WSTĘP
Tematem niniejszej pracy jest genealogia rodu z Kunśtatu i Podiebrad, rodu w zasadzie czeskiego, który odegrał bardzo doniosłą rolę w drugiej połowie XV wieku w dziejach Czech, jako czynnik podtrzymujący świadomość narodową Czechów. Zdawałoby się więc, że byłby to temat interesujący przede wszystkim historyków czeskich. Jednak już w trzecim pokoleniu (licząc od króla Jerzego) ród ten przestał odgrywać pierwszoplanową rolę w dziejach Czech, a w następnych pokoleniach znaczenie jego coraz bardziej malało. Natomiast z racji ziem posiadanych na Śląsku i związków z piastowskimi książętami śląskimi ród Podiebradów wchodzi już w drugim pokoleniu w orbitę dziejów ziem śląskich zajmując w nich poczesne miejsce. Stąd poznanie genealogii Podiebradów jako rodu władającego polskimi ziemiami i związanego z ich dziejami nie jest bez znaczenia dla historiografii polskiej.
Wychodząc z założenia, że ograniczenie się wyłącznie do badań genealogicznych jest uzasadnione jedynie w wypadku rodów dynastycznych o pierwszorzędnym znaczeniu ^Habsburgowie, Jagiellonowie, Piastowie itp.), natomiast w wypadku rodów dynastycznych o mniejszej doniosłości lub wręcz magnackich wskazane jest zamieszczenie danych co do stanu posiadania oraz minimum choćby informacji o roli historycznej poszczególnych członków rodu. Uznałem za konieczne uwzględnić powyższe momenty w niniejszej pracy. Inne ujęcie, moim zdaniem, mogłoby się okazać niecelowe.
Pełnego opracowania genealogii rodu Podiebradów, czy ściślej potomków króla Jerzego dotąd nie było. Nie są nim dwa kolejne dzieła Paprockiego jak „Zdrcadlo siavneho markrabstvi MoravskehoI! z 1593 r. i „Diadochos11 z 1602 r. Znacznie więcej daje Aelurius w swej „Glaciographia71 z 1625 r., z której mało dotąd korzystano, a która uwzględnia prawie całą ówczesną literaturę przedmiotu. Za pośrednictwem Aeluriusa powoływałem się dla XVI wieku na trudno dostępne dzieła Mikołaja Pola „Jahrbucher der Stadt BresW i „Hemerologium Vratislaviensi Silesiacurrf1 tak jak dla XV wieku dzieła Pola cytowałem za przebogatymi „Geschichtsąuellen der Grafschaft Glatz11. Nadto Aelurius wykorzystuje takie pozycje , jak Henninges „Theatrum Genealo-gicum15, Chytreus „Sachsen Chronka Deutsch51, Cureus „Schlesische Chronica11, Carionis „Chronica11, Theobald „Hussiten Krieg11, Bucholzer „Indice Chronologio11, Bonfinius „Ungarische Chronica11, Hageciusa, czyli Hajka Kronika, Heneliusa „Silesiographia15 i szereg innych. Sporo szczegółów jX)daje Caspar w swym manuskrypcie „Poliographia11 z 1672 r. Rzadko spotykane wiadomości daje Fryderyk Lucae w „Schlesiens curiose DenckwurdigkeitetTz 1689 r. operując skąpo datami, zresztą tylko rocznymi. Nie najpełniej wykorzystał dostępne mu źródła oleśnickie Sinapius w „Olsnographielł z 1706 i 1707 roku, ale cenny jest dla szczegółów dotyczących ostatnich pokoleń Podiebradów, zaś w znacznym stopniu ten sam Sinapius usprawiedliwił tytuł swych „Schlesische Curiositaten;!z 1720 i 1728 r., dając prawdziwą kopalnię różnych wiadomości. Kapitalny materiał źródłowy już w XIX wieku podał Palacky w swej wielotomowej „Geschichte von Bohmen11 ale pod kątem ogólnohistorycznym. Na tej bazie rozwinął badania już ściślej genealogiczne Sedlacek, którego dorobek niemal w całości wchłonęło pierwsze wydanie pomnikowej encyklopedii czeskiej „Ottuv Slovnik Naućny! Ilościowo wielki materiał źródłowy zawierają zbiory podiebradzkie przechowywane pod nazwą „Księstwo Ziębickie11 i „Księstwo Oleśnickie11 w Archiwum Państwowym we Wrocławiu. W znacznym zakresie ten materiał został wykorzystany dla przedstawienia spraw posagowo-spadkowych księżniczek: Urszuli zamężnej Svyhowsky, Małgorzaty zamężnej Haźmburk, Urszuli zamężnej Bibfstein oraz sprawy zamążpójścia księżniczki Kunegundy Krzysztofowej Boskovic. Cenny był też ten materiał dla przedstawienia danych już ściśle genealogicznych trzech ostatnich pokoleń Podiebradów. Trudno natomiast ustalić, w jakim zakresie wymienione zbiory podiebradzkie zostały wykorzystane w pracach genealogicznych Grotefenda i Wutke5go z uwagi na skąpy komentarz źródłowy.
Szczególne miejsce w mej pracy zajmuje mało dotąd znany i raczej nie wykorzystany rękopis Johanna Hubrigka pt. „Stamrn Register oder Genealogia des Hochloblichen Fiirstlichen Hauses Munsterberg und Oelss wie auch der jetzigen Hochflirstlichen WUrtemberg-Oelssnischen Lineae von
