Rozdział I
POD ZNAKIEM KONSERWATYZMU
w POCZĄTKACH DOBY AUTONOMICZNEJ
Niniejszą rozprawę przygotował autor do druku w ramach wydawnictw związanych z 6oo-leciem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nie leży w zamiarach autora, ażeby omawiany problem był rozumiany zbyt szeroko, a więc także jako próba przedstawienia udziału poszczególnych jednostek związanych z Wszechnicą Krakowską w działalności instytucji państwowych, autonomicznych, samorządowych oraz stowarzyszeń społecznych, oświatowych i kulturalnych. Idzie mu raczej o oddanie atmosfery politycznej, panującej w środowisku uniwersyteckim, o przedstawienie poglądów społecznych, nurtujących na Uniwersytecie, a więc w pewnym określonym centrum życia kulturalnego i naukowego. Chodzi mu dalej o ujawnienie mechanizmu oddziaływarrb :,;..;o środowiska na aktualne zagadnienia bieżącej polityki, na walkę stronnictw politycznych i związanych z nimi organizacji społeczno-kulturalnych, wreszcie na kształtowanie się polskiej myśli politycznej, zwłaszcza począwszy od przewrotu ideologicznego, jaki się dokonał na ziemiach polskich u schyłku ubiegłego stulecia.
Nie jest to zadanie łatwe, gdy zważymy, że podstawowa problematyka obejmująca dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w omawianym okresie nie doczekała się dotąd wszech-stronniejszego opracowania, że dociekania na temat funkcji społeczno-politycznej krakowskiego środowiska uniwersy-