922 r.

wymiary:
22 x 28 cm.