Józef Gabriel Alojzy Biernacki herbu Poraj (ur. 18 marca 1774 w Kołdowie, zm. 1834 w Zamościu) – uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, wojen napoleońskich oraz generał brygady i naczelnik wojenny województwa kaliskiego w powstaniu listopadowym. Poseł z powiatu ostrzeszowskiego na Sejmy Księstwa Warszawskiego w 1811 i 1812, deputowany na sejmy Królestwa Polskiego w 1818 i 1820[1].
Wyrastał w patriotycznej rodzinie mającej dobre tradycje. Na chrzcie otrzymał imiona Gabriel Józef Alojzy. Najczęściej używał imienia Józef lub Józef Gabriel. Nic nie wiadomo na temat jego wykształcenia, ale musiało być staranne i wysokie skoro wybierał się na studia uniwersyteckie do Getyngi. Wstąpił do wojska 1 marca 1789 roku jako 15-letni chłopiec do brygady wielkopolskiej kawalerii narodowej, a następnie do II wielkopolskiej brygady dowodzonej przez jego stryja kasztelana sieradzkiego Pawła. Brał udział w obydwu kampaniach z ostatnich lat Rzeczypospolitej[2]. Po upadku powstania opuścił szeregi armii, a wstępując do legionów otrzymał stopień porucznika. Opuszcza jednak kraj po uzyskaniu paszportu podając cel wyjazdu zamiar studiowania w Getyndze. Uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku. W lutym 1797 roku wstąpił do Legionów Polskich we Włoszech, awansowany do stopnia kapitana. Uczestniczył w kampaniach lat 1[zasłonięte]797-18. Otrzymuje przydział do batalionu piechoty, a 10 kwietnia zostaje przeniesiony do sztabu. Przez Dąbrowskiego używany był do akcji specjalnych jako zaufany człowiek. Wysłany został m. in. w końcu 1798 roku z misją do gen. Bernadotte. W czasie misji dochodzi do spotkania z Mierosławskim i pojedynku w którym Biernacki zostaje poważnie ranny. Po powrocie do kwatery Dąbrowskiego pomaga w formowaniu kawalerii legionowej z którą odbywa kampanię włoską w 1799 roku, a która zostaje zlikwidowana w legii włoskiej i przeniesiona do legii naddunajskiej. W bitwie nad Trebią 15 czerwca 1799 odbija wraz z kpt. Piotrowskim z rąk nieprzyjacielskich gen. Dąbrowskiego. Zostaje w niej postrzelony z pistoletu. Pozostaje we Włoszech po przeniesieniu kawalerii do legii naddunajskiej, otrzymując jednocześnie dowództwo 7 batalionu piechoty z którym uczestniczy w walkach nad Mincioprzy oblężeniu Ferrary i Peschiery oraz w blokadzie Mantuy.
18 sierpnia 1802 roku zostaje zdymisjonowany. Po powrocie do kraju osiada w rodzinnych stronach i wstępuje w związek małżeński z Józefą Katarzyną Stokłowską, a 21 października 1805 doczekał się narodzin syna Jana Kantego Honoriusza. W rok po jego narodzinach w związku z wkroczeniem do Wielkopolski wojsk cesarza Napoleona, Biernacki wstępuje w szeregi powstającej armii i zaczyna w Kaliszu organizować piechotę. Od 1806 roku był organizatorem 5 Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego z którym uczestniczy w blokadzie Grudziądza. W 1807 został majorem 6 Pułku Ułanów. Pułk na froncie przebywa bardzo krótko i zostaje skierowany do służby garnizonowej wBydgoszczy. Biernacki zostaje przeniesiony na stanowisko przewodniczącego utworzonej legionowej rady gospodarczej dla pułków artylerii i kawalerii mającej swoją siedzibę w Poznaniu. W wojsku wypełniając swoje obowiązki pozostaje do jesieni 1807 roku, a następnie bierze dymisję i powraca na wieś, kończąc swą pierwszą służbę w szeregach wojska Księstwa Warszawskiego. Przez półtora roku gospodarzył Biernacki na roli, ale z tego zacisza wyrwał go wybuch wojny polsko-austriackiej.
W 1809 roku ponownie w wojsku jako organizator siły zbrojnej województwa kaliskiego. Jako dowódca sił zbrojnych w Kaliskiem zaczął formować wzdłuż linii Warty grupki operacyjne mające za zadanie nie przepuszczenia na przeprawach nieprzyjacielskich patroli. W pierwszych dniach maja 1809 roku otrzymuje do swojej dyspozycji oddziały zakładowe i mając teraz lepszą jednostkę bojową czyni wypady na stanowiska austriackie. Dowodzenie wojskiem przejmuje gen. Dąbrowski, który postanawia zaatakować Austriaków wszystkimi siłami. 19 maja wyrusza do Poznania. Biernacki w czasie marszu dowodzi oddziałami prawego skrzydła, ale pod Łęczycą nieprzyjaciel stawił opór i w związku z tym wojska musiały zmienić kierunek marszu. Teraz Kaliszanie dowodzeni przez Biernackiego stanowili straż przednią i w tym charakterze stoczyli kilka potyczek m. in. 2 czerwca 1809 walczyli pod Rawą, 9 czerwca pod Inowłodziem, 13 czerwca pod Końskimi. Jako zwycięscy wkraczało wojsko polskie do Krakowa, w którym Biernacki 24 lipca otrzymuje z rąk ks. Poniatowskiego krzyż Virtuti Militari. Po reorganizacji wojska i z brakiem stanowiska dla niego opuszcza szeregi wojska i udaje się na wieś, zamieszkując w Naramowicach pod Wieluniem.
W kwietniu 1811 roku zostaje wezwany do pełnienia służby publicznej. Zostaje mianowany komendantem i organizatorem gwardii w departamencie kaliskim z zadaniem utworzenia batalionu gwardii w sile sześciu kompanii. Udało mu się utworzyć oddział, wyznaczyć instruktorów, umundurować i nadać jemu wojskowy wygląd. Gwardią dowodził około pół roku, ponieważ w listopadzie formacja została rozwiązana. Szybkimi krokami zbliżała się nowa wojna. W 1811 roku było widać, że starcie z Rosją będzie nieuniknione, a z początkiem 1812 rozpoczęcie działań było tylko kwestią czasu. Biernacki nie chciał siedzieć bezczynnie w domu i zwrócił się 23 marca 1812 do gen. Dąbrowskiego o powołanie w szeregi armii. 25 kwietnia otrzymuje stanowisko komendanta placu w Piotrkowie i Toruniu w którym spędził cały okres wojny. Awansowany na pułkownika. Kiedy komenda w Toruniu przeszła w ręce francuskie, wyruszył Biernacki w Kaliskie, ponieważ drogi w tamte strony nie były jeszcze zamknięte. Przybywa do Kalisza gdzie zostaje dowódcą pospolitego ruszenia. Z kawalerią osłania miasto przed następującymi na niego Rosjanami. W czasie starcia pospolitego ruszenia z Rosjanami pod Skaryszewem, Biernacki zostaje ciężko ranny, otrzymując pchnięcie piką i 5 ran od szabli. Ranny nie bierze już udziału w dalszych wojnach napoleońskich pozostając w kraju, doczekawszy się powrotu wojsk polskich po nieszczęsnej kampanii 1814 roku. Podczas reorganizacji wojska zostaje ponownie wciągnięty w wir życia polityczno-wojskowego. Pod koniec 1814 wysłał go Dąbrowski z misją do króla saskiego. W tym czasie rozdzielono ziemie Księstwa Warszawskiego, a większość Wielkopolski przeszła pod władanie pruskie, jako Wielkie Księstwo Poznańskie. W dniu 21 października 1816 otrzymuje dymisję z prawem noszenia munduru.
Powraca na rolę i zajmuje się pracą społeczną. Od 1820 bierze czynny udział w pracach organizacyjnych Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, zostając jego prezesem na terenie województwa kaliskiego. Zostaje oderwany od tych zajęć przez wybuch powstania listopadowego. Znowu z gorliwością zajmuje się tworzeniem siły zbrojnej. Dzięki niemu utworzone zostają dwa pułki piesze oraz dwa i pół kawalerii, które po dwóch miesiącach opuszczają województwo kaliskie, a Biernacki zaczyna tworzenie rezerw. Pod koniec powstania udaje mu się z nich utworzyć zalążek nowego pułku regularnego, a mianowicie I batalion 8 Pułku Strzelców Pieszych. Kiedy pod koniec sierpnia oddziały rosyjskie weszły w granice województwa i zbliżały się do miasta, Biernacki z pospolitym ruszeniem wycofuje się w stronę Częstochowy. Otrzymuje w połowie września wiadomość o wzięciu Warszawy i wycofaniu się naszych wojsk ku granicom pruskim i austriackim, zostaje otoczony i dostaje się do niewoli rosyjskiej[3]. Powraca na wieś i oddaje się sprawom społecznym. Z Naramowic przenosi się do Kalinowy[4].
Właściciel m.in. wsi Suliszewice. Po upadku powstania pozostał w kraju. Był twórcą Towarzystwa Kredytowego miasta Kalisza i posłem na sejm Królestwa Polskiego. Za udzielenie pomocy emisariuszom płk. Józefa Zaliwskiego skazany przez Rosjan w dniu 18 lutego 1834 na 3 lata twierdzy. Po kilkumiesięcznym pobycie nie przetrzymuje więziennej kaźni i umiera w twierdzy zamojskiej.
Był kawalerem wybranym loży wolnomularskiej Rycerze Gwiazdy. [5]
Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Królestwie Polskim[edytuj]
Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Królestwie Polskim, pierwsza polska instytucja bankowa, stowarzyszenie właścicieli ziemskich Królestwa Polskiego z siedzibą w Warszawie założone w 1825 z inicjatywy Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego; celem stowarzyszenia było udzielanie kredytów długoterminowych; stowarzyszenie wspierało polskich właścicieli ziemskich, działało do 1939.
Gmach Towarzystwa w Warszawie według projektu Henryka Marconiego wzniesiono w latach 1856–1858 przy ul. Kredytowej[1]. Dyrekcje szczegółowe TKZ mieściły się w Kaliszu, Lublinie, Płocku, Radomiu, Siedlcach, Suwałkach.
Do Towarzystwa przystąpić mogli właściciele dóbr opłacający powyżej 100 zł podatku. Drobna szlachta i chłopi byli wykluczeni. Do Towarzystwa przystąpił rząd z częścią dóbr narodowych.
Towarzystwo pomagało oddłużyć, ale także zmodernizować majątki ziemskie. Listami zastawnymi Towarzystwo spłacało długi hipoteczne majątków: oprocentowanie wynosiło 4%, do spłaty w ciągu 28 lat razem z odsetkami. Powołując Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, nakazano również uregulowanie hipotek. Listy zastawne Towarzystwa trafiły na giełdę berlińską, co w późniejszym okresie spowodowało wykupywanie majątków przez spekulantów.
Komisja Przychodów i Skarbu przystąpiła do Towarzystwa z częścią dóbr narodowych i poduchownych. Wskazano 184 dobra, które miano obciążyć pożyczką Towarzystwa.
Po utworzeniu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego obowiązkiem duchowieństwa było zgłaszanie swych dłużników do Towarzystwa, które listami zastawnymi z fundacyjnych kapitałów spłacało długi hipoteczne majątków. Przy zakładaniu hipotek plebani byli obowiązani zgłaszać swe udokumentowane roszczenia do majątków, jak też po powstaniu w stosunku do majątków podlegających kasacie za udział w nim.
