Książka jest kompleksowym podręcznikiem z dziedziny gastroenterologii i hepatologii. Zawiera klasyczne kliniczne wiadomości z tych dziedzin, z uwzględnieniem najnowszych osiągnięć nauk przyrodniczych użytecznych w rozpoznawaniu i leczeniu chorób układu trawiennego. Obecne wydanie zostało znacznie zmienione i rozszerzone.W obecnym, piątym wydaniu oprócz klasycznych wiadomości klinicznych o chorobach układu trawiennego - tj. o ich rozpoznawaniu, objawach, leczeniu i profilaktyce - przedstawiono najnowsze osiągnięcia nauki, m.in. zastosowanie biologii molekularnej w diagnostyce chorób układu trawiennego, uzycie probiotyków, czyli preparatów zawierających żywe szczepy bakterii, a także możliwości wykorzystania komórek macierzystych w terapii omawianych zaburzeń.Redaktor dzieła, wybitny fizjolog prof. Stanisław Konturek, wraz z zespołem Autorów, cenionych gastroenterologów i hepatologów, stworzyli kompleksowy podręcznik. Książka adresowana jest do gastrologów i hepatologów oraz do internistów i lekarzy ogólnych. Może być również przydatna dla studentów medycyny.

1. Symptomatologia chorób układu pokarmowego
Brak łaknienia
Zgaga
Odbijanie
Czkawka
Nudności i wymioty
Zaburzenia połykania
Niestrawność
Wzdęcia
Bóle brzucha
Ostry brzuch chirurgiczny i ostry brzuch internistyczny
Przewlekłe bóle brzucha
Krwawienie lub krwotok z przewodu pokarmowego
Biegunki
Biegunki ostre
Biegunki przewlekłe
Zaparcia
Żółtaczka
Wodobrzusze
Niedożywienie, chudnięcie
2. Choroby przełyku
Wiadomości ogólne
Anatomia przełyku
Fizjologia przełyku
Symptomatologia chorób przełyku
Diagnostyka chorób przełyku
Zaburzenia rozwojowe przełyku
Przepukliny przeponowe
Przepukliny wślizgowe
Przepukliny okołoprzełykowe
Zarzucanie żołądkowo-przełykowe. Choroba refluksowa przełyku (GERD gastroesophageal reflux disease)
Mechanizmy antyrefluksowe
Etiopatogeneza choroby refluksowej
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Leczenie
Powikłania
Zapalenie przełyku (bez refluksu)
Zapalenia zakaźne
Zapalenie przełyku w chorobach autoimmunizacyjnych
Zapalenie chemiczne
Uszkodzenie przełyku polekowe
Zaburzenia fazy ustno-gardłowej połykania
Zaburzenia motoryki części piersiowej przełyku i dolnego zwieracza przełyku
Choroby spastyczne przełyku
Przełyk korkociągowy
Rozlany kurcz przełyku
Achalazja
Twardzina przełyku
Przełyk jako źródło bólów zamostkowych angino podobnych (NCCP non-cardiac chest pain)
Inne choroby przełyku
Błony i pierścienie przełyku
Uchyłki przełyku
Urazy przełyku
Niedrożność przełyku spowodowana przez ciała obce
3. Choroby żołądka i dwunastnicy
Wiadomości ogólne
Anatomia żołądka i dwunastnicy
Fizjologia żołądka i dwunastnicy
Wrzód trawienny żołądka i dwunastnicy
Określenie
Epidemiologia
Etiopatogeneza
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Leczenie zachowawcze
Leczenie chirurgiczne
4. Zapalenie żołądka
Ostre zapalenie żołądka
Etiopatogeneza
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Leczenie
Przewlekłe zapalenie żołądka
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Postacie kliniczne
Leczenie
5. Adaptacja błony śluzowej żołądka do czynników uszkadzających
Mechanizmy adaptacyjne błony śluzowej żołądka
Lipoksyny nowe czynniki uczestniczące w mechanizmie adaptacji błony śluzowej do NLPZ
Interakcja NLPZ i H. pylori w procesie adaptacji błony śluzowej żołądka
6. Dyspepsja czynnościowa (niewrzodowa)
Objawy kliniczne
Etiopatogeneza
Rozpoznanie
Leczenie
7. Choroby jelita cienkiego
Wiadomości ogólne
Anatomia jelita cienkiego
Fizjologia jelita cienkiego
Zaburzenia przyswajania pokarmów
Zakażenia przewodu pokarmowego i ostra biegunka zakaźna
Określenie
Etiopatogeneza
Patomechanizm i patomorfologia
Objawy i postacie kliniczne
Epidemiologia
Rozpoznanie
Leczenie
Powikłania
Szczególne zespoły biegunkowe
Biegunka przewlekająca się
Zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego
Alergiczne zapalenie jelita cienkiego i enteropatia w alergii pokarmowej
Określenie
Epidemiologia
Patomechanizm
Alergeny pokarmowe
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Leczenie
Rokowanie
Zapobieganie
Celiakia
Epidemiologia
Etiopatogeneza
Objawy i postacie kliniczne
Choroby współistniejące z celiakią
Rozpoznanie
Leczenie
Powikłania
Sprue tropikalna
Zaburzenie trawienia i wchłaniania węglowodanów
Biegunka chlorowa
Acrodermatitis enteropathica
Abetalipoproteinemia
Gastroenteropatia wysiękowa
Choroba Whipplea
Zespół jelita krótkiego
Wrodzone wady anatomiczne jelit
Uchyłek Meckela
Zaburzenia zwrotu jelit
Częściowe zarośnięcie jelit
Przewlekła rzekoma niedrożność jelit
Guzy wydzielające hormony rakowiak
8. Niedokrwienne choroby jelit
Wiadomości ogólne
Anatomia tętniczego unaczynienia jelit
Fizjologia jelitowego krążenia krwi
Regulacja jelitowego przepływu krwi
Patofizjologia niedokrwienia jelit
Określenie i zespoły kliniczne niedokrwienia jelit
Ostre niedokrwienie jelit
Ostre niedokrwienie jelit w następstwie zatoru lub zakrzepu tętnic krezkowych
Ostre niedokrwienie jelit w następstwie zakrzepu żył krezkowych
Nieokluzyjne niedokrwienie jelit
Objawy kliniczne ostrego niedokrwienia jelit
Rozpoznanie ostrego niedokrwienia jelit
Leczenie ostrego niedokrwienia jelit
Przewlekłe niedokrwienie jelit
Ogniskowe niedokrwienie jelita cienkiego
Niedokrwienne zapalenie jelita grubego
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Leczenie
Niedokrwienie jelit w przebiegu zapalenia naczyń
Niedokrwienie jelit z przyczyn mechanicznych
Popromienne niedokrwienie jelit
Niedokrwienie jelit z innych przyczyn
9. Choroby przewodu pokarmowego w zespole nabytego niedoboru odporności (AIDS)
Wiadomości ogólne
Choroby infekcyjne w przebiegu AIDS
Zarażenia pasożytami jelitowymi
Zakażenia wirusowe
Grzybice
Zakażenia bakteryjne
Choroby nowotworowe w przebiegu AIDS
Mięsak Kaposiego
Chłoniaki
Rak odbytnicy
10. Choroby jelita grubego
Wiadomości ogólne
Anatomia jelita grubego
Fizjologia jelita grubego
Zespół jelita drażliwego
Choroba Hirschsprunga
Uchyłki jelita grubego
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Choroba Leśniowskiego-Crohna
Kolagenowe i limfocytowe zapalenie jelita grubego
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
Infekcyjne choroby jelita grubego
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
Choroby odbytu
Ropnie odbytu
Przetoki odbytu
Zmiany okołoodbytowe w chorobie Leśniowskiego-Crohna
Guzki krwawnicze
Szczeliny odbytu
11. Nowotwory przewodu pokarmowego
Nowotwory przełyku
Objawy kliniczne
Patologia
Rozpoznanie
Leczenie
Nowotwory żołądka
Objawy kliniczne
Rak żołądka
Chłoniak żołądka
Nowotwory mezenchymalne żołądka
Rakowiaki żołądka
Polipy żołądka
Nowotwory jelita cienkiego
Nowotwory dwunastnicy
Nowotwory pozostałych odcinków jelita cienkiego
Nowotwory jelita grubego
Epidemiologia raka jelita grubego
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Patologia nowotworów jelita grubego
Leczenie polipów jelita grubego
Rak okrężnicy i odbytnicy
Nowotwory odbytu
Inne nowotwory jelita grubego
12. Krwotoki z przewodu pokarmowego
Epidemiologia
Etiopatogeneza
Źródła krwawienia z przewodu pokarmowego
Przełyk
Żołądek i dwunastnica
Jelito cienkie i grube
Objawy kliniczne
Rozpoznanie i leczenie
Zapobieganie
13. Choroby pasożytnicze jelit
Wiadomości ogólne
Inwazje pierwotniaków
Giardiaza
Kryptosporydioza
Pełzakowica
Zarażenia przewodu pokarmowego rzadszymi pierwotniakami
Inwazje nicieni
Owsica
Glistnica
Trichurioza
Węgorczyca
Zarażenie tęgoryjcem dwunastnicy lub tęgoryjcem amerykańskim
Tasiemczyce
Tasiemczyca Taenia saginata
Tasiemczyca Taenia solium
Hymenolepioza
Dyfilobotrioza
14. Choroby dróg żółciowych
Wiadomości ogólne
Anatomia i fizjologia dróg żółciowych
Diagnostyka dróg żółciowych
Kamica żółciowa
Powstawanie złogów
Kamica pęcherzyka żółciowego
Kamica przewodowa
Stany zapalne dróg żółciowych
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
Zapalenie dróg żółciowych
Cholecystozy przerostowe
Wrodzone choroby dróg żółciowych
Torbiele dróg żółciowych
Choroba Carolego
Wrodzone włóknienie wątroby
Wrodzona atrezja dróg żółciowych
Łagodne zwężenia dróg żółciowych
Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
Zwężenie dróg żółciowych w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki
Zwężenie brodawki większej dwunastnicy
Zwężenia jatrogenne dróg żółciowych
Nowotwory dróg żółciowych
Nowotwory złośliwe pęcherzyka żółciowego
Nowotwory łagodne pęcherzyka żółciowego
Nowotwory złośliwe dróg żółciowych pozawątrobowych
Nowotwory brodawki większej dwunastnicy
15. Choroby trzustki
Wiadomości ogólne
Anatomia i fizjologia trzustki
Diagnostyka obrazowa chorób trzustki
Endoskopowa pankreatografia wsteczna w rozpoznawaniu i leczeniu chorób trzustki
Ostre zapalenie trzustki
Klasyfikacja
Epidemiologia
Etiopatogeneza
Objawy kliniczne
Powikłania narządowe
Rozpoznanie
Leczenie
Przewlekłe zapalenie trzustki
Określenie i etiopatogeneza
Klasyfikacja
Objawy kliniczne
Powikłania
Rozpoznanie
Leczenie
Rokowanie
Immunologia chorób trzustki
Mechanizmy immunologiczne w ostrym zapaleniu trzustki
Mechanizmy immunologiczne w przewlekłym zapaleniu trzustki
Rak trzustki
Epidemiologia
Czynniki ryzyka
Zmiany genetyczne i molekularne
Umiejscowienie i drogi szerzenia
Objawy kliniczne
Rozpoznanie i ocena zaawansowania
Leczenie
Rokowanie
Guzy neuroendokrynne trzustki
Insulinoma
Gastrinoma
VIPoma
Glucagonoma
Somatostatinoma
Nieczynne guzy neuroendokrynne
Leczenie guzów neuroendokrynnych trzustki z przerzutami
Postępowanie chirurgiczne w chorobach trzustki
Ostre zapalenie trzustki
Przewlekłe zapalenie trzustki
Torbiele i przetoki trzustkowe
Złośliwe nowotwory zewnątrzwydzielniczej części trzustki
Inne nowotwory egzokrynnej części trzustki
16. Choroby wątroby
Wiadomości ogólne
Anatomia wątroby
Fizjologia wątroby
Diagnostyka chorób wątroby
Hiperbilirubinemie wrodzone niehemolityczne
Hiperbilirubinemie z nadmiarem bilirubiny niekoniugowanej
Hiperbilirubinemie z nadmiarem bilirubiny koniugowanej
Zapalenia wątroby
Ostre wirusowe zapalenia wątroby
Przewlekłe zapalenia wątroby
Stłuszczenie wątroby
Niealkoholowe stłuszczeniowe choroby wątroby
Szczególne postacie stłuszczenia wątroby
Alkoholowa choroba wątroby
Alkoholowe stłuszczenie wątroby
Alkoholowe zapalenie wątroby
Alkoholowa marskość wątroby
Polekowe uszkodzenie wątroby
Wrodzone choroby wątroby
Hemochromatoza
Choroba Wilsona
Niedobór a1-antytrypsyny
Cholestaza
Cholestaza wewnątrzwątrobowa
Marskość wątroby
Włóknienie wątroby
Postacie marskości wątroby
Objawy kliniczne
Rozpoznanie
Leczenie
Nadciśnienie wrotne
Wodobrzusze
Wodobrzusze w nadciśnieniu wrotnym
Spontaniczne bakteryjne zapalenie otrzewnej
Encefalopatia wątrobowa
Encefalopatia w przebiegu przewlekłych chorób wątroby
Encefalopatia w przebiegu ostrej niewydolności wątroby
Zespół wątrobowo-nerkowy
Zespół wątrobowo-płucny
Nowotwory wątroby
Nowotwory niezłośliwe
Nowotwory złośliwe
Choroby naczyń wątroby
Zakrzepica układu wrotnego
Utrudniony odpływ krwi z żył wątrobowych zespół Budda-Chiariego
Wątroba w chorobach ogólnoustrojowych
Stłuszczenie wątroby
Ziarniniaki wątroby
Sarkoidoza
Gruźlica
Choroby tkanki łącznej
Choroby układu pokarmowego
Wstrząs
Leptospiroza
17. Probiotyki w chorobach przewodu pokarmowego
Określenie probiotyków
Drobnoustroje probiotyczne
Cechy probiotyku
Mechanizm działania
Badania kliniczne z probiotykami
Biegunki
Nieswoiste zapalenie jelit
Zakażenia Helicobacter pylori
Zespół jelita drażliwego
Zaburzenia defekacji
Nietolerancja laktozy
Działania niepożądane
Wnioski
18. Biologia molekularna w gastroenterologii i hepatologii
Kierunki badań w medycynie molekularnej
Genomika analiza genomu
Transkryptomika analiza ekspresji genów
Proteomika analiza proteomu
Epigenetyka nowotworów przewodu pokarmowego
Podstawy metodyczne diagnostyki molekularnej
Reakcja łańcuchowa polimerazy
Analiza jakościowa wyników reakcji PCR i RT-PCR
Analiza ilościowa PCR i RT-PCR
Standaryzacja metod PCR i RT-PCR
Mikromacierze DNA
Biologia molekularna w diagnostyce, prognozowaniu i terapii
Profile ekspresji genów w raku wątrobowokomórkowym
Profile ekspresji genów w guzach zapalnych i nowotworowych trzustki
Profile ekspresji genów w raku jelita
Profile ekspresji genów w raku żołądka
Czynniki epigenetyczne w indukcji nowotworów jelita grubego
Mutacje w indukcji nowotworów przewodu pokarmowego
Analiza aktywności ścieżek sygnałowych
Biologia molekularna w diagnostyce i terapii wirusowego zapalenia wątroby
Perspektywy biologii molekularnej w terapii
Oligonukleotydy w terapii wirusowego zapalenia wątroby
19. Komórki macierzyste układu trawiennego i ich znaczenie w jego patologii
Ślinianki
Przełyk
Żołądek
Jelito cienkie i grube
Wątroba
Trzustka
Skorowidz